Soğuk Savaş tum hızıyla surerken ABD ve SSCB aralarındaki rekabeti uzaya taşımışlardı. Bu kapsamda NASA, 1961 yılında Yuri Gagarin uzaya cıktıktan sonra 1967 yılında Apollo projesini başlattı. 2 yıl sonra 1969 yılında Apollo 11 gorevi ile Neil Louis Armstrong Ay ’a kendi icin kucuk, insanlık icin buyuk bir adım attı. Ancak Ay ve uzay calışmaları bu adımdan sonra da devam etti.
1970 yılında NASA ’nın yedinci insanlı uzay gorevi, ucuncu insanlı Ay seyahati olan Apollo 13 gorevi gercekleştirildi. Ancak sonu hic de planlandığı gibi gitmedi ve ekip olumden kıl payı kurtularak Ay ’a ayak basmadan Dunya ’ya geri dondu. Peki, Apollo 13 gorevinde ne oldu? Hedefledikleri amaca ulaşamamalarına rağmen neden bir başarı olarak goruldu? Apollo 13 gorevinin ilginc hikayesine yakından bakalım.
[h=2]Sıradan bir Ay seyahati olarak planlandı:[/h]
1960 ’lı ve 1970 ’li yıllarda artık uzay gorevleri ve Ay seyahati, tum dunya icin alışılmış bir durum haline gelmişti. Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği art arda uzay gorevleri yapıyor, ABD Ay ’a gidip geliyordu. Apollo 13 de bunlardan biriydi.
Takvimler 11 Nisan 1970 tarihini gosterdiği zaman NASA ’nın yedinci insanlı uzay gorevi, ucuncu insanlı Ay seyahati olan Apollo 13 gorevi icin her şey hazırdı. Ekipte astronotlar James Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise vardı. Apollo 13, saat 13.13 ’te ABD Florida ’da bulunan Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı.
Apollo 13 ekibinin amacı, keşfedilmiş ancak incelenememiş Ay ’ın Imbrium Havzası ’nı ve Fra Mauro bolgesini daha yakından tanımaktı. Bu bolgeye iniş yaptıktan sonra pek cok farklı jeolojik deney yaparak uydumuz Ay ’ı biraz daha yakından inceleyeceklerdi. Apollo 13 başarılı bir yolculuk yapıyordu. Ta ki 13 Nisan akşamına kadar.
[h=2]“Houston, burada bir sorunumuz var”[/h]
13 Nisan 1970 tarihinde Apollo 13, Dunya ’dan yaklaşık 320 bin kilometre uzaktaydı. Her şey yolunda gidiyordu ve ekip yakın zamanda Ay yorungesine giderecekti. Saat 21.08 ’de yaşanan bir patlama ise her şeyin alt ust olduğunun habercisiydi. 2 numaralı oksijen deposu patlamış ve hayati ihtiyacların tedariğini engellemeye başlamıştı. James Arthur Lovell durumu, “Houston, burada bir sorunumuz var” mesajı ile bildirdi.
Apollo 13, iniş modulu ve komuta modulunden oluşuyordu. Yaşanan patlama sonrası komuta modulu basınc kaybettiği icin ekip iniş modulune yoneldi. Ay ’a iniş gorevi iptal edilmişti. Artık Apollo 13 murettebatının tek bir gorevi vardı; sağ salim eve, Dunya ’ya geri donmek.
[h=2]Uzay boşluğunda can pazarı başlıyor:[/h]
Komuta modulu tamamen kapatıldı ve ekip iniş modulune gecti. İniş modulu, ekibi Ay yorungesine indirmek ve yeniden araca taşımak uzere geliştirilmişti. İcinde 2 kişiyi 45 saat destekleyecek oksijen vardı. Ancak bu yeterli değildi. Eğer Apollo 13 ekibi Dunya ’ya donmek istiyorsa o modulun 3 kişiye en az 90 saat yetmesi ve 320 bin kilometrelik yolu katetmesi gerekiyordu.
İniş modulunun enerjiye ve soğutma suyuna ihtiyacı vardı. Karbondioksit de bir şekilde dışarı atılmalıydı ancak komuta modulunde kullanılan kare lityum hidroksit kutuları, iniş modulu ile uyumlu değildi. İşte tam bu noktada Apollo 13 ekibi muhendislik becerilerini kullandı ve modulde bulunan malzemelerle ilkel bir adaptor yaparak tum bu sorunların ustesinden gelmeyi başardı.
İniş modulu, Apollo 13 ve Ay zemini arasında kısa bir mesafe icin geliştirilmişti, yani ekibin yolunu bulması icin gerekli navigasyon sistemine sahip değildi. Ekip once modulu elle kontrol ederek Ay ’ın etrafında bir tur dondu. Beş dakikalık bir motor yanması ile hız sağladıktan sonra Guneş ’i hizalama noktası olarak kullandılar ve sonunda eve donuş rotasını oluşturdular.
[h=2]Apollo 13 eve donuyor:[/h]
Apollo 13 ekibi tum bu sorunlarla boğuşurken Ay yorungesinden bazı fotoğraflar cekmeyi de ihmal etmedi. Dunya rotasında ilerlerken ekibin neredeyse hepsi hasta oldu. Cunku iniş modulu 90 saatlik bir yolculuk icin uygun değildi ve modulun ici gercek anlamda soğuktu. Bu sırada yer ekibi hala uzaktan komuta modulunu tamir etmeye uğraşıyordu.
17 Nisan 1970 tarihinde Dunya hizalama noktası alınarak son bir rota oluşturuldu ve bu sırada ekip, tamir edilmiş olan komuta modulune gecti. Dunya atmosferine girmeden once iniş modulu, komuta modulunden ayrıldı. Saat 13.00 ’de Apollo 13 ekibi Dunya atmosferine giriş yaptı.
Komuta modulu atmosfere girdikten sonra tam 4 dakikalık bir sessizlik oldu. Herkes komuta modulunun ısı kalkanlarında bir sorun olmasından endişe ediyordu. Bu, olum demek olurdu. Neyse ki sonunda Pasifik Okyanu uzerinde Apollo 13 ’un paraşutleri goruldu ve 3 astronot gorevlerini yerine getirerek sağ salim eve donduler.
[h=2]Apollo 13 neden başarısız bir başarı?[/h]
Uzay yolculuklarına ve Ay seyahatlerine artık alışmış olsak bile bu tur gorevlerin her biri buyuk risk taşımaktadır. 27 Ocak 1967 tarihinde Apollo 1 kapsulunde gercekleşen yangın sonucunda Gus Grissom, Ed White ve Roger Bruce Chaffee isimli astronotların olmesi, bu konunun ne kadar hassas olduğunu hepimize hatırlatmaktadır.
Apollo 13 gorevi bu nedenle gercek bir başarıdır. Evet, gorevin asıl hedefi yerine getirilmedi, Ay ’a iniş yapılmadı ancak NASA cok daha buyuk bir gorevi başarmış oldu. Uzay boşluğunda, Dunya ’dan binlerce kilometre uzakta yaşanan bir kazada hic kimse olmeden sağ salim eve donmeyi başardı.
Apollo 13 gorevi gosterdi ki, geliştirilmiş olan uzay aracları gercekten uzaktan kontrol edilebiliyor. Aynı şekilde yetiştirilen astronotlar, bilim kurgu filmlerini aratmayan bir mucadele ortaya koyabiliyor. Eminiz hic kimse uzay boşluğunda, bir uzay aracının icinde olmek istemez. Bu nedenle asıl gorevinde başarısız olsa da Apollo 13, gercek bir başarı olarak tarihe adını yazdırmıştır.
Tarihe başarısız başarı olarak gecen Apollo 13 gorevinin hikayesini anlattık ve neden boyle adlandırıldığından bahsettik. Ay, artık eskisi kadar populer bir yer olmasa da bu tur yeni kahramanlık hikayelerini yakın zamanda Mars yolculuklarında yazmaya başlayacağız gibi gorunuyor.
1970 yılında NASA ’nın yedinci insanlı uzay gorevi, ucuncu insanlı Ay seyahati olan Apollo 13 gorevi gercekleştirildi. Ancak sonu hic de planlandığı gibi gitmedi ve ekip olumden kıl payı kurtularak Ay ’a ayak basmadan Dunya ’ya geri dondu. Peki, Apollo 13 gorevinde ne oldu? Hedefledikleri amaca ulaşamamalarına rağmen neden bir başarı olarak goruldu? Apollo 13 gorevinin ilginc hikayesine yakından bakalım.
[h=2]Sıradan bir Ay seyahati olarak planlandı:[/h]
1960 ’lı ve 1970 ’li yıllarda artık uzay gorevleri ve Ay seyahati, tum dunya icin alışılmış bir durum haline gelmişti. Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği art arda uzay gorevleri yapıyor, ABD Ay ’a gidip geliyordu. Apollo 13 de bunlardan biriydi.
Takvimler 11 Nisan 1970 tarihini gosterdiği zaman NASA ’nın yedinci insanlı uzay gorevi, ucuncu insanlı Ay seyahati olan Apollo 13 gorevi icin her şey hazırdı. Ekipte astronotlar James Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise vardı. Apollo 13, saat 13.13 ’te ABD Florida ’da bulunan Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı.
Apollo 13 ekibinin amacı, keşfedilmiş ancak incelenememiş Ay ’ın Imbrium Havzası ’nı ve Fra Mauro bolgesini daha yakından tanımaktı. Bu bolgeye iniş yaptıktan sonra pek cok farklı jeolojik deney yaparak uydumuz Ay ’ı biraz daha yakından inceleyeceklerdi. Apollo 13 başarılı bir yolculuk yapıyordu. Ta ki 13 Nisan akşamına kadar.
[h=2]“Houston, burada bir sorunumuz var”[/h]
13 Nisan 1970 tarihinde Apollo 13, Dunya ’dan yaklaşık 320 bin kilometre uzaktaydı. Her şey yolunda gidiyordu ve ekip yakın zamanda Ay yorungesine giderecekti. Saat 21.08 ’de yaşanan bir patlama ise her şeyin alt ust olduğunun habercisiydi. 2 numaralı oksijen deposu patlamış ve hayati ihtiyacların tedariğini engellemeye başlamıştı. James Arthur Lovell durumu, “Houston, burada bir sorunumuz var” mesajı ile bildirdi.
Apollo 13, iniş modulu ve komuta modulunden oluşuyordu. Yaşanan patlama sonrası komuta modulu basınc kaybettiği icin ekip iniş modulune yoneldi. Ay ’a iniş gorevi iptal edilmişti. Artık Apollo 13 murettebatının tek bir gorevi vardı; sağ salim eve, Dunya ’ya geri donmek.
[h=2]Uzay boşluğunda can pazarı başlıyor:[/h]
Komuta modulu tamamen kapatıldı ve ekip iniş modulune gecti. İniş modulu, ekibi Ay yorungesine indirmek ve yeniden araca taşımak uzere geliştirilmişti. İcinde 2 kişiyi 45 saat destekleyecek oksijen vardı. Ancak bu yeterli değildi. Eğer Apollo 13 ekibi Dunya ’ya donmek istiyorsa o modulun 3 kişiye en az 90 saat yetmesi ve 320 bin kilometrelik yolu katetmesi gerekiyordu.
İniş modulunun enerjiye ve soğutma suyuna ihtiyacı vardı. Karbondioksit de bir şekilde dışarı atılmalıydı ancak komuta modulunde kullanılan kare lityum hidroksit kutuları, iniş modulu ile uyumlu değildi. İşte tam bu noktada Apollo 13 ekibi muhendislik becerilerini kullandı ve modulde bulunan malzemelerle ilkel bir adaptor yaparak tum bu sorunların ustesinden gelmeyi başardı.
İniş modulu, Apollo 13 ve Ay zemini arasında kısa bir mesafe icin geliştirilmişti, yani ekibin yolunu bulması icin gerekli navigasyon sistemine sahip değildi. Ekip once modulu elle kontrol ederek Ay ’ın etrafında bir tur dondu. Beş dakikalık bir motor yanması ile hız sağladıktan sonra Guneş ’i hizalama noktası olarak kullandılar ve sonunda eve donuş rotasını oluşturdular.
[h=2]Apollo 13 eve donuyor:[/h]
Apollo 13 ekibi tum bu sorunlarla boğuşurken Ay yorungesinden bazı fotoğraflar cekmeyi de ihmal etmedi. Dunya rotasında ilerlerken ekibin neredeyse hepsi hasta oldu. Cunku iniş modulu 90 saatlik bir yolculuk icin uygun değildi ve modulun ici gercek anlamda soğuktu. Bu sırada yer ekibi hala uzaktan komuta modulunu tamir etmeye uğraşıyordu.
17 Nisan 1970 tarihinde Dunya hizalama noktası alınarak son bir rota oluşturuldu ve bu sırada ekip, tamir edilmiş olan komuta modulune gecti. Dunya atmosferine girmeden once iniş modulu, komuta modulunden ayrıldı. Saat 13.00 ’de Apollo 13 ekibi Dunya atmosferine giriş yaptı.
Komuta modulu atmosfere girdikten sonra tam 4 dakikalık bir sessizlik oldu. Herkes komuta modulunun ısı kalkanlarında bir sorun olmasından endişe ediyordu. Bu, olum demek olurdu. Neyse ki sonunda Pasifik Okyanu uzerinde Apollo 13 ’un paraşutleri goruldu ve 3 astronot gorevlerini yerine getirerek sağ salim eve donduler.
[h=2]Apollo 13 neden başarısız bir başarı?[/h]
Uzay yolculuklarına ve Ay seyahatlerine artık alışmış olsak bile bu tur gorevlerin her biri buyuk risk taşımaktadır. 27 Ocak 1967 tarihinde Apollo 1 kapsulunde gercekleşen yangın sonucunda Gus Grissom, Ed White ve Roger Bruce Chaffee isimli astronotların olmesi, bu konunun ne kadar hassas olduğunu hepimize hatırlatmaktadır.
Apollo 13 gorevi bu nedenle gercek bir başarıdır. Evet, gorevin asıl hedefi yerine getirilmedi, Ay ’a iniş yapılmadı ancak NASA cok daha buyuk bir gorevi başarmış oldu. Uzay boşluğunda, Dunya ’dan binlerce kilometre uzakta yaşanan bir kazada hic kimse olmeden sağ salim eve donmeyi başardı.
Apollo 13 gorevi gosterdi ki, geliştirilmiş olan uzay aracları gercekten uzaktan kontrol edilebiliyor. Aynı şekilde yetiştirilen astronotlar, bilim kurgu filmlerini aratmayan bir mucadele ortaya koyabiliyor. Eminiz hic kimse uzay boşluğunda, bir uzay aracının icinde olmek istemez. Bu nedenle asıl gorevinde başarısız olsa da Apollo 13, gercek bir başarı olarak tarihe adını yazdırmıştır.
Tarihe başarısız başarı olarak gecen Apollo 13 gorevinin hikayesini anlattık ve neden boyle adlandırıldığından bahsettik. Ay, artık eskisi kadar populer bir yer olmasa da bu tur yeni kahramanlık hikayelerini yakın zamanda Mars yolculuklarında yazmaya başlayacağız gibi gorunuyor.