Hangi meslekte olursak olunsun kopukle karşılaşılmış veya calışılmış bir cok insan vardır. Bebek oyuncakları, banyo urunleri, spor malzemeleri ve tıbbi ekipmanların tumu, endustrilerini ayakta tutmak icin farklı kopuk turlerine bağlıdır. Tum urunler kopuğu aynı şekilde kullanmadığından dolayı, ozel kopukler farklı endustrilere hitap edecek şekilde gelişmiştir. Gunumuzde ise cok yonlu malzemeye bağlı ceşitli uygulamaların bundan faydalanabilmesini sağlayan cok sayıda kopuk turu mevcuttur.
Kopuk hangi işlevi gorur? Uygulamaya bağlı olarak kopuk, bir urunun performansına bircok şekilde yardımcı olabilir. Bazı turleri yalıtım icin uygundur, diğerleri ise emici sungerler oluşturmak icin kullanılır. Farklı kopuk turlerini anlamak, belirli bir amac icin hangisinin kullanılacağını secerken yardımcı olabilir.
[h=3]Kopuk Ceşitleri[/h] Polieter Kopuk
Bu tip kopuk, cok amaclı bir acık hucreli kopuktur, yani hafif ve emicidir. Uygulamaları sungerler, genel yastıklama, koruyucu ambalaj ve boya silindirleri gibi alanları kapsar. Polieter kopuk ozellikle kozmetik ve oyuncaklar icin kullanışlıdır.
Polyester Kopuk
Polyester kopuk, teşhir ambalajı icin iyi bir secimdir ve yangın geciktirici sınıflarda gelir. Polieter kopuk gibi, acık hucrelidir, nispeten hafiftir ve ceşitli yoğunluklarda mevcuttur. (Yoğunluk, fit kup başına pound cinsinden olculur, sayı ne kadar duşukse, yoğunluğu o kadar az olur.) Ayrıca akustik amaclar (sesi engelleme gibi), contalar ve yastıklama icin de kullanılabilir.
Beta Kopuk
Bu kapalı hucreli polietilen kopuk, polyester ve polieter kopuklerden daha yoğundur ve mukemmel şok emme ozelliklerine sahiptir. Elektronik ekipmanların paketlenmesi, yuzdurme uygulamaları ve malzeme taşıma icin kullanılır. Etafoam genellikle ekstrude edilir veya lamine edilir.
Volara
Volara, termoform ile şekillendirilebilen ekstrude edilmiş bir malzemedir. Puruzsuz yuzeyi lamine edilebilir veya yapışkan bantlarla birleştirilebilir, genellikle contalarda, bantlarda, tıbbi urunlerde, yalıtımda ve koruyucu dolguda kullanılır. Volara genellikle rulo halinde gelir ve yoğunluk, fit kup başına 2 ila 12 pound arasında değişebilir.
Kapalı Hucreli Sunger Kaucuk
Bir neopren ve vinil kombinasyonu olan bu tur kopuk, dort farklı yoğunlukta gelir ve dış mekan elektrik prizleri, hava sıyırma, ısı yalıtımı ve endustriyel dolgu gibi dış mekan kullanımı icin cok uygundur. Malzeme tabakalar ve rulolar halinde bulunur.
Acık Hucreli Sunger Kaucuk
Ayakkabı altlıkları icin populer bir malzeme olan acık hucreli sunger kaucuk cok yoğun ve oldukca esnektir. Ayakkabı tabanları gibi kaucuğun tekrarlayan aşınma ve yıpranmaya maruz kaldığı uygulamalar icin iyi bir secimdir, yorulma onleyici ve kaymaz ozelliklere sahiptir.
Seluloz
Ev sungerlerinde kullanılan seluloz, acık hucre karışımlı liflerden oluşur ve son derece emicidir. Ayrıca kopuk kombinasyonları ve ilave dokumasız elyaf yıkayıcılar ile mevcuttur.
Yıkayıcı Kopukler
Aşındırıcı olmayan yıkayıcı kopukler ya polieter ya da ester kopuklerden oluşur ve PTFE ve cam gibi urunlerin temizliği icin bir kopuk sungere eklenir. Aşındırıcı dokunmamış lifler genellikle hassas urunleri cizebilir, bu nedenle bunun yerine aşındırıcı olmayan temizleyici kopukler kullanılır.
[h=3]Acık Hucreli ve Kapalı Hucreli Poliuretan Sprey Kopuğu Arasındaki Farklar[/h] Puskurtmeli yalıtım kopuğu , binalarda, ev aletlerinde vb. ısıl bariyer olarak kullanılan bir poliuretan malzemedir . Her birinin avantajları ve dezavantajları olan acık hucreli ve kapalı hucreli olmak uzere iki ana formda gelir. Her iki tip de uygulanır, ve bu tipler yapının gereksinimlerine bağlı olarak tek başına veya birlikte kullanılabilirler. Sprey kopuğun diğer yalıtımlara gore bircok avantajı vardır: cabuk uygulanır; geleneksel malzemelerle ulaşılması zor olan boşluklara ulaşır ve nem ve kuf oluşumu da dahil olmak uzere diğer malzemeleri etkileyen bircok cevresel rahatsızlığa karşı dayanıklıdır. Bir şikayet, bu kopuklerin boşlukları o kadar kapsamlı ve yoğun bir şekilde kapatması ki, gelecekteki elektrik ve sıhhi tesisat onarımlarının daha fazla zaman alabileceğidir.
[h=3]Acık Hucreli Poliuretan Kopuk[/h] Acık hucreli kopuk, bir poliuretan matris icinde tutulan bircok hava kabarcığından oluşmasıyla karakterize edilir. Fiberglas gibi bircok yalıtımda olduğu gibi, kopuğun icinden ısı transferini azaltan bu sıkışmış havadır. Acık bir duvar boşluğuna bir puskurtme memesinden uygulanır ve dokunduğu her şeye inatla yapışarak alanı doldurmak icin hızla genişler. 3,6-3,8/inc R değerleri ile kapalı hucreli kopuğun yalıtım ozelliklerine uymaz, ancak yine de uygulamaları vardır.
Endustride genellikle “yarım kiloluk” kopuk olarak adlandırılır. Acık hucreli kopuk, buharı bloke etmez, bunun yerine kopuk matrisinden gecmesine izin verir. Yuklerin oncelikli olarak soğutulduğu sıcak iklimlerde ozellikle etkilidir. Kapalı hucreli kopukten daha ucuzdur ve daha az yoğundur. Duvar boşluklarına takıldığında, kopuk boşluğu aşırı doldurabilir.
[h=3]Kapalı Hucre Poliuretan Kopuk[/h] Kapalı hucreli kopuk, bir poliuretan matrisinde acık formda olduğu gibi aynı askıya alınmış kabarcıkları kullanır, ancak kabarcıklar bir ufleme maddesi ile doldurulur. Şişirme maddesi, diğer yalıtımlara kıyasla daha yuksek R değerlerine yol acan havadan daha etkili bir termal bariyer sağlar. Kapalı hucreli kopuk yalıtımı, nefes alan acık hucreli kopukten daha yoğundur; kapalı hucreli kopuk, kurlendikten sonra esasen sıkıştırılamaz. İki tip poliuretan sprey kopuğunden daha yaygın olanıdır . Esnafta “orta yoğunluklu” veya “iki kiloluk” kopuk olarak bilinir. Kapalı hucreli poliuretan kopukler, 6,0-7,14/inc civarında R değerlerine sahiptir.
Kapalı hucreli kopukler, su penetrasyonuna ve nem birikmesine karşı dayanıklıdır. Nem sonunda bakteriyel buyumeyi cekebilir, kufu teşvik edebilir, bu da ahşabı yiyip yapısal butunluğu tehlikeye atabilir. Kapalı hucreli kopukler, suyu emmeden suya maruz bırakılabilir, bu da onu orneğin bir zemin altı temeline karşı ozellikle faydalı hale getirir. Acık hucreli kopukler kadar hacim olarak genişlemez.
Kapalı hucreli kopuğun yuksek yoğunluğu, sertleştikten sonra herhangi bir fazla puskurtmeyi temizlemeyi biraz daha zorlaştırır. Bu nedenle, duvar boşlukları, ic duvarların engellenmeden asılabilmesi icin genellikle yetersiz doldurulur. Kapalı hucreli kopuklerden gelen yalıtım değerleri, tam boşluklu dolguları engellemek icin genellikle yeterlidir. Kurlendikten sonra kapalı hucreli kopuk cok sert bir yapıya burunur ve duvarlara, catılara ve tavanlara biraz guc katabilir.
Kapalı hucreli sprey kopuk yalıtımı ayrıca hava hareketine karşı yalıtmak, cereyanları onlemek ve duzenlenmiş sıcaklıklarda tutmak icin yeterince yoğundur. Sıcaklık kontrolu, kuf oluşumuna neden olan nemi azaltabileceğinden, bu yoğunluk aynı zamanda kuf oluşumunu da engeller. Direnclerini korumak icin kapalı hucreli kopukler genellikle yoğun ve gucludur ve tam olarak oluştuklarında ve sertleştiklerinde katılara benzerler.
[h=3]Kopuk Uygulama Yontemleri[/h] Kendin yap icin mevcut olan sprey kopukler, pencere cerceveleri ve dikmeler arasında yalıtım icin kucuk kutulardaki tek bileşenli kopuklerden bodrum ve garajların yalıtımı icin daha buyuk iki parcalı kitlere kadar ceşitlilik gosterir. Yeni inşaatta zarflar oluşturmak icin, profesyonel montajcılar genellikle yeniden doldurulabilir bidonlardan iki parcalı recine karışımları kullanır. Bileşenler, saplamalar, kirişler ve kirişler arasındaki boşlukları kısmen veya tamamen doldurmak icin karıştırılmadan ve yuksek basıncta dağıtılmadan once genellikle ısıtıcılardan gecirilir. Bu tur iki parcalı sistemler, genellikle metilen difenil diizosiyanat (MDI) ve polimerik MDI’nin bir kombinasyonu olan “A” bolumunu ve genellikle polioller, katalizorler, şişirme maddeleri, alev geciktiriciler ve yuzey aktif maddelerin bir karışımı olan “B” bolumunu icerir.
Belirli bir derinliğe puskurtulen kapalı hucreli kopukler kendi buhar bariyerlerini oluşturur; acık hucreli kopukler tipik olarak cam elyafı ve diğer kece tipi yalıtım geleneğinde buhar bariyerleri gerektirir. Genel olarak, kapalı hucreli kopukler, uygulamaları icin acık bir dikme yuvası gerektirir ve bu nedenle, mevcut duvarlar ilk olarak kaldırılmadıkca, guclendirme icin ozellikle uygun değildir. Bazı yavaş genişleyen, acık hucreli kopukler, mevcut duvar boşluklarının duvardan doldurulması icin mevcuttur.
[h=3]Kopuk Kullanımında Tehlikeler[/h] Puskurtmeli kopuklerin montajı, kişisel koruyucu ekipman ihtiyacını gerektiren kimyasal recineler ve şişirici ajanların kullanımını icerir. KKD’si olmayan konut sakinleri ve esnaflar, normal olarak bir gun boyunca yakın zamanda kopuklenen yerlerden uzak durmalıdır. Kopuk sertleştikten sonra malzeme genellikle zararsızdır, zararlı gaz cıkışı olmaz ve ozel değerlendirmeler olmaksızın atılabilir. Bina yonetmelikleri genellikle kopuk ve işgal edilen alanlar arasında bir termal ve/veya ateşleme bariyeri gerektirir ve ceşitli aleve dayanıklı kopukler mevcuttur. Yanan kopuk bircok zehirli buharı serbest bırakabilir.
Kopuk, borular, teller, bağlantı kutuları vb. dahil olmak uzere duvar boşluğundaki her şeyi cevreleyecektir. Montaj sırasında, kopuğun elektrik alanlarına veya istenmeyen yerlerde kaplama yuzeylerine girmemesine dikkat edilmelidir. Kopuk daha sonra elektrik ve sıhhi tesisat onarımlarını zorlaştırabilir.
Kaynakca:
https://foamonline.com/foam-types/
https://www.foambymail.com/different-uses-of-commercial-foam.html
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu
Kopuk hangi işlevi gorur? Uygulamaya bağlı olarak kopuk, bir urunun performansına bircok şekilde yardımcı olabilir. Bazı turleri yalıtım icin uygundur, diğerleri ise emici sungerler oluşturmak icin kullanılır. Farklı kopuk turlerini anlamak, belirli bir amac icin hangisinin kullanılacağını secerken yardımcı olabilir.
[h=3]Kopuk Ceşitleri[/h] Polieter Kopuk
Bu tip kopuk, cok amaclı bir acık hucreli kopuktur, yani hafif ve emicidir. Uygulamaları sungerler, genel yastıklama, koruyucu ambalaj ve boya silindirleri gibi alanları kapsar. Polieter kopuk ozellikle kozmetik ve oyuncaklar icin kullanışlıdır.
Polyester Kopuk
Polyester kopuk, teşhir ambalajı icin iyi bir secimdir ve yangın geciktirici sınıflarda gelir. Polieter kopuk gibi, acık hucrelidir, nispeten hafiftir ve ceşitli yoğunluklarda mevcuttur. (Yoğunluk, fit kup başına pound cinsinden olculur, sayı ne kadar duşukse, yoğunluğu o kadar az olur.) Ayrıca akustik amaclar (sesi engelleme gibi), contalar ve yastıklama icin de kullanılabilir.
Beta Kopuk
Bu kapalı hucreli polietilen kopuk, polyester ve polieter kopuklerden daha yoğundur ve mukemmel şok emme ozelliklerine sahiptir. Elektronik ekipmanların paketlenmesi, yuzdurme uygulamaları ve malzeme taşıma icin kullanılır. Etafoam genellikle ekstrude edilir veya lamine edilir.
Volara
Volara, termoform ile şekillendirilebilen ekstrude edilmiş bir malzemedir. Puruzsuz yuzeyi lamine edilebilir veya yapışkan bantlarla birleştirilebilir, genellikle contalarda, bantlarda, tıbbi urunlerde, yalıtımda ve koruyucu dolguda kullanılır. Volara genellikle rulo halinde gelir ve yoğunluk, fit kup başına 2 ila 12 pound arasında değişebilir.
Kapalı Hucreli Sunger Kaucuk
Bir neopren ve vinil kombinasyonu olan bu tur kopuk, dort farklı yoğunlukta gelir ve dış mekan elektrik prizleri, hava sıyırma, ısı yalıtımı ve endustriyel dolgu gibi dış mekan kullanımı icin cok uygundur. Malzeme tabakalar ve rulolar halinde bulunur.
Acık Hucreli Sunger Kaucuk
Ayakkabı altlıkları icin populer bir malzeme olan acık hucreli sunger kaucuk cok yoğun ve oldukca esnektir. Ayakkabı tabanları gibi kaucuğun tekrarlayan aşınma ve yıpranmaya maruz kaldığı uygulamalar icin iyi bir secimdir, yorulma onleyici ve kaymaz ozelliklere sahiptir.Seluloz
Ev sungerlerinde kullanılan seluloz, acık hucre karışımlı liflerden oluşur ve son derece emicidir. Ayrıca kopuk kombinasyonları ve ilave dokumasız elyaf yıkayıcılar ile mevcuttur.
Yıkayıcı Kopukler
Aşındırıcı olmayan yıkayıcı kopukler ya polieter ya da ester kopuklerden oluşur ve PTFE ve cam gibi urunlerin temizliği icin bir kopuk sungere eklenir. Aşındırıcı dokunmamış lifler genellikle hassas urunleri cizebilir, bu nedenle bunun yerine aşındırıcı olmayan temizleyici kopukler kullanılır.
[h=3]Acık Hucreli ve Kapalı Hucreli Poliuretan Sprey Kopuğu Arasındaki Farklar[/h] Puskurtmeli yalıtım kopuğu , binalarda, ev aletlerinde vb. ısıl bariyer olarak kullanılan bir poliuretan malzemedir . Her birinin avantajları ve dezavantajları olan acık hucreli ve kapalı hucreli olmak uzere iki ana formda gelir. Her iki tip de uygulanır, ve bu tipler yapının gereksinimlerine bağlı olarak tek başına veya birlikte kullanılabilirler. Sprey kopuğun diğer yalıtımlara gore bircok avantajı vardır: cabuk uygulanır; geleneksel malzemelerle ulaşılması zor olan boşluklara ulaşır ve nem ve kuf oluşumu da dahil olmak uzere diğer malzemeleri etkileyen bircok cevresel rahatsızlığa karşı dayanıklıdır. Bir şikayet, bu kopuklerin boşlukları o kadar kapsamlı ve yoğun bir şekilde kapatması ki, gelecekteki elektrik ve sıhhi tesisat onarımlarının daha fazla zaman alabileceğidir.
[h=3]Acık Hucreli Poliuretan Kopuk[/h] Acık hucreli kopuk, bir poliuretan matris icinde tutulan bircok hava kabarcığından oluşmasıyla karakterize edilir. Fiberglas gibi bircok yalıtımda olduğu gibi, kopuğun icinden ısı transferini azaltan bu sıkışmış havadır. Acık bir duvar boşluğuna bir puskurtme memesinden uygulanır ve dokunduğu her şeye inatla yapışarak alanı doldurmak icin hızla genişler. 3,6-3,8/inc R değerleri ile kapalı hucreli kopuğun yalıtım ozelliklerine uymaz, ancak yine de uygulamaları vardır.
Endustride genellikle “yarım kiloluk” kopuk olarak adlandırılır. Acık hucreli kopuk, buharı bloke etmez, bunun yerine kopuk matrisinden gecmesine izin verir. Yuklerin oncelikli olarak soğutulduğu sıcak iklimlerde ozellikle etkilidir. Kapalı hucreli kopukten daha ucuzdur ve daha az yoğundur. Duvar boşluklarına takıldığında, kopuk boşluğu aşırı doldurabilir.
[h=3]Kapalı Hucre Poliuretan Kopuk[/h] Kapalı hucreli kopuk, bir poliuretan matrisinde acık formda olduğu gibi aynı askıya alınmış kabarcıkları kullanır, ancak kabarcıklar bir ufleme maddesi ile doldurulur. Şişirme maddesi, diğer yalıtımlara kıyasla daha yuksek R değerlerine yol acan havadan daha etkili bir termal bariyer sağlar. Kapalı hucreli kopuk yalıtımı, nefes alan acık hucreli kopukten daha yoğundur; kapalı hucreli kopuk, kurlendikten sonra esasen sıkıştırılamaz. İki tip poliuretan sprey kopuğunden daha yaygın olanıdır . Esnafta “orta yoğunluklu” veya “iki kiloluk” kopuk olarak bilinir. Kapalı hucreli poliuretan kopukler, 6,0-7,14/inc civarında R değerlerine sahiptir.
Kapalı hucreli kopukler, su penetrasyonuna ve nem birikmesine karşı dayanıklıdır. Nem sonunda bakteriyel buyumeyi cekebilir, kufu teşvik edebilir, bu da ahşabı yiyip yapısal butunluğu tehlikeye atabilir. Kapalı hucreli kopukler, suyu emmeden suya maruz bırakılabilir, bu da onu orneğin bir zemin altı temeline karşı ozellikle faydalı hale getirir. Acık hucreli kopukler kadar hacim olarak genişlemez.
Kapalı hucreli kopuğun yuksek yoğunluğu, sertleştikten sonra herhangi bir fazla puskurtmeyi temizlemeyi biraz daha zorlaştırır. Bu nedenle, duvar boşlukları, ic duvarların engellenmeden asılabilmesi icin genellikle yetersiz doldurulur. Kapalı hucreli kopuklerden gelen yalıtım değerleri, tam boşluklu dolguları engellemek icin genellikle yeterlidir. Kurlendikten sonra kapalı hucreli kopuk cok sert bir yapıya burunur ve duvarlara, catılara ve tavanlara biraz guc katabilir.
Kapalı hucreli sprey kopuk yalıtımı ayrıca hava hareketine karşı yalıtmak, cereyanları onlemek ve duzenlenmiş sıcaklıklarda tutmak icin yeterince yoğundur. Sıcaklık kontrolu, kuf oluşumuna neden olan nemi azaltabileceğinden, bu yoğunluk aynı zamanda kuf oluşumunu da engeller. Direnclerini korumak icin kapalı hucreli kopukler genellikle yoğun ve gucludur ve tam olarak oluştuklarında ve sertleştiklerinde katılara benzerler.
[h=3]Kopuk Uygulama Yontemleri[/h] Kendin yap icin mevcut olan sprey kopukler, pencere cerceveleri ve dikmeler arasında yalıtım icin kucuk kutulardaki tek bileşenli kopuklerden bodrum ve garajların yalıtımı icin daha buyuk iki parcalı kitlere kadar ceşitlilik gosterir. Yeni inşaatta zarflar oluşturmak icin, profesyonel montajcılar genellikle yeniden doldurulabilir bidonlardan iki parcalı recine karışımları kullanır. Bileşenler, saplamalar, kirişler ve kirişler arasındaki boşlukları kısmen veya tamamen doldurmak icin karıştırılmadan ve yuksek basıncta dağıtılmadan once genellikle ısıtıcılardan gecirilir. Bu tur iki parcalı sistemler, genellikle metilen difenil diizosiyanat (MDI) ve polimerik MDI’nin bir kombinasyonu olan “A” bolumunu ve genellikle polioller, katalizorler, şişirme maddeleri, alev geciktiriciler ve yuzey aktif maddelerin bir karışımı olan “B” bolumunu icerir.
Belirli bir derinliğe puskurtulen kapalı hucreli kopukler kendi buhar bariyerlerini oluşturur; acık hucreli kopukler tipik olarak cam elyafı ve diğer kece tipi yalıtım geleneğinde buhar bariyerleri gerektirir. Genel olarak, kapalı hucreli kopukler, uygulamaları icin acık bir dikme yuvası gerektirir ve bu nedenle, mevcut duvarlar ilk olarak kaldırılmadıkca, guclendirme icin ozellikle uygun değildir. Bazı yavaş genişleyen, acık hucreli kopukler, mevcut duvar boşluklarının duvardan doldurulması icin mevcuttur.
[h=3]Kopuk Kullanımında Tehlikeler[/h] Puskurtmeli kopuklerin montajı, kişisel koruyucu ekipman ihtiyacını gerektiren kimyasal recineler ve şişirici ajanların kullanımını icerir. KKD’si olmayan konut sakinleri ve esnaflar, normal olarak bir gun boyunca yakın zamanda kopuklenen yerlerden uzak durmalıdır. Kopuk sertleştikten sonra malzeme genellikle zararsızdır, zararlı gaz cıkışı olmaz ve ozel değerlendirmeler olmaksızın atılabilir. Bina yonetmelikleri genellikle kopuk ve işgal edilen alanlar arasında bir termal ve/veya ateşleme bariyeri gerektirir ve ceşitli aleve dayanıklı kopukler mevcuttur. Yanan kopuk bircok zehirli buharı serbest bırakabilir.
Kopuk, borular, teller, bağlantı kutuları vb. dahil olmak uzere duvar boşluğundaki her şeyi cevreleyecektir. Montaj sırasında, kopuğun elektrik alanlarına veya istenmeyen yerlerde kaplama yuzeylerine girmemesine dikkat edilmelidir. Kopuk daha sonra elektrik ve sıhhi tesisat onarımlarını zorlaştırabilir.
Kaynakca:
https://foamonline.com/foam-types/
https://www.foambymail.com/different-uses-of-commercial-foam.html
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu