"XVII. yuzyılın başlarında buyu, simya ve Kabala acısından yeni bir cağın başlangıcını haber veren, doğa hakkındaki yuksek seviyedeki bilgi ve kudreti ifşa eden iki manifesto yayımlandı. Yazarı belli olmayan bu belgeler "Gulhac Kardeşliği" adına yazılmıştı. O zamandan beri bu gizli hareket bitmek tukenmek bilmeyen bir merak konusu ve bircok tartışmanın ilgi odağı oldu. Tanınmış tarihci ve akademisyen Frances Yates, bu calışmasında Gulhac Aydınlanmasıyla ilgili gerceği ortaya koymakta ve başta İngiltere olmak uzere tum Avrupa'nın siyasi ve kulturel tarihine etkisini ayrıntılarıyla gozler onune sermektedir. Cağdaş bilim ve tıbbın şekillenişinde okultun oynadığı rolu tarikat mensubu olan Descartes, Bacon, Kepler ve Newton gibi onemli isimleri calışmasının merkezine yerleştirerek anlatan Yates'in calışması, Batı ezoterik geleneğinin anlaşılması bakımından fevkalade onem arzetmektedir.

Yates XVII. yuzyılda Gulhac manifestoları adı altında yayımlanan dokumanların oncelikle donemin Alman entelektuel camiasına bir aydınlanma etkisi yarattığını ve ceşitli entelektuellerin gulhaccı unsurları kendi utopyalarına kattıklarını ifade etmektedir. Yazar Gulhac hareketinin iki unsur uzerinde durmaktadır; birincisi bu hareketin Hermesci felsefeye, Kabalizme ve Ronesansın buyu geleneklerine dayandığıdır. İkinci unsur ise XVI. yuzyılın unlu entelektuellerinden John Dee'nin Gulhaccılık uzerindeki etkisidir. Yates, matematik, numeroloji ve bilim alanında doneminin en onemli uzmanlarından Dee'nin, Almanya, Bohemia ve Prag'ı ziyareti sırasında Gulhac hareketini etkilediğini one surmekte ve Gulhaccıların eserlerinde yer verdikleri bilim ve rasyonaliteyle ilgili goruşlerinin Dee'nin yazılarıyla paralellikler taşıdığını ortaya koymaktadır. Kartezyen felsefe ve Francis Bacon'ın duşunce anlayışlarının da Gulhaccılarla bağlantılı olduğunu ifade eden Yates, Elias Ashmole ve Isaac Newton'ın da Gulhac aydınlanmasından etkilendiğini ifade etmektedir."

Pinhan Yayınları, 1. Baskı, 2012, (cev.) Muge Gunay Guran

ALINTIDIR