Enver Paşa, Ortadoğu'nun cağdaş tarihinin, en tartışmalı şahıslarından birisidir. Jon Turk hareketinin ve imparatorluk yıkılmadan onceki siyasetin anahtar adamı, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin en guclu lideri, Balkan ve Trablusgarp savaşlarının kahramanı, Sultan'ın damadı, Başkomutan yardımcısı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun savunma bakanıydı.Bununla beraber, Enver Paşa'nın, gucunu ve ulkesini kaybettikten sonraki kariyerinin son donemi daha az bilinmektedir. 1918 yılında surgunle başlayan ve 1922 yılında Orta Asya'da olumuyle sona ermiş olan kariyerinin bu safhası, Alman- Sovyet- Turk ilişkilerinde olaylı bir rol oynadığı ve Orta Asya'da Basmacı'daki Sovyet karşıtı ayaklanmayla olan ilişkisinin iz bıraktığı renkli ve etkileyici yıllardı. Bu doneme ait ayrıntılı ve dengeli bir calışmanın yapılmasını engelleyen temel neden Enver'in hem Turkiye, hem de Sovyetler Birliği'ndeki Ortodoks tarihi yazımlarından cıkarılmış olması ve araştırma malzemelerinin azlığıdır.Turk Tarih Kurumu arşivindeki Enver Paşa'ya ait belgeler arasında, Enver'in Ekim 1918'de İstanbul'dan kacışını muteakip, maceralarının sırrını cozecek yayınlanmamış buyuk miktarda, ozel yazışmaya ulaşmaya sahip oldum. Bu malzemeler arasında, sadece Enver Paşa tarafından yazılmış mektuplar değil, ayrıca Talat Paşa, Cemal Paşa ve diğer İttihatcılar tarafından yazılmış mektupları da buldum. Bu eserde sunulmuş olan belgeler; araştırmacılara, 1918-1922 doneminde Jon Turk gocmenlerinin ve ozellikle Sovyet Rusya'da bulunan Enver Paşa'nın faaliyetleri ile ilgili onceden yayınlanmamış bazı malzemelere ulaşmayı sağlayacaktır. - Masayuki Yamauchi -



Sayfa Sayısı: 352

Baskı Yılı: 1995





Not:Alıntıdır,keyifli okumalar.
Not2:@Colakhasan'a desteklerinden dolayı tesekkurler.