Termometreler; ozellikle COVID-19 pandemi doneminde sağlık durumu değerlendirmelerinde baş rol oynayan sağlık araclarının başında gelmiştir. Koronavirusun en yaygın semptomu olan ateş, bir kişinin vucut sıcaklığının normalden yuksek veya duşuk olup olmadığını tam olarak belirlemesine yardımcı eden bir değerdir. Boylece hastalık hızlı bir şekilde belirlenebilirken, hızlı bir tedavi surecine gecilebilir ve bulaş riski onlenebilir.
Gunumuzde ozellikle pandemi ile birlikte evde guvenilir bir tıbbi termometreye sahip olmak cok değerli koşul haline gelmiştir. Birinin ateşi olup olmadığını doğru bir şekilde tespit edebilme, dikkat edilmesi gereken diğer hayati eylemler hakkında temel bilgiler sunar. İnsan vucudunun ortalama normal sıcaklığı 97 ila 98.6 °F veya 36.1 ila 37.5 °C arasındadır ve 100,4 °F (38 °C) uzerindeki sıcaklık, bir kişinin bir enfeksiyon veya hastalıktan kaynaklanan ateşi olduğu anlamına gelir.
Durum boyle olunca bu değerli bilgiyi sağlayabilecek termometreler arasında doğru bir secim yapılması da onem kazanır. Aralarından secim yapabileceğiniz ceşitli temaslı ve temassız termometreler mevcuttur. Bu, aile uyelerinin yaşına ve ayrıca bir kişinin hangi turu satın alacağına karar vermesine yardımcı olan kişisel bir secime bağlıdır. Bununla birlikte, tum termometre tipleri aynı şekilde calışmadığından veya aynı okumaları sağlamak uzere tasarlanmadığından, kullanmadan once farklı tipteki termometrelerin nasıl calıştığını anlamak da onemlidir.
[h=3]Termometre Turleri[/h]
Genel olarak iki tur termometre vardır; temaslı ve temassız. Termometreler, sıcaklığı olcmek icin vucuda dokunmalıdır, uzaktan veya temassız termometreler ise cilde dokunmadan vucut sıcaklığını olcebilir.
[h=3]Kontak Termometreler[/h] Temaslı termometreler, vucut sıcaklığını kaydetmek icin elektronik ısı sensorleri kullanan yaygın bir termometre turudur. Alın, ağız, koltuk altı veya rektuma yerleştirilebilir. Coğu elektronik termometre, sıcaklık okumasını gosteren dijital bir ekrana sahiptir.
Rektal sıcaklıklar, 3 aylık veya daha kucuk bebekler ve 3 yaşındaki cocuklar icin en hassas okumayı sunar. Koltuk altından izlenen sıcaklık en az doğrudur. Daha buyuk cocuklar ve yetişkinler icin, termometre yerindeyken ağız kapalı kalırsa sozlu okumalar kesindir.
[h=3]Temassız Termometreler[/h] Bircok okul, ticari kuruluş ve sağlık kuruluşu, ziyaretcileri ateş acısından duzenli olarak izliyor. Uzak bir termometre, herhangi bir cilt teması gerektirmediği ve insanların daha uzak durmasına izin verdiği icin faydalıdır. Uzak termometreler alında veya kulakta kullanılabilir.
[h=3]Dijital Termometreler[/h]
Bu turdeki ateş olcerler vucut ısısını belirleyen sensorleri kullanarak işlev gorur. Ağız, rektum veya koltuk altında sıcaklık olcumleri almak icin kullanılabilir. Bir dijital termometre kullanarak sıcaklığı olcerken, koltuk altı (aksiller) sıcaklığının sozlu okumalardan yaklaşık ½ ila 1°F (0,6°C) daha duşuk olduğunu unutmayın. Rektal termometreler, oral olcumlerden ½ ila 1°F (0,6°C) daha yuksek calışır.
Dijital termometrelerin artıları;
• Dijital termometreler, yaklaşık 1 dakika veya daha kısa surede doğru okurken doğru bilgiler sunar niteliktedir.
Dijital termometrelerin eksikleri;
• Ağızdan kullanımdan kesin bir okuma alabilmek icin cihazın ucu ağız tamamen kapalı olarak dilin altında tutulmalıdır. Bu nedenle rektal okumaların daha doğru olduğu duşunulmektedir.
• Sonuclar yiyecek veya iceceğin sıcaklığına gore değişebileceğinden, bir kişi herhangi bir sıcak yiyecek veya icecek aldığında cok yakından kontrol edilirse alınan ateş değeri doğru olmayacaktır.
• Bebekler ve kucuk cocuklar icin rektal okuma yapmak zor olabilir.
• Hem rektal hem de ağızdan olcum icin aynı dijital termometre kullanılamaz. İki termometre satın alınması ve bunları ayrı olarak etiketleyerek kullanılması gerekebilir.
• Pilleri periyodik olarak değiştirilmesi gerekir. Cihaz icin doğru ve uzun omurlu turde piller alınarak değiştirilmesi gerekir.
[h=3]Dijital Kulak (Timpanik) Termometre[/h] Bu turdeki ateş olcerler, kulak kanalındaki ısıyı kızılotesi ışın teknolojisi kullanarak olcmektedir. Okumalar, oral sıcaklık okumalarından 0,5°F (0,3°C) ila 1°F (0,6°C) daha yuksektir.
Dijital kulak termometrelerinin artıları;
• Bu tur ateş olcerler doğru olduğu kadar hızlı ve doğru okumalar sonuclar verir. Ozellikle cocuk yaş grubunda hem rektal hem de ağızdan ısının olculebilmesi icin kullanılabilirler.
Dijital kulak termometrelerinin eksileri;
• Timpanik termometreler, 6 aylıktan kucuk bebekler icin ideal olarak onerilmez.
• Kesin sonuclar elde etmek icin uygun şekilde yerleştirilmelidir.
• Kulak kiri gibi doğru sonuc alınmasını engelleyebilir,
• Kucuk veya kavisli kulak kanalına uymayabilirler.
[h=3]Alın (Gecici) Termometre[/h] Alından olcen ateş olcerler, kızıl otesi sensorler ile alındaki yuzeysel temporal arterin ısısını belirlemek icin kullanılmaktadır. Temassız kızılotesi termometreler olarak bilinirler. Alın termometreleri temelde hicbir fiziksel temas gerektirmez, bu nedenle havaalanları, istasyonlar, mağazalar ve stadyumlar vb. gibi halka acık yerlerde kullanım icin cok unlu hale gelmiştir. Elde edilen sıcaklık değerini , oral yolla alınan ateş değerinden yaklaşık 1°F (0,6°C) daha duşuktur.
Alın termometrelerinin artıları;
• Gecici termometreler, birkac saniye icinde hızlı sonuclar sunar.
• Kullanımı kolaydır ve bebekler, cocuklar ve yetişkinler icin son derece guvenilirdir.
Alın termometrelerinin eksikleri;
• Alın termometreleri, ureticinin talimatlarına uyularak doğru yerleştirilmelidir, aksi takdirde doğru değeri vermezler.
• Okumalar ruzgar, ic mekan ısıtması ve guneş ışığı gibi belirli dış faktorlerden etkilenebilirken dolayısıyla cıkan ateş değeri yanlış olabilir.
• Şapka veya kalın palto gibi giysiler de sonucları değiştirebilir.
[h=3]Ağız Sıcaklığı Nasıl Olculur?[/h] Oral yolla alınacak olan ateş değerlerinin doğru cıkabilmesi icin termometrenin kullanım bilgilerine uygun olarak kullanılması gerekir. Dijital termometre ile ağızdan sıcaklık okuması almak icin onerilen adımlar şu şekildedir;
• Ateş alınmadan once ellerin hijyeni dikkatli bir şekilde sağlanmalıdır.
• Termometreyi temizleyin ve pillerin calışıp calışmadığını kontrol edilmelidir.
• Termometre kabından cıkarılarak, plastik tarafı termometrenin alt ucuna gelecek şekilde tutulmalıdır.
• Termometrenin kullanıma hazır olduğundan emin olmak icin sesli veya ışıklı işaret kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu dilin altına yerleştirilerek bir bip sesi duyana kadar ağız kapalı tutulmalıdır.
• Bip sesinden sonra termometre ağızdan cıkarılmalı ve hemen gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Eller tekrar yıkandıktan sonra, uretici firmanın verdiği talimatlar doğrultusunda termometre temizlenmeli ve tekrar kullanılmak uzere hijyenik bir ortamda saklanmalıdır.
[h=3]Rektal Sıcaklık (Ateş) Nasıl Olculur?[/h]
Rektal ateş olcumlerinde elde edilen sonucların doğru cıkabilmesi icin termometrenin doğru bir şekilde kullanılması ve makata yerleştirilmesi onemlidir. Sıcaklığı dijital termometre ile makattan olcmek icin:
• Ellerin hijyeni dikkatlice sağlanmalıdır.
• Termometrenin temiz olduğundan ve pillerin dolu olduğu kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu plastik bir ortu ile kapatılarak uc kısmına vazelin gibi bir yağlama ozelliği olan bir krem surulmelidir.
• Termometrenin makata yerleştirilebilmesi icin uygun pozisyon alınmalıdır. Bu posizyon bebeklerde sırt ustu, bacakları havada olacak şekilde, cocuk ve yetişkinler ise yuzustu yatarken şeklindedir.
• Termometreyi acılmalıdır ve termometrenin ucunu 1 incten fazla olmayacak şekilde rektuma nazikce yerleştirilmelidir.
• Yerleştirilen alanda tutularak bip sesi gelmesi beklenmelidir.
• Bip sesi geldikten sonra termometreyi rektal alandan cıkarılmalı ve hemen gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Termometre saklamadan ve yeniden kullanmadan once ureticinin talimatlarına gore iyice temizlenmelidir.
• Ellerin hijyeni tekrar sağlanmalıdır.
[h=3]Temassız Alın Termometreleri ile Ateş Nasıl Olculur?[/h] Gunumuzde cok sık kullanılan temassız alın termometreleri ile doğru sonucları alabilmek icin dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Temassız alın termometreleri ile ateş olcum basamakları şu şekildedir;
• Temassız alın termometrelerinin kullanılmadığı donemde temiz ve sağlam kalmasını sağlayan genelde bir kapağı bulunur. Ancak bazı modellerde boyle bir kapak olmayabilir. Şayet kapaklı bir model kullanılacaksa kullanmadan once bu kapak cıkarılmalıdır.
• Pillerin dolu ve sağlam olduğu, makinenin ise calıştığı kontrol edilmelidir.
• Guc duğmesi (acma-kapama) acık duruma getirilmelidir.
• Doğru sonuc elde edebilmek icin alın ve termometre sabit posizyonda olması sağlanmalıdır.
• Bip sesi alınarak olcume hazır olduğu işareti alınmalıdır.
• Duğmeye basılarak olcum başlatılmalıdır.
• 1-2 saniyede olcum tamamlanırken gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Bir sonraki kullanım icin uretici talimatlarına uygun olarak temizlenmeli ve saklanmalıdır.
Termometreler ateş ile seyreden hastalıklarda ilk teşhisin konması acısından oldukca değerli araclardır. Onceleri cocuklu evlerde sıklıkla bulunan bu araclar, gunumuzde pandemi sayesinde hemen hemen her evde bulunur durumdadır. Termometrelerin hassaslıkları, kullanımı, temizleme ve saklama koşulları uretici firmaya gore değişiklik gosterse de genellikle birbirlerine yakındır. Ancak her zaman uretici firmanın talimatlarına uyularak kullanılmalı, temizlenmeli ve saklanmalıdır. Boylelikle doğru ateş değerleri alınabilirken, kullanılacak termometrenin omru de uzatılabilir.
Kaynakca:
https://www.parents.com/health/fever/the-best-way-to-take-a-temperature/
https://www.cigna.com/individuals-families/health-wellness/hw/fever-temperatures-tw9223
https://www.healthdirect.gov.au/types-of-thermometer
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu
Gunumuzde ozellikle pandemi ile birlikte evde guvenilir bir tıbbi termometreye sahip olmak cok değerli koşul haline gelmiştir. Birinin ateşi olup olmadığını doğru bir şekilde tespit edebilme, dikkat edilmesi gereken diğer hayati eylemler hakkında temel bilgiler sunar. İnsan vucudunun ortalama normal sıcaklığı 97 ila 98.6 °F veya 36.1 ila 37.5 °C arasındadır ve 100,4 °F (38 °C) uzerindeki sıcaklık, bir kişinin bir enfeksiyon veya hastalıktan kaynaklanan ateşi olduğu anlamına gelir.
Durum boyle olunca bu değerli bilgiyi sağlayabilecek termometreler arasında doğru bir secim yapılması da onem kazanır. Aralarından secim yapabileceğiniz ceşitli temaslı ve temassız termometreler mevcuttur. Bu, aile uyelerinin yaşına ve ayrıca bir kişinin hangi turu satın alacağına karar vermesine yardımcı olan kişisel bir secime bağlıdır. Bununla birlikte, tum termometre tipleri aynı şekilde calışmadığından veya aynı okumaları sağlamak uzere tasarlanmadığından, kullanmadan once farklı tipteki termometrelerin nasıl calıştığını anlamak da onemlidir.
[h=3]Termometre Turleri[/h]
Genel olarak iki tur termometre vardır; temaslı ve temassız. Termometreler, sıcaklığı olcmek icin vucuda dokunmalıdır, uzaktan veya temassız termometreler ise cilde dokunmadan vucut sıcaklığını olcebilir.[h=3]Kontak Termometreler[/h] Temaslı termometreler, vucut sıcaklığını kaydetmek icin elektronik ısı sensorleri kullanan yaygın bir termometre turudur. Alın, ağız, koltuk altı veya rektuma yerleştirilebilir. Coğu elektronik termometre, sıcaklık okumasını gosteren dijital bir ekrana sahiptir.
Rektal sıcaklıklar, 3 aylık veya daha kucuk bebekler ve 3 yaşındaki cocuklar icin en hassas okumayı sunar. Koltuk altından izlenen sıcaklık en az doğrudur. Daha buyuk cocuklar ve yetişkinler icin, termometre yerindeyken ağız kapalı kalırsa sozlu okumalar kesindir.
[h=3]Temassız Termometreler[/h] Bircok okul, ticari kuruluş ve sağlık kuruluşu, ziyaretcileri ateş acısından duzenli olarak izliyor. Uzak bir termometre, herhangi bir cilt teması gerektirmediği ve insanların daha uzak durmasına izin verdiği icin faydalıdır. Uzak termometreler alında veya kulakta kullanılabilir.
[h=3]Dijital Termometreler[/h]
Bu turdeki ateş olcerler vucut ısısını belirleyen sensorleri kullanarak işlev gorur. Ağız, rektum veya koltuk altında sıcaklık olcumleri almak icin kullanılabilir. Bir dijital termometre kullanarak sıcaklığı olcerken, koltuk altı (aksiller) sıcaklığının sozlu okumalardan yaklaşık ½ ila 1°F (0,6°C) daha duşuk olduğunu unutmayın. Rektal termometreler, oral olcumlerden ½ ila 1°F (0,6°C) daha yuksek calışır.Dijital termometrelerin artıları;
• Dijital termometreler, yaklaşık 1 dakika veya daha kısa surede doğru okurken doğru bilgiler sunar niteliktedir.
Dijital termometrelerin eksikleri;
• Ağızdan kullanımdan kesin bir okuma alabilmek icin cihazın ucu ağız tamamen kapalı olarak dilin altında tutulmalıdır. Bu nedenle rektal okumaların daha doğru olduğu duşunulmektedir.
• Sonuclar yiyecek veya iceceğin sıcaklığına gore değişebileceğinden, bir kişi herhangi bir sıcak yiyecek veya icecek aldığında cok yakından kontrol edilirse alınan ateş değeri doğru olmayacaktır.
• Bebekler ve kucuk cocuklar icin rektal okuma yapmak zor olabilir.
• Hem rektal hem de ağızdan olcum icin aynı dijital termometre kullanılamaz. İki termometre satın alınması ve bunları ayrı olarak etiketleyerek kullanılması gerekebilir.
• Pilleri periyodik olarak değiştirilmesi gerekir. Cihaz icin doğru ve uzun omurlu turde piller alınarak değiştirilmesi gerekir.
[h=3]Dijital Kulak (Timpanik) Termometre[/h] Bu turdeki ateş olcerler, kulak kanalındaki ısıyı kızılotesi ışın teknolojisi kullanarak olcmektedir. Okumalar, oral sıcaklık okumalarından 0,5°F (0,3°C) ila 1°F (0,6°C) daha yuksektir.
Dijital kulak termometrelerinin artıları;
• Bu tur ateş olcerler doğru olduğu kadar hızlı ve doğru okumalar sonuclar verir. Ozellikle cocuk yaş grubunda hem rektal hem de ağızdan ısının olculebilmesi icin kullanılabilirler.
Dijital kulak termometrelerinin eksileri;
• Timpanik termometreler, 6 aylıktan kucuk bebekler icin ideal olarak onerilmez.
• Kesin sonuclar elde etmek icin uygun şekilde yerleştirilmelidir.
• Kulak kiri gibi doğru sonuc alınmasını engelleyebilir,
• Kucuk veya kavisli kulak kanalına uymayabilirler.
[h=3]Alın (Gecici) Termometre[/h] Alından olcen ateş olcerler, kızıl otesi sensorler ile alındaki yuzeysel temporal arterin ısısını belirlemek icin kullanılmaktadır. Temassız kızılotesi termometreler olarak bilinirler. Alın termometreleri temelde hicbir fiziksel temas gerektirmez, bu nedenle havaalanları, istasyonlar, mağazalar ve stadyumlar vb. gibi halka acık yerlerde kullanım icin cok unlu hale gelmiştir. Elde edilen sıcaklık değerini , oral yolla alınan ateş değerinden yaklaşık 1°F (0,6°C) daha duşuktur.
Alın termometrelerinin artıları;
• Gecici termometreler, birkac saniye icinde hızlı sonuclar sunar.
• Kullanımı kolaydır ve bebekler, cocuklar ve yetişkinler icin son derece guvenilirdir.
Alın termometrelerinin eksikleri;
• Alın termometreleri, ureticinin talimatlarına uyularak doğru yerleştirilmelidir, aksi takdirde doğru değeri vermezler.
• Okumalar ruzgar, ic mekan ısıtması ve guneş ışığı gibi belirli dış faktorlerden etkilenebilirken dolayısıyla cıkan ateş değeri yanlış olabilir.
• Şapka veya kalın palto gibi giysiler de sonucları değiştirebilir.
[h=3]Ağız Sıcaklığı Nasıl Olculur?[/h] Oral yolla alınacak olan ateş değerlerinin doğru cıkabilmesi icin termometrenin kullanım bilgilerine uygun olarak kullanılması gerekir. Dijital termometre ile ağızdan sıcaklık okuması almak icin onerilen adımlar şu şekildedir;
• Ateş alınmadan once ellerin hijyeni dikkatli bir şekilde sağlanmalıdır.
• Termometreyi temizleyin ve pillerin calışıp calışmadığını kontrol edilmelidir.
• Termometre kabından cıkarılarak, plastik tarafı termometrenin alt ucuna gelecek şekilde tutulmalıdır.
• Termometrenin kullanıma hazır olduğundan emin olmak icin sesli veya ışıklı işaret kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu dilin altına yerleştirilerek bir bip sesi duyana kadar ağız kapalı tutulmalıdır.
• Bip sesinden sonra termometre ağızdan cıkarılmalı ve hemen gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Eller tekrar yıkandıktan sonra, uretici firmanın verdiği talimatlar doğrultusunda termometre temizlenmeli ve tekrar kullanılmak uzere hijyenik bir ortamda saklanmalıdır.
[h=3]Rektal Sıcaklık (Ateş) Nasıl Olculur?[/h]
Rektal ateş olcumlerinde elde edilen sonucların doğru cıkabilmesi icin termometrenin doğru bir şekilde kullanılması ve makata yerleştirilmesi onemlidir. Sıcaklığı dijital termometre ile makattan olcmek icin:• Ellerin hijyeni dikkatlice sağlanmalıdır.
• Termometrenin temiz olduğundan ve pillerin dolu olduğu kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu plastik bir ortu ile kapatılarak uc kısmına vazelin gibi bir yağlama ozelliği olan bir krem surulmelidir.
• Termometrenin makata yerleştirilebilmesi icin uygun pozisyon alınmalıdır. Bu posizyon bebeklerde sırt ustu, bacakları havada olacak şekilde, cocuk ve yetişkinler ise yuzustu yatarken şeklindedir.
• Termometreyi acılmalıdır ve termometrenin ucunu 1 incten fazla olmayacak şekilde rektuma nazikce yerleştirilmelidir.
• Yerleştirilen alanda tutularak bip sesi gelmesi beklenmelidir.
• Bip sesi geldikten sonra termometreyi rektal alandan cıkarılmalı ve hemen gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Termometre saklamadan ve yeniden kullanmadan once ureticinin talimatlarına gore iyice temizlenmelidir.
• Ellerin hijyeni tekrar sağlanmalıdır.
[h=3]Temassız Alın Termometreleri ile Ateş Nasıl Olculur?[/h] Gunumuzde cok sık kullanılan temassız alın termometreleri ile doğru sonucları alabilmek icin dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Temassız alın termometreleri ile ateş olcum basamakları şu şekildedir;
• Temassız alın termometrelerinin kullanılmadığı donemde temiz ve sağlam kalmasını sağlayan genelde bir kapağı bulunur. Ancak bazı modellerde boyle bir kapak olmayabilir. Şayet kapaklı bir model kullanılacaksa kullanmadan once bu kapak cıkarılmalıdır.
• Pillerin dolu ve sağlam olduğu, makinenin ise calıştığı kontrol edilmelidir.
• Guc duğmesi (acma-kapama) acık duruma getirilmelidir.
• Doğru sonuc elde edebilmek icin alın ve termometre sabit posizyonda olması sağlanmalıdır.
• Bip sesi alınarak olcume hazır olduğu işareti alınmalıdır.
• Duğmeye basılarak olcum başlatılmalıdır.
• 1-2 saniyede olcum tamamlanırken gostergeden ateş değeri okunmalıdır.
• Bir sonraki kullanım icin uretici talimatlarına uygun olarak temizlenmeli ve saklanmalıdır.
Termometreler ateş ile seyreden hastalıklarda ilk teşhisin konması acısından oldukca değerli araclardır. Onceleri cocuklu evlerde sıklıkla bulunan bu araclar, gunumuzde pandemi sayesinde hemen hemen her evde bulunur durumdadır. Termometrelerin hassaslıkları, kullanımı, temizleme ve saklama koşulları uretici firmaya gore değişiklik gosterse de genellikle birbirlerine yakındır. Ancak her zaman uretici firmanın talimatlarına uyularak kullanılmalı, temizlenmeli ve saklanmalıdır. Boylelikle doğru ateş değerleri alınabilirken, kullanılacak termometrenin omru de uzatılabilir.
Kaynakca:
https://www.parents.com/health/fever/the-best-way-to-take-a-temperature/
https://www.cigna.com/individuals-families/health-wellness/hw/fever-temperatures-tw9223
https://www.healthdirect.gov.au/types-of-thermometer
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu