Siyasî ve kulturel sebeplerle nufuz kazanan Kıpcak Turkcesine dair teorik ve pratik gayelerle sozluk ve gramer kitapları hazırlanmıştır. Memlûk-Kıpcak sahasında gelişen Turk dili ve bu sahada yazılan eserlerin hangi lehce temelinde şekillendiği meselesi tarihî Turk dili araştırmalarının problematik konularından biri olmuştur. Bolgenin yerleşik unsurlarından Turkmenler ile daha sonraki donemlerde nufuzu artan Kıpcaklardan oluşan Turk etnik durumunun ceşitliliği dile de yansımış, hem Turkmen hem de Kıpcak ozellikleri taşıyan karma bir yapı ortaya cıkmıştır. Bu etnodemografık yapıya uygun olarak ceşitlenen, yer yer lehce sınırları birbirine karışan Mısır-Suriye alanındaki lehce tabakalaşmasını, bu alanda yazılmış eserlerde gormek mumkundur. Ozellikle Mısır-Suriye sahasında konuşulan Turkceyi oğretmek amacıyla kaleme alınmış sozluk ve gramer kitapları, Turkmen-Kıpcak tabakalaşmasını gerek leksikal gerekse gramatikal bakımından daha iyi yansıtmaktadır.
Calışmamıza konu olan ve Memlûk sahasının bilinen en eski tarihli sozluk ve gramer kitabı KitÂbu'l-İdrÂk li LisÂni'l-Etrak, diğer sozluk ve gramer kitaplarına gore Turkmen-Kıpcak lehce tabakalaşmasını daha yoğun bir şekilde icermektedir. Ozellikle KitÂbu'l İdrÂk li LisÂni'l-EtrÂk'in yazıldığı donemde Turkmen ve Kıpcak boylarının bir arada yaşamalarına bağlı olarak gelişen dil kontaktı temelindeki etkileşimlerin daha canlı olduğu acıktır. Bu etkileşimi KitÂbu'l-İdrÂk li LisÂni'l-EtrÂk'in soz varlığında ve gramer yapısında tespit ettiğimiz Turkmen-Kıpcak ozellikli ikili kullanımlarda acıkca gormek mumkundur.(Onsoz).