Gunun insanı eski zamanları sisler icinde acan pembe guller gibi duşunuyor. Gunun insanı, ipek feracelerine burunmuş sultanların lale ve nergis bahcelerinde dolaştıklarını, eflatun salkımların ve mor erguvanların dantelinden suzulen ay ışığında uzun sarı saclı cariyelerin raksettiklerini gormek istiyor. Bunların ardından, bu bahcelerin duvarların otesinde başka turden bir yaşam, bir yazarın dediği gibi bir tur col ve alabildiğine sefalet olduğun duşunmek istemiyor. Bu davranışın mantığı vardır. Gunun insanı yitirilmiş de olsa kendisini mutlu edecek avutucu guzellikler peşindedir. Onu bu eski kulturun gizemleri icinde aramakta haklı da olabilir. Gercekler ya da gercek sanılanlar ise bilge tarihcilerin işi. Biz tarihci ve bilim adamı değiliz. O nedenle bazen pembe gulleri bazen de icimizi acıtan o goruntuleri anlatıyoruz. Bu anlatacaklarımızın mekanı ise Boğazici'nin uc tatlı semti: Kandilli, Vanikoy, Cengelkoy... Bu calışmayı yaparken kaynak olarak tarih ve anı kitaplarını, ansiklopedileri, eski gravur ve fotoğraf albumlerini, eski harita ve planları inceledik ve kullandık. Bostancıbaşı defterlerinden, salnamelerden yararlandık. Tapu ve Nufus sicillerinde araştırmalar yaptık. Bu semtlerde yaşamış ya da yaşamakta olan kişilerle goruştuk. Son olarak ellerimizde kent rehberleri ve kameralarla dolaştık; gunumuzdeki goruntuleri belirlemeye calıştık. Boyle bir calışmanın mekÂnsal malzemesinin buyuk bolumu yalılar, koşkler ve anıtsal yapılar. Ama araştırmacı bu alanda ciddi gucluklerle karşılaşıyor. Haluk Şehsuvaroğlu'nun dediği gibi Boğazici'nde pek cok yalı yanmış, yıkılmış, yok olmuştur. Bu olay Osmanlı'nın yaşam felsefesinden kaynaklanan kacınılmaz bir sonuc. Osmanlı'ya gore "Servet-i Dunya Gına değildir" ve Dunya zenginliği gecicidir. Bu felsefe ahşap yapılarda maddeleşir ve sonucta bunlar zamanın yıpratısına dayanamazlar. Bu tablonun beşeri yonune gelince, Osmanlı ailesinin yapısında da, ozellikle Tanzimat'a kadar bu yaşam felsefesinin etkileri goruluyor. Sonucta zaman icinde hem yalılar ve koşkler hem de insanlar sahneden birlikte cekiliyorlar. ( Kitapın onsozunden )



Dosyaya buradan erişebilirsiniz: 1993-238s.pdf