1990 ’larda internetin gelişmeye başlamasıyla birlikte Telekomunikasyon şirketleri tarafından cok sayıda fiber hat doşendi. Bu fiber hatların sayısı ise internet yaymak icin gerekli olan sayıdan cok daha fazlaydı ve şirketler bu hatları depremlerin, arazi yapılarının hatta balina seslerinin incelenmesi icin kiralamaya başladı.
Gunumuzde ise araştırmacılar, benzer bir şekilde Avrupa ’nın en aktif yanardağı olan Etna Dağı ’nı incelemeye başladı. Biliyorsunuz ki Etna Dağı, oldukca aktif bir yanardağ ve cevresindeki yaşamı buyuk olcude etkiliyor. Gectiğimiz aylarda da yanardağın iki defa ust uste patladığından bahsetmiştik. Peki, araştırmacılar fiber hatları kullanarak bu yanardağın faaliyetlerini nasıl inceliyor? Gelin bunun nasıl mumkun olduğuna birlikte bakalım.
[h=2]Etna ’nın hareketleri fiber kablolar aracılığıyla faaliyetlerle ilgili bilgi sahibi olunabilecek [/h]
Fiber hatların, uzun bir suredir depremleri incelemek, arazi olcumleri yapmak ve hatta su altına doşenen fiber kablolar sayesinde balinaların cağrılarını tespit etmek amacıyla kullanıldığından bahsetmiştik. Fiber kablolar, bir noktadan bir noktaya ışık darbeleri taşıyarak calışıyor ve bu kablolarda bir kesinti yaşandığında (orneğin; depremlerde kabloların bozulabilmesi gibi) kablodan gecen ışığın bir kısmı kaynağa geri donuyor. Araştırmacıların da fiber kabloları kullanmasının sebebi aslında tam olarak bu cunku ufak bir kesinti veya hareket bile kabloyu etkileyen şeyin ne olduğu ya da ne kadar uzaklıkta olduğuyla ilgili bilgiler verebiliyor.
Orneğin; pandemi suresinde yaşanan karantinada bu kablolar kullanılarak, caddelerde ve sokaklarda kac insan olduğu ya da kac araba olduğu gibi bilgiler elde edilebilmişti. Şimdi de gunumuzun en tehlikeli yanardağlarından biri olarak gorulen Etna Dağı ’nın aktif faaliyetlerinin onceden tespit edilebilmesi icin benzer bir yontem kullanılacak. Araştırmacılar, zaman zaman puskurttuğu lavlarla ucakların duşmesine kadar pek cok zarara yol acan Etna ’nın cevresine fiber kablolar doşemeye başladı. DAS adı verilen bu projeyle doşenen kırmızı ve mavi kablolar, yanardağın herhangi bir faaliyete girmesi durumunda geri donen ışık dalgaları araştırmacılara faaliyetin uzaklığı ve buyukluğu gibi konularda bilgiler verebilecek.
Bir insanın ayak sesine kadar her şeyi algılayabilen bu kabloların, neredeyse tum frekansları algılaması araştırmacıların olası tum faaliyetler hakkında bilgi sahibi olmasına olanak tanıyacak. Etna cevresinde yaşayan cok fazla insanın, diken ustundeki hayatlarının biraz olsun rahatlaması ve onceki yontemlerden cok daha başarılı sonuclar elde edilmesi umut ediliyor.
Gunumuzde ise araştırmacılar, benzer bir şekilde Avrupa ’nın en aktif yanardağı olan Etna Dağı ’nı incelemeye başladı. Biliyorsunuz ki Etna Dağı, oldukca aktif bir yanardağ ve cevresindeki yaşamı buyuk olcude etkiliyor. Gectiğimiz aylarda da yanardağın iki defa ust uste patladığından bahsetmiştik. Peki, araştırmacılar fiber hatları kullanarak bu yanardağın faaliyetlerini nasıl inceliyor? Gelin bunun nasıl mumkun olduğuna birlikte bakalım.
[h=2]Etna ’nın hareketleri fiber kablolar aracılığıyla faaliyetlerle ilgili bilgi sahibi olunabilecek [/h]
Fiber hatların, uzun bir suredir depremleri incelemek, arazi olcumleri yapmak ve hatta su altına doşenen fiber kablolar sayesinde balinaların cağrılarını tespit etmek amacıyla kullanıldığından bahsetmiştik. Fiber kablolar, bir noktadan bir noktaya ışık darbeleri taşıyarak calışıyor ve bu kablolarda bir kesinti yaşandığında (orneğin; depremlerde kabloların bozulabilmesi gibi) kablodan gecen ışığın bir kısmı kaynağa geri donuyor. Araştırmacıların da fiber kabloları kullanmasının sebebi aslında tam olarak bu cunku ufak bir kesinti veya hareket bile kabloyu etkileyen şeyin ne olduğu ya da ne kadar uzaklıkta olduğuyla ilgili bilgiler verebiliyor.
Orneğin; pandemi suresinde yaşanan karantinada bu kablolar kullanılarak, caddelerde ve sokaklarda kac insan olduğu ya da kac araba olduğu gibi bilgiler elde edilebilmişti. Şimdi de gunumuzun en tehlikeli yanardağlarından biri olarak gorulen Etna Dağı ’nın aktif faaliyetlerinin onceden tespit edilebilmesi icin benzer bir yontem kullanılacak. Araştırmacılar, zaman zaman puskurttuğu lavlarla ucakların duşmesine kadar pek cok zarara yol acan Etna ’nın cevresine fiber kablolar doşemeye başladı. DAS adı verilen bu projeyle doşenen kırmızı ve mavi kablolar, yanardağın herhangi bir faaliyete girmesi durumunda geri donen ışık dalgaları araştırmacılara faaliyetin uzaklığı ve buyukluğu gibi konularda bilgiler verebilecek.
Bir insanın ayak sesine kadar her şeyi algılayabilen bu kabloların, neredeyse tum frekansları algılaması araştırmacıların olası tum faaliyetler hakkında bilgi sahibi olmasına olanak tanıyacak. Etna cevresinde yaşayan cok fazla insanın, diken ustundeki hayatlarının biraz olsun rahatlaması ve onceki yontemlerden cok daha başarılı sonuclar elde edilmesi umut ediliyor.