1936 yılındanberi Elô:zığ Ortamektebinde Tarih, Coğrafya ve
Yurtbilgisi muallimliği yapıyorum. 'J,'unceli cocukları ve halla ile
daima karşı karşıya geliyorum. Bu, bana yurt icin faydalı olduğuna
kanaat getirdiğim, duşuncelerimin tatbik zamanı geldiğini
hatırlattı. Tunceli mevzuu uzerindeki calışmalarım bu coğrafya
kitabını yazdırdı.
Bugun Tunceli adile anılan Dersim, son yuz yıl icinde imparatorluğa
meydan okuyan bir varlık olmuş, ve sıloşık zamanlanmızda
cetin bir gaile olmakta ·devam etmiştir. Tanzimattanberi,
Dersim; Seyitleri, Ağalan şakaveti tabu bir meslek olarak benimsemişler,
Kemaliye, Arapkir, Kemah, Erzincan, Refahiye, Tercan,
Zara ve Kurucay gibi yerlerin huzurlannı kacırarak onlara korkulu
gunler yaşatmışlardır.
Kucuk kucuk aşiretler halinde yaşıyan Dersim halla arasında
ciddi bir ahenk te yoktur. Aralarında sayısız kan davalan ve
halli icabeden soygunculuk hesaplan da vardır. Bununla beraber
Dersim, hukiimet kuvvetlerine karşı birlik hareket etmiştir. Bunda
Dersim'Ii, yuksek dağları, tepeleri, dere ve mağaraları kendisine
muttefik bulmuştur. Tanzimata kadar Devlete ne asker ve
ne de vergi vermiştir. 1 875 de Redif taburu icin istenilen askeri vermediği
gibi - 1 877-1 878 Rus muharebesinde - Gazi Muhtar Paşanın
talep eylediği ( 1 0.000 ) milisi vermekten de kacınmıştır.
Hatt& Ruslarla birlikte calışmayı kabul ederek harpten evvel kurulan
ilk kışlaları tahrip eylemiştir.
1 860 da Dersimde yol yapmak icin ilk adım atılmış ise de
muvaffak olunamamıştır. 1 854 de idari teşkilô:t yapılmış ve Hozat
merkez haline konmuştur. Devlet, Kaza kaymakamlarını Aşiret
reislerinden secmek suretile bir gaflet gostermiştir. Bu Seyit, Reis
ve Ağayı kuvvetlendirmekten ve hukiimet nufuzunu hice indirmekten
başka bir işe yaramamıştır.

Link kontrol edildi, onaylandı.