VÂridÂt, Şeyh Bedrettin'in oğrencileriyle yaptığı soyleşileri iceriyor.
Kavramların ve cumlelerin sağlamlığı, soyleşileri, Şeyh'in okuyup duzelttiğini gosteriyor. Bir tasavvuf yapıtı olan VÂridÂt, tasavvufun sınırlarını aşıyor, Şeyh'in varlık ve bilgi kuramına donuşuyor. Şeyh'in Tanrı, varlık ve insan hakkındaki duşunceleri, cağını aşan oze sahiptir. Kuşkusuz, bir Ronesans duşunuru değildir, ama İslam dunyasında eşi az bulunur bir aydındır.
Şeyh Bedrettin, bu soyleşilerde, felsefe yapar. VÂridÂt, onun ilkcağ Yunan felsefesiyle, cağının olgucu bilimleriyle, yani fizikle, kimyayla, bir olcude biyolojiyle ilgilendiğini gosterir.
Osmanlı, Şeyh'in yapıtlarıyla adaleti sağlamaya calışırken, onun oğrencileriyle yaptığı soyleşileri iceren VÂridÂt'ını surekli yasaklamıştır. Osmanlı tarihe gomulurken bile, VÂridÂt yasaktı.
Vecihi Timuroğlu
