Peter Berkowitz - Nietzsche, Bir AhlÂk Karşıtının Etiği
Ayrıntı, 2003, 385, Erturk Demirel, Felsefe
Ayrıntı Yayınları, Nietzsche uzerine yapılmış incelemelerden oluşan uclemesini tamamlıyor: Nietzsche’yi politik bir duşunur olarak irdeleyen Kusursuz Nihilist ve sanat felsefesini inceleyen Edebiyat Olarak Hayattan sonra şimdi de ahlÂk felsefesini tartışan Nietzsche: Bir AhlÂk Karşıtının Etiği'ni yayımlıyor... Nietzsche hakkında yapılan yorumlar, onun felsefesinin oğeleri kadar birbirinden farklıdır. Yapıtlarının buyuleyici guzelliği, ironisi ve simgeleri, okurun ve yorumcunun bilgi, metafizik, etik ve sanat alanlarındaki arayışında yolunu bulmasını zorlaştırır.
Peter Berkowitz, Bir AhlÂk Karşıtının Etiğinde Nietzsche'nin felsefesindeki sistemli gerilimi ortaya cıkartıyor. Nietzsche’nin başlıca kitaplarını incelikli bir tahlile tabi tutarak, perspektivizmin veya varlık sorununun Nietzsche’yi acıklamaya yetmediğini gosteriyor. Nietzsche’nin felsefesinin doruk noktasında hakikat-sanat, bilmek-yapmak, zorunluluk-ozgurluk ikiliklerinin cekişmesinin yattığını ileri suruyor. Berkowitz’e gore, ahlÂkın insan istencinin bir yaratısı olduğu varsayımından yola cıkan Nietzsche, uc goruşlerinin cekişmesini doruğa taşırken, kendi felsefesinin iki ucunun carpıştığı bir savaş alanında kalmıştır. AhlÂktan kurtulan insan, en iyi yaşamı nasıl yakalamalıdır? Zorunluluklara nasıl boyun eğdirilebilir? Ustinsan, hatta tanrı olmak mumkun mudur? insanoğluna yeni bir gorev vererek onu nihilizmden kurtarmak isteyen Nietzsche, Zerduşt’u niye yenilgiye uğrattı? Berkowitz, insan istencini yucelten Nietzsche'nin yaratıcılık etiğini kemiren ic celişkiyi de acığa cıkartıyor. En yuce insan mutlak istenciyle doğruyu bilip gercekleştirmelidir, ama istenc mutlaksa doğru yoktur, sadece istencin yansımaları vardır. En iyiye ulaşmak isteyen insanoğlu, artık “hakikati” nasıl bulabilir?
Bu kitapta Nietzsche’nin baştan cıkarıcı sorularıyla yuzleşenler, onun mechul denizlere acılan maceracı metaforunda kendilerinden bir parca bulacaklar. Butun değerlerin yerinden oynamaya başladığı gunumuzde,
“Nasıl yaşamalı?” sorusuna cevap arayanlar, oncelikle kendi kesin yargılarına saldırma cesaretini gostermelidirler. Berkowitz’in dediği gibi Nietzsche okuru, gozlerini merakla actığı surece her şeye hazırlıklı olmalıdır; hatta kim bilir, kutsal ve unutulmuş toprakları tekrar keşfetmeye, baş dondurucu yuksekliklere cıkmaya ya da urkutucu derinliklere inmeye...
"Yakın tarihte basılan en ilginc ahlÂk ve siyaset felsefesi kitaplarının şaşırtıcı bir bolumu Nietzsche uzerine yapılan yorumlardan oluşuyor. Bu yorumlar arasında Peter Berkowitz’in kitabı one cıkıyor. Kitap tum kesin yargıları sorgulayarak Nietzsche'nin daha once hic bilmediğimiz yanlarını fark etmemizi sağlarken, bizzat Nietzsche'yi de sorguluyor."
