Avrupa ulusları ortacağ yazarlarının "en onemli yapıtı" olduğunu soylemekte belki abartı payı bulunacak, ama Avrupa kulturunun "temel taşlarından biri" olma niteliği hic kuşku, duraksama goturmeyecek bir yapıttır, Nibelung'lar Destanı.
Destan bize ulaşan metniyle, tıpkı İlyada'yı "yazan" rhapsod (turku dikicisi), Bey konaklarında ağırlanan saz calıcı ozan gibi biri tarafından 1200'lu yıllarda uretilmiştir. Adı bilinmeyen bu kişinin, bugunku Avusturya topraklarında bulunan sarayların, şatoların birinden otekine gidip gelen bir ozan olduğu sanılıyor.
Gunumuze ulaşmış, ozgun metni icerdiği kabul edilen elyazmaları, Orta Yuksek Almancayla kaleme alınmıştır. Bilge Umar, hem bu metinden gunumuze Almancasına Felix Genzmer'in yaptığı ceviriyi, hem de yine aynı metinden İngilizceye A.T. Hatto'nun duzyazı biciminde yaptığı ceviriyi esas aldı.
Alman yazınının başyapıtlarından biri olan Nibelung'lar Destanı'nın, Turkceden ilk kez tam metin halinde ve aslına uygun olarak koşuk biciminde yayımlanan bu cevirisi, kultur yaşamımızdaki onemli bir boşluğu dolduracak.
*****
Nibelung?lar Destanı, iki ana parcadan oluşur.
Birinci parcanın konusu, pek kısaca, Siegfried?in oldurulmesidir. Olağanustu guce ve yakışıklılığa sahip Han oğlu Siegfried, Ren boyundaki Worms kentini başkent edinmiş Burgund Hanları?nın kızkardeşi, olağanustu guzel Han kızı Kriemhild ile tanışır, evlenir. Ama Kriemhild, kendi yengesi (erkek kardeşleri, ortak egemenlik suren uc Han?dan en buyuğu ve en cok sozu geceni Gunther?in, Siegfried ile birlikte bazı hilelere başvurarak Buzyurdu/İzlanda?dan gelin getirdiği, o ulkenin Sultan?ı Brunhild ile kadınca bir cekişmeye girip, herkesin onunde yapılan bir ağız dalaşında onu cok kucuk duşurur. Kendi Hatunu Brunhild?in ocunu almak ve Siegfried?in Burgund Hanları?na ustun bir durumda bulunmasına son vermek isteyen Burgund Beyleri?nden Hagen, Gunther Han ile bir olur, Siegfried?in olumuyle bitecek bir duzeni hazırlarlar ve Siegfried bir kaynaktan su icmekteyken Hagen onu arkasından mızraklayarak oldurur.
Destanın ikinci parcası ise, Kriemhild?in ocunu anlatır. Bu parca aslında ayrı bir yapıt iken, elimizdeki Das Nibelungenlied (Nibelung?lar Turkusu) metnini ureten ozan, onu az once sozu edilen destanla birleştirmiş ve ikinci parcanın anlatımına ?evveliyat? kazandırmıştır. Siegfried?in dul eşi, ortacağ Almanlarının Etzel adıyla tanıdığı Hun Hakanı Attil ile evlenir, ona bir oğul doğurur. Ancak, el ustunde tutulmasına, pek buyuk erk kazanmasına rağmen, Hagen?dan oc almak isteği hep icinde kalmıştır. Bunu AttilÂ?ya sezdirmez. Hagen?ın olumuyle bitecek bir duzen kurar. Hısımlarını cok ozlediğini soyleyerek, AttilÂ?nın Burgund Hanları?nı kendi başkentine bir şenlik vesilesiyle cağırmasını sağlar. Hagen da, olduruleceğini bildiği halde onlarla birlikte gelir.
Burgund Hanları, gerekirse kendilerini savunabilmek icin neredeyse bir ordu ile gelmişlerdir ve AttilÂ?nın başkentinde hep zırh kuşanmış, tam savaş donanımında gezerler. Kriemhild, yalnızca Hagen?ı oldurtmek istediği halde, Burgund Hanları ve Beyleri, bir teklerinin bile sağ kalmayacağını bile bile, mertlik ve dayanışma gosterirler; AttilÂ?nın başkentinde, hatta sarayında buyuk catışmalar olur, Burgund?ların hepsi oldurulur ama canlarını cok pahalıya satarlar, kendi sayılarının kat kat fazlasınca Hun ve Hun bağımlısı bahadırı haklarlar. En sonda, Kriemhild de oldurulur.
Forum arkadaşlarımızdan, 'spiderh' ve 'rest' istemişlerdi.
Herkese iyi okumalar.
Sevgi ve Saygıyla...
Yayınevi: YKY
Tarih: 2001
Sayfa Sayısı: 504
Boyut: 2.9 MB
Alternatif Elonman paylaşımı
