Biraz gecmişe gidelim ve lisedeki coğrafya dersini hatırlayalım. Oğretmen tahtaya bir harita asar ya da yeni akıllı tahtalarda bir harita acardı. Bu bir siyasi harita ise karşımıza yalnızca ulke ve şehir isimleri cıkardı. Turkiye ve Dunya siyasi haritası, diğer harita turlerine gore epey sadedir cunku yalnızca kıtaları, ulkeleri, şehirleri, sınırları ve bazı onemli su kaynaklarını basit cizgiler ve renklerle gosterir.
Aslında siyasi haritanın adından bile nasıl bir tablo cizdiği ortaya cıkıyor. Cunku bir fiziki harita dunyamızın sınırlarla bolunmeyecek kadar benzersiz bir yapısı olduğunu gosterirken siyasi harita insanların devamlı ulkeleri belirli sınırlar icine hapsetme merakını ortaya cıkarır. Yani adı ustunde, siyasi meseleler. Yuksek cozunurluklu Dunya ve Turkiye siyasi haritası uzerinden ulkelere ve şehirlere gelin biraz yakından bakalım.
[h=2]Temelden başlayalım: Siyasi harita nedir?[/h] Siyasi harita; dunyanın, kıtaların, ulkelerin, şehirlerin ya da bu tur belirli bir bolgenin sınırlarını gosteren bir harita ceşididir. Siyasi haritalar yalnızca ulke, şehir, ilce gibi yerleşim yerlerinin resmi sınırlarını gosterir. Eğer varsa bolgedeki okyanuslar, denizler, nehirler, goller gibi onemli su kaynakları da siyasi haritadaki yerini alır.
Siyasi haritalarda gosterilen detaylar haritanın gosterdiği yere gore değişiklik gosterir. Dunya siyasi haritasını incelerken yalnızca ulke sınırları ve cok buyuk su kaynaklarıyla karşılaşırsınız. Turkiye siyasi haritasında şehir detayları ve daha kucuk su kaynakları ile, ilce haritalarında ise koyler ve kucuk nehirlerle bile karşılaşmanız mumkundur.
[h=2]Siyasi harita ne işe yarar?[/h]
Siyasi haritanın temel amacı, sınırlar uzerinden olcum yapmaktır. Soz konusu haritanın olceğine gore sağ ya da sol alt koşesinde bir oranlama cizgisi bulunur. Olceğe gore bu oran, sınırlar arasındaki mesafeyi acık bir şekilde ortaya koyar. Haberlerde sıkca gorduğumuz gibi ulkeler arası yaşanan meselelerde sınır tartışması yaşandığı zaman da karşımıza siyasi haritalar cıkmaktadır.
Siyasi haritalar zaman icinde değişiklik gosterebilirler. Buyuk devletler dağılabilir, bazı kucuk ulkeler bağımsızlığını kazanabilir, ulkeler birleşebilir ya da belirli bolgeler el değiştirebilir. Bu nedenle onemli bir araştırma icin siyasi harita kullanacaksanız en guncel versiyonuna sahip olduğunuzdan emin olun. Tabi maksat eğlence ise kim tutar sizi.
[h=2]Siyasi haritadaki renkler neyi gosterir?[/h]
Aslında siyasi haritalar uzerindeki renklerin pek bir anlamı yoktur. Yani haritada gorduğunuz kıta, ulke, şehir ve ilce renkleri; hazırlayan kurumun insiyatifine gore değişiklik gosterebilir. Siyasi haritalarda onemli olan işaretlerdir. Siyasi haritalarda gorebileceğiniz işaretlerden bazıları şu şekilde;
Nokta işareti, ulke başkentlerini gosterir. İci boş nokta işareti, şehir merkezlerini gosterir. Kesik kırmızı cizgiler, ulke sınırlarını gosterir. Siyah cizgiler, şehir sınırlarını gosterir. Gol, akarsu ve benzeri su kaynakları ise mavi cizgi ve mavi nokta gibi coğrafi şekle uygun işaretlerle gosterilir. Dunya, kıta, Turkiye, şehir ve benzeri siyasi haritalarda karşınıza cıkacak işaretler genel olarak bu anlamları taşırlar. Elbette siyasi haritanın gosterdiği bolgeye gore farklı işaretler de eklenebilir. Haritadaki işaretlerin ne anlama geldiği sağ ya da sol alt koşede bir tablo ile acıklanır.
[h=2]Yuksek cozunurluklu Dunya siyasi haritası:[/h]
İşte icinde yaşadığımız koca Dunya bir siyasi harita uzerinde boyle gorunuyor. Dunya siyasi haritasının yuksek cozunurluklu versiyonuna buradaki bağlantı uzerinden ulaşabilirsiniz.
[h=2]Yuksek cozunurluklu Turkiye siyasi haritası:[/h]
İşte icinde yaşadığımız guzel ulkemiz bir siyasi harita uzerinde boyle gorunuyor. Turkiye siyasi haritasının yuksek cozunurluklu versiyonuna buradaki bağlantı uzerinden ulaşabilirsiniz.
[h=2]Dunya ’da kac ulke var? Kıtalara gore tum ulkeler: [/h]
Afrika Angola Batı Sahra Benin Botsvana Burkina Faso Burundi Cezayir Cibuti Cad Kongo DC Ekvator Ginesi Eritre Etiyopya Fas Fildişi Sahili Gabon Gambiya Gana Gine Gine-Bissau Guney Afrika Cumhuriyeti Kamerun Yeşil Burun Adaları Kenya Komorlar Kongo Cumhuriyeti Lesotho Liberya Libya Madagaskar Malavi Mali Mauritius Moritanya Mozambik Mısır Namibya Nijer Nijerya Orta Afrika Cumhuriyeti Ruanda Sao Tome ve Principe Senegal Seyşel Adaları Sierra Leone Somali Sudan Esvatini Tanzanya Togo Tunus Uganda Zambiya Zimbabve Asya Afganistan Azerbaycan Bahreyn Bangladeş Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Brunei Cin Doğu Timor Endonezya Ermenistan Filipinler Filistin Guney Kore Gurcistan Hindistan Irak İran İsrail Japonya Katar Kazakistan Kırgızistan Kuzey Kore Malezya Nepal Ozbekistan Pakistan Rusya Singapur Sri Lanka Suriye Tacikistan Tayland Turkiye Turkmenistan Vietnam Yemen Avrupa Andorra Almanya Arnavutluk Avusturya Belcika Beyaz Rusya Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Cek Cumhuriyeti Danimarka Estonya Faroe Adaları Finlandiya Fransa Hollanda Hırvatistan İrlanda İspanya İsvec İsvicre İtalya İzlanda Karadağ Kosova Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti Letonya Lihtenştayn Litvanya Luksemburg Macaristan Kuzey Makedonya Malta Moldova Monako Norvec Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Slovakya Slovenya Sırbistan Turkiye Ukrayna Yunanistan Guney Amerika Arjantin Bolivya Brezilya Fransız Guyanası Guyana Kolombiya Ekvador Paraguay Surinam Uruguay Venezuela Şili Peru Kuzey Amerika ABD Virgin Adaları Amerika Birleşik Devletleri Antigua ve Barbuda Aruba Bahama Barbados Belize Bermuda Cayman Adaları Dominika Dominik Cumhuriyeti El Salvador Grenada Gronland Guadeloupe Guatemala Haiti Hollanda Antilleri Honduras Jamaika Kanada Kosta Rika Kuba Martinik Meksika Montserrat Nikaragua Panama Puerto Riko Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Granada Saint-Pierre ve Miquelon Trinidad ve Tobago Turks ve Caicos Adaları Okyanusya Yeni Kaledonya Avustralya Tonga Vanuatu Nauru Yeni Zelanda Fiji Tuvalu Samoa Solomon Adaları Kiribati Papua Yeni Gine Bazı ulkeler, sınır genişliği nedeniyle birden fazla kıtada yer alabilir.
[h=2]Turkiye ’de bolgelere gore tum şehirler:[/h]
Akdeniz Bolgesi Adana Antalya Burdur Hatay Isparta Mersin Osmaniye Konya'nın bazı ilceleri Kahramanmaraş ’ın bazı ilceleri Karaman'ın bazı ilceleri Afyonkarahisar ’ın bazı ilceleri Denizli'nin bazı ilceleri Gaziantep'in bazı ilceleri Niğde'nin bazı ilceleri Doğu Anadolu Bolgesi Ağrı Ardahan Bitlis Bingol Elazığ Erzincan Erzurum HakkÂri Iğdır Kars Malatya Muş Şırnak Tunceli Van Ege Bolgesi İzmir Manisa Aydın Denizli Muğla Afyonkarahisar Kutahya Uşak Guneydoğu Anadolu Bolgesi Gaziantep Diyarbakır Şanlıurfa Batman Adıyaman Siirt Mardin Kilis Şırnak İc Anadolu Bolgesi Ankara Konya Kayseri Eskişehir Sivas Kırıkkale Aksaray Karaman Kırşehir Niğde Nevşehir Yozgat Cankırı Marmara Bolgesi İstanbul Edirne Kırklareli Tekirdağ Canakkale Kocaeli Yalova Sakarya Bilecik Bursa Balıkesir Karadeniz Bolgesi Amasya Artvin Bartın Bayburt Bolu Corum Duzce Gumuşhane Giresun Karabuk Kastamonu Ordu Rize Samsun Sinop Tokat Trabzon Zonguldak Bazı şehirler, sınır genişliği nedeniyle birden fazla bolgede yer alabilir.
Ulkelerin ve şehirlerin sınırları ile onemli su kaynaklarını gosteren siyasi haritalardan bahsederek Turkiye ve Dunya siyasi haritası uzerinden ulkeleri ve şehirleri anlattık. Siyasi haritalar en guncel sınırları ve diğer onemli ozellikleri gosterdikleri icin onemli bir calışma yapacaksanız aynı yıl hazırlanmış bir siyasi harita kullanmayı ihmal etmeyin.