Turk Lehceleri Ornekleri II: Yaşayan Ağız ve Lehceler

Yazarı: Saadet Cağatay
Yayınevi: AUDTCF Yayınları
1972


Tarama - duzenleme bize aittir, kitap Tebrizli Turkolog ve Turk dilleri uzmanı Prof. Dr. Huseyin Sadik'in şahsi kutuphanesinden alınmıştır, hacminin coğalmaması icin OSR kullanmadım, isteyen yapabilir.








Saadet İshaki Cağatay

Saadet İshaki, 27 Temmuz 1907 tarihinde İdil-Ural bolgesinin Yaushirme isimli bir Tatar koyunde dunyaya geldi. İdil-Ural (Tatar) milli hareketinin lideri, Buyuk Turk milliyetcisi Ayaz İshaki'nin kızıdır. Ayaz İshaki 1922 yılında kızının Avrupa'da okumasını ister ve bir an once onu yanına Berlin'e cağırır. Bunun icin Saadet Hanım'a bir pasaport cıkartılması gerekmektedir. Saadet Hanım, amcası ve yengesi ile birlikte Kazan'da pasaport dairesinin yolunu tutar. Saadet Hanım'ı tum yoneticiler yakından tanımasına rağmen pasaport vermezler. Saadet Hanım'ın onunde tek bir yol kalır, Rusya'dan gizlice kacmak. Kazan'dan yola cıkarak San Petersburg'a varan Saadet Hanım, ceşitli olum tehlikeleri atlatarak ve sınıra kadar olan 175 kilometreyi yuruyerek 1 Kasım 1922'de Finlandiya'ya gecer.

San Petersburg'daki kıtlık ve salgın hastalıklar yuzunden bir ay boyunca Finlandiya'da bir kampta, karantina altında tutulan Saadet Hanım, Finlandiya'ya gelen babası Ayaz İshaki Bey ile birlikte Berlin'e gecer.

Berlin'de Sadri Maksudi ve Yusuf Akcura'nın gizli destekleriyle yabancıların cocuklarının devam ettiği ozel bir Alman lisesine (Realgymnasium) yatılı olarak kaydolup Almanca oğrenir. 1925'te Hamdullah Suphi Tanrıover'in yardımıyla Turkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına gecer.




Berlin Universitesi Felsefe Fakultesinde Turkoloji okudu. Doktorasını da Turk dili sahasında burada verdi. Beş yıl sureyle Millî Yol dergisinin yayınını yuruttu. 1939?da Turkiye?ye geldi. A.U. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakultesine asistan olarak girdi. 1943?te docent, 1953?te profesor oldu. Calışmalarının ağırlığı Turk lehceleri uzerinedir.

Eserleri: Denominale Verbbildungen in den Turkspachen (Dissertation) (Roma, 1953), Corabatır (1935), Altun Yaruk?tan İki Parca (1945), Turk Lehceleri Ornekleri (VIII. yuzyıldan XVIII. yuzyıla kadar yazı dili, C. I, 1963), Kazakca Metinler (1961), Turk Lehceleri Ornekleri (Yaşayan ağız ve lehceler, C. II, 1972).

Saadet Cağatay, 27 Temmuz 1907 tarihinde İdil-Ural bolgesinin Yaushirme (Kutlushkino-rus.) isimli bir Tatar koyunde dunyaya gelmiştir.Idil-Ural (Tatar) Milli hareketinin lideri Ayaz IshakiÂ?nin kizi olan Saadet Cağatay, Berlin Universitesinde Turkoloji alaninda bilim almıştır.

Saadet Hanım, 1928?den 1939 yılına kadar Varşova ve Berlin?de Ayaz Ishaki tarafindan yayinlanan ?Yanga Milli Yul? (Yeni Milli Yol) dergisinin hazırlanmasında da yardımcı olmuştur.

II. Dunya Savaşının başlamasından sonra Turkistanlı eşi Tahir Cağatay ile Turkiye?ye yerleşen Saadet Cağatay, Turkiye?de Turkolojinin gelişmesi icin buyuk katkıda bulunmuştur.

S. Cağatay, babasi Ayaz Ishaki (1878-1954) ve esi Prof. Dr. Tahir Cağatay (1902-1984) adina 1988?de ?Ayaz Tahir Turkistan Idil-Ural Vakfi?ni kurmuş ve
tum mal varlığını bu vakfa bağışlamıştır. 1989 yılında vefat eden Saadet Cağatay Ankara?daki Cebeci Asrı mezarliginda defnedilmiştir.

Link kontrol edildi, onaylandı.