Dunya ekonomisi yonunden yaklaşık 15 ulkede ipek bocekciliği yapıldığı halde, uretilen ipekler cok sayıda ulkede tuketilmektedir. İlk ipeği 4000 yıl once Cinliler’in urettiği bilinir. Uretim tekniği epeyce gizli tutulmuş, sonra Anadolu’da, daha sonra Avrupa’da uretilmiştir. Turkiye’de yaklaşık 1500 yıldan beri ipek boceği yetiştirilmektedir. İpek, ipek boceği larvalarının koza yapmak icin salgıladıkları, cok ince parlak teldir. […]
Dunya ekonomisi yonunden yaklaşık 15 ulkede ipek bocekciliği yapıldığı halde, uretilen ipekler cok sayıda ulkede tuketilmektedir. İlk ipeği 4000 yıl once Cinliler’in urettiği bilinir. Uretim tekniği epeyce gizli tutulmuş, sonra Anadolu’da, daha sonra Avrupa’da uretilmiştir. Turkiye’de yaklaşık 1500 yıldan beri ipek boceği yetiştirilmektedir.

İpek, ipek boceği larvalarının koza yapmak icin salgıladıkları, cok ince parlak teldir. Bu tellerin bir araya gelmesinden ipek iplikleri meydana gelir. İpek kolay boyanabilir, yumuşak ve dayanıklıdır. Tarih boyu cok kıymetli dokuma malzemesi olarak kullanılmıştır. Uretim aşamaları;
dut ağacı yetiştirme, ipek boceği tohum ve yaş kozası uretimi, kozadan iplikleri cekme
Turkiye’de ipek bocekleri arazilerin başka tarım dallarına elverişsiz kaldığı yorelerde, gelir imkanları cok kısıtlı ailelerce, kucuk olcekli, az yatırım gerektiren, kırsal alanlarda gizli işsizliği engelleme ve tarımsal geliri dengeli dağıtmada cok etkili, yardımcı tarım faaliyeti mahiyetinde yetiştirilmektedir.
İpek bocekciliği, ipek boceğinin tek besin kaynağı olan dut yaprağı sağlamakla başlar ve kozadan ipek ipliğine kadar surer. Yaş kozaları genellikle yaşlı ve kadınlar uretmekte ve tum aile emeklerini değerlendirmede ve kırsal alanlarda gizli işsizliği engellemede onemli etki etmektedir.
Turkiye’de uretilen ham ipeklerin buyuk bir kısmı ipek halı dokumada, bir kısmı da konfeksiyon, ev eşyaları dikiş-nakış ve ameliyat ipliği uretiminde kullanılmaktadır. İpek bocekciliğinde yaş kozadan ipek halıya kadar imalat aşamalarında yaklaşık 500.000 kişiye istihdam sağlanmaktadır. Yaş kozanın ipek halıya donuşumunde yaklaşık 14 misli katma değer sağlanmaktadır.

İpek boceği yetiştiriciliğinde 35-40 gunluk uretim ardından kutu başı 26 – 30 kg yaş koza elde edilebilmektedir. Turkiye’de ipek boceği yetiştiren bir cok aile yılda 4-5 kutu ipek boceği yetiştirerek gecim sağlamaktadır.
Turkiye’nin 29 ilinde ipek boceği yetiştirilmekte, uretilen yaş kozaların %80’i Antalya, Ankara, Bursa, Bilecik, Diyarbakır, Eskişehir, Hatay, İzmir, Muğla ve Sakarya’da uretilmektedir.
İpek boceği dut yaprağı bulunan her yerde yetiştirilebilmekte ve ulkenin buyuk kısmının dut yetiştirilebilir iklimi de avantaj sayılmaktadır. Ancak kentleşme yoğun yerler ve ekstansif alanlarda ilaclamalardan dolayı toplu olumler gorulebilmektedir.
Yazar:Halil İbrahim Arik