Diş temizliğine ve bakımına ozen gosterilmesi sağlıklı dişlere sahip olmak icin en onemli kriterdir. Gunumuzde rutin diş temizliğinde elektrikli diş fırcaları her gecen gun daha fazla yer kazanmaktadır. Hatta elektrikli diş fırcalarının daha gelişmiş modeli olan sonik diş fırcaları rağbet goren modeller arasındadır. İster manuel fırca kullanılıyor olsun isterse elektrikli diş fırcası kullanılıyor olsun kullanıcıların kafasındaki soru şudur; Hangisi daha faydalıdır. Bu yazıda manuel diş fırcaları ile elektrikli diş fırcalarının kıyaslaması ve elektrikli diş fırcası hakkında merak edilenler uzerine bilgiler bulunmaktadır.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcaları Hakkında Kısa Bir Bilgi[/h] Pille calışan diş fırcaları, sıradan manuel diş fırcalarına gore iki kat daha fazla plak (curuyen, şekerli yiyecek artıkları) temizlenmesini sağlarlar. Cunku kafalarını dakikada 7000 defaya kadar ileri geri hareket ettirebilirler. Bu hareket kapasitesi manuele gore daha iyi ağız hijyeni anlamına gelirken, bu cok sık dişciye gitmek zorunda kalmayacağınız anlamına gelir. Dişlerinizi ve onları destekleyen diş etlerini ne kadar temiz tutarsanız, dişler o kadar uzun sure dayanırlar. Unutulmamalıdır ki; yetişkin olunduğunda dişleriniz bir kez kaybedildiğinde yerine yenisi cıkmaz. Elektrikli diş fırcasının nasıl calıştığını hic merak ettiniz mi? Hadi daha yakından bakalım!
[h=3]Elektrikli Diş Fırcasının İcinde Ne Vardır?[/h] Eski bozulmuş bir elektrikli diş fırcasını ikiye ayrıldığında nasıl calıştığını gormek oldukca kolaydır. Fark ettiğiniz ilk şey cıkarılabilir fırca kısmıdır ve bu kısım tum zor işi yapan kısımdır. Ust kısmında yarı donen bir başlığı vardır, bu nedenle fırca sapının icindeki mekanizma ileri geri donduğu icin fırca bir yandan diğer yana doner. Fırcanın hemen altında ise kam ve dişli unitesi vardır.
Kam ve dişli unitesi, elektrikli diş fırcasının akıllı kısmıdır. Bu kısım yuksek hızıyla fırca kısmını ileri geri hareket ettirerek daha etkili bir şekilde diş temizliğinin yapılmasını sağlar. Motor her zaman yuksek hızda aynı yonde donmektedir, ancak kam ve krank bu donuşu daha duşuk hızlı, ileri geri titreşime donuşturur. Boylece, kam dondukce, krank once bir yone, sonra diğer yone cekerek fırca kafasını hızla bir yandan diğer yana hareket ettirir.
Kam ve dişli unitesi, motorun ust kısmına yerleştirilmiş bir dişliye bağlıdır, boylece motor onu doğrudan tahrik eder. Motorun altında şarj edilebilir bir pil vardır ve ic plastik kasaya takılıdır. Dış kasadaki acma/kapama duğmesini kontrol eden basit bir elektrik devre kartı vardır. Dış kasa sert plastikten yapılmıştır ve acma-kapama duğmesi, ince, cok esnek bir kaucuk parcasına yerleştirilmiştir. Dış kasanın amacı, suyu ve diş macununu devre, motor ve pilden uzak tutmaktır. Cunku bunlar ıslanırsa cabucak paslanır. Bunun yanında elektrikli bir diş fırcasının plastik bir taban uzerinde durarak kendini şarj edebilir ozelliktedir.
İlk elektrikli diş fırcaları bu karşılıklı hareketi kullanmamıştır. Tomlinson I. Moseley tarafından Aralık 1937’de dosyalanan ve Nisan 1940’ta kabul edilen en eski elektrikli diş fırcası buluşu ise elektrikli diş fırcalarının ilk ornekleridir. Elektrik motoru, fırca kafasının donmesini sağlayan bir kremayer ve pinyon dişliyi calıştırmaktadır ve bu hareket surekli aynı yondedir. Tıpkı modern bir diş fırcasında olduğu gibi, elektrikli parcalar, Moseley’nin Bakalit’ten (o gunlerde populer olan sert bir plastik) yapılmış olabileceğini one surduğu su gecirmez bir muhafazanın icine kapatılmıştır. Bu buluş, kablosuz, pille calışan cihazlar ve enduksiyon şarj cihazları populer hale gelmeden oncesine kadar kullanılmıştır. Bu nedenle guc, bir elektrik kablosuyla daha geleneksel ve daha tehlikeli bir şekilde sağlanır.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcası İle Sonik Diş Fırcası Arasındaki Fark Nedir?
[/h] Sonik diş fırcaları tıpkı sıradan elektrikli diş fırcaları gibi calışır. Dişlerinizin yuzeyinde yuksek hızda ileri geri hareket ederek plağı temizler. En belirgin fark, hareketin hızıdır cunku sonik fırcalar tipik olarak yaklaşık 260 Hz’de (saniyede 260 kez) titreşir. Bu da dakikada 31.000 fırca darbesi anlamına gelirken, bu sıradan elektrikli diş fırcalarından yaklaşık 10 kat daha hızlıdır. Yukarıda anlatıldığı gibi, normal bir elektrikli diş fırcasında, motorun hemen uzerindeki kucuk bir kam unitesi sayesinde fırcanın en ust kısmı ileri geri donmektedir ve fırca kafasının geri kalanı sabittir.
Cıkarılabilir fırca kafası, fırca parcasının ileri geri donmesini sağlayan yay mekanizması tarafından sağlanırken, kafanın geri kalanı sabit kalır. Sonik diş fırcalarında, tum fırca kafası cok hızlı titreşir ve ureticiler bunun, kendilerini daha etkili hale getiren farklı turde bir temizleme eylemi urettiğini iddia etmektedirler. Elektrikli diş fırcası pazarlayanlara gore; sonik bir diş fırcası dişlerin uzerinde normal bir elektrikli diş fırcasından cok daha yuksek bir hızla calıştığı icin, yalnızca plakları fırcalamakla kalmaz.
Aynı zamanda diş macununda ve ağızda su dalgaları yaratır. Diş fırcası ve dişler arasındaki boşlukta kucuk kabarcıklar oluşur ve bunlar tek başına fırcalamaya gore daha fazla plağın kaymasına yardımcı olur. Bu nedenle, sonik diş fırcası kullandığınızda, diş fırcanızın yakınında oldukca fazla su bulunması bu etkiyi yaratmaya yardımcı olur. Ardından, fırcanın yarattığı akustik basınc dalgaları dişlerinizin etrafında enerjik, karıncalanma hissi yaratarak bir nevi rahatlama sağlar.
[h=3]Neden Sonik Diş Fırcası Denmektedir?[/h] Kabarcıklı temizleme eylemi, ultrasonik temizlemede olanlara benzer ses cıkarır; burada ultrason (insanların duyabileceğinden daha yuksek frekanslı ses), basınc dalgaları ve ice doğru patlayan baloncuklar (teknik olarak kavitasyon olarak adlandırılır) oluşturmak icin kullanılır ve endustriyel makine parcaları gibi kiri puskurtur. Aksi takdirde başka turlu temizlemek zordur. Ancak, ultrasonik temizleme ile sonik diş fırcasıyla olan arasındaki benzerlik tamamen yuzeyseldir. Nitekim 2004 yılında yapılan bir araştırmaya gore İngiliz diş araştırmacıları tarafından yapılan beş farklı sonik diş fırcasının sonucları, elektrikli diş fırcalarının etrafında kavitasyonel aktivite oluşmaz. Diş fırcalarının 20 dakikaya kadar calıştırılması, kavitasyonel aktivitenin tespit edilmemesine neden olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu şaşırtıcı bir durum değildir ve ultrasonik temizleme tipik olarak kavitasyon etkisinin cok daha belirgin olduğu cok daha yuksek bir frekans (20.000–40.000 Hz) kullanır. Başka bir deyişle, sonik teriminin kullanılması oldukca yanıltıcıdır ve bir pazarlama terimi olarak kabul edilmelidir. Sıradan (doner başlıklı) elektrikli diş fırcaları, titreştiklerinde ses cıkardıkları icin sonik olarak da tanımlanabilirler. Her iki durumda da, aslında temizliği yapan fırcanın titreşim hareketidir.
[h=3]Sonik Diş Fırcaları İşe Yarıyor mu?[/h] Manuel, dondurme ve sonik gibi uc yaygın fırcalama turuyle ilgili kişisel deneyimler, son bilimsel calışmalardan elde edilen bulgularla uyumludur. Elektrikli fırcalar dişleri normal fırcalamaya gore daha temiz yapıyor gibi gorunmektedir ve kesinlikle sonik fırcalar daha etkin bir temizlik sağlamaktadır. Ancak etkililiğin genellikle bir tercih meselesi olduğu duşunulduğunde manuel fırca kullanmayı sevenler daha sık ve doğru şekilde diş fırcalıyorsa bu buyuk olasılıkla daha temiz dişlere anlamına gelir. Değeri ne olursa olsun, sıradan bir elektrikli fırca duzgun bir şekilde kullanırsa ve dişler de diş ipi ile temizlerse, ozellikle sonik bir fırcanın onemli olcude ekstra maliyeti goz onune alındığında, manuel fırca cok daha yararlı olabilir.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcaları Hakkında Bilimsel Bulgular[/h] Birkac yıl once, iki İngiliz bilimsel calışması (2003 ve 2004’te), sıradan (donen-salınan) elektrikli diş fırcalarının, manuel fırcalamadan daha iyi performans gosteren tek elektrikli fırcalar olduğunu tespit etmiştir. 2005 (istatistiksel olarak anlamlı olmasa da) salınımlı donen harekete yoktu ve plaklar uzerindeki etkisi bilinmiyordur. Elektrikli diş fırcaları surekli olarak kullanılmıyordu ve bir kontrol calışmasında Cochrane derlemesine gore uc ay kullanıldığında diş eti iltihabında azalma gorulduğune yer verilmiştir. Boylelikle donen bir salınım hareketinin manuel fırcalara gore daha faydalı olduğu belirlenmiştir. Daha yakın tarihli bazı araştırmalar ( 2015 ve 2017’de), sonik fırcaların manuel olanlardan daha iyi performans gosterebileceğini belirlemiştir ve bu 2017 de yapılan bir araştırma tarafından doğrulanmıştır.
[h=3]Sonik Diş Fırcalarının İc Kısımları Nasıl Farklıdır?[/h] Bir sonik fırca ikiye ayırdığında, devre kartı tipik olarak daha buyuk ve daha karmaşıktır. Ancak buna rağmen, donen başlı kısmı elektrikli bir fırcaya cok benzemektedir. Sonik fırcada, devre fırca hızı bir duğmeye basılarak iki farklı hızda ayarlanabilir. her 30 saniyede bir ve iki tam dakika sonra bip sesi cıkaran bir zamanlayıcıyı bulunurken bu ozellik sert fırcalamayı teşvik etmek icindir. Ayrıca pilin yeniden şarj edilmesini kontrol eder.
[h=3]Ultrasonik Diş Fırcaları Nasıl Calışır?[/h] Ultrasonik diş fırcası ile dişlerini fırcalayanlar gercek bir kavitasyonel temizleme etkisi ile dişlerini temizlerler. Bu diş fırcaları geleneksel elektrikli(doner) veya sonik diş fırcalarından yaklaşık 100-1000 kat daha hızlı titreşen bir etkiye sahiptirler. Ultrasonik fırcalar, donen ve sonik diş fırcalarından oldukca farklı bir şekilde calışır, cunku iclerinde elektrik motoru yoktur.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcalarında Pil Omru[/h] Teorik olarak elektrikli diş fırcalarındaki pil omru icin cok fazla endişe duyulmasına gerek yoktur. Nazikce davranıldığında 10 yıllık bir omur elde edebilirken, nazikce kullanmak ibaresi arada bir tamamen boşalmasına sağlamak, uzun sure şarj cihazında takılı bırakmamak ve aşırı şarj etmemeyi icerir. Ancak, en nazik muameleyle bile, şarj edilebilir bir pilin de omru vardır ve pilin omrunun tukendiğini uzun sure şarjının kalmamasından veya motorunun eskisi kadar guclu calışmamasından fark edilebilir. Boyle bir durumla karşı karşıya kalanlar, pilin değiştirilebilir olduğunu bilmeleri gerekir.
Fırcanın pilinin değiştirebilmek icin oncelikle marka ve model numarası tespit edilmeli ve nasıl değiştirileceği hakkında bilgilendirici videolar izlenerek oğrenilmelidir. Plastik fırca kutusunu acmak nispeten kolaydır (genellikle alt kısmı bukerek, bazen şarj unitesi yardımıyla), bu da tum mekanizmayı ortaya cıkarır. Bu noktaya geldiğinizde, bazı modellerde pilin (sinir bozucu bir şekilde) yerinde lehimlendiği fark edilebilir. Genellikle, bunu gecici olarak cıkarmak icin pil şarj bobininin tabandaki iki temas bağlantı veya vidasını dokulmesi gerekir. Bunu yaptıktan sonra, iki metal şerit temas noktası sokulerek pili cıkarabilir.
Eski lehimi cıkarmak ve devre kartını değiştirmeye hazır hale getirmek biraz zahmetli bir iştir, ancak zaman ayırıp sabırlı olunduğunda birkac dakikadan fazla surmez. Bunun yanında bobin ve pile zarar vermemek icin mumkunse bir ısı emici kullanılması tavsiye edilir. Alınan yeni pil sokme işlemini tersten yaparak yerine yerleştirilmeli ve yerine lehimlenmelidir. Sonrasında şarj bobinin calıştığı kontrol edildikten sonra kapağı kapatılarak fırca kullanıma hazır hale getirilebilir.
Ne tur bir pile ihtiyacınız olduğu konusu ise oldukca kolaydır. Cunku elektrikli diş fırcalarındaki piller oldukca standarttır ve uzerlerine lehimlenmiş duz kontaklara sahip olmalarına rağmen normal AA pilleriyle kabaca aynı boyuttadır. Genellikle, yaklaşık 1,2 volt olarak derecelendirilirlerken, bazı fırcalarda seri olarak iki adet 1,2 volt pil bulunur. Ve ya nikel-kadmiyum (NiCd) ya da nikel metal hidrittir (NiMH); birkac yeni fırca, lityum iyon piller kullanır. Ancak mumkun olduğu kadar, eski pili cıkarmak ve aynısını (aynı voltaj, şarj kapasitesi ve fiziksel boyutta) bulmak en iyisidir.
[h=3]Yeni Model Elektrikli Diş Fırcalarının Bataryası Neden Dayanıklı Değildir?[/h] Daha yeni fırcaların calışma sistemi, eskilerinden daha karmaşık olma eğilimindedir ve bu ozellikler LED ışıkları, sesli sistemi, zamanlayıcı alarmları şeklinde değişir. Dolayısıyla tum bunlar gucu gercekten tuketmektedirler. Basit doner fırca yaklaşık iki haftalık pil omru sağlamaktadır ve her şarjdan once bataryanın tamamen bitirilmesi gerekir.
Sonic fırcalarda devre daha detaylı olduğu icin normal elektrikli fırcalara gore cok daha fazla guc cekmektedirler. Normal fırcalar şarj edildiğinde 10 gun kadar dayanabilirken, sonik fırcaların pilleri birkac gunde bitmektedir. Bu durum fırca ureticilerinin bir nevi satış hilesidir ve pilin daha sık yeniden şarj edilmesi gerekiyorsa, nitekim tum fırcanın cok daha erken değiştirilmesi gerekecektir. Cunku şarj edilebilir piller yalnızca bircok kez şarj edilebilir ve dolayısıyla diş fırcasının daha kısa zamanda değiştirilmesi gerekir.
Kaynakca:
https://www.electricteeth.com/uk/sonic-vs-ultrasonic-electric-toothbrush-comparison-infographic/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7175112/
https://www.bluebackdental.com/electric-toothbrush-vs-sonic-toothbrush-which-is-best/
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu
[h=3]Elektrikli Diş Fırcaları Hakkında Kısa Bir Bilgi[/h] Pille calışan diş fırcaları, sıradan manuel diş fırcalarına gore iki kat daha fazla plak (curuyen, şekerli yiyecek artıkları) temizlenmesini sağlarlar. Cunku kafalarını dakikada 7000 defaya kadar ileri geri hareket ettirebilirler. Bu hareket kapasitesi manuele gore daha iyi ağız hijyeni anlamına gelirken, bu cok sık dişciye gitmek zorunda kalmayacağınız anlamına gelir. Dişlerinizi ve onları destekleyen diş etlerini ne kadar temiz tutarsanız, dişler o kadar uzun sure dayanırlar. Unutulmamalıdır ki; yetişkin olunduğunda dişleriniz bir kez kaybedildiğinde yerine yenisi cıkmaz. Elektrikli diş fırcasının nasıl calıştığını hic merak ettiniz mi? Hadi daha yakından bakalım!
[h=3]Elektrikli Diş Fırcasının İcinde Ne Vardır?[/h] Eski bozulmuş bir elektrikli diş fırcasını ikiye ayrıldığında nasıl calıştığını gormek oldukca kolaydır. Fark ettiğiniz ilk şey cıkarılabilir fırca kısmıdır ve bu kısım tum zor işi yapan kısımdır. Ust kısmında yarı donen bir başlığı vardır, bu nedenle fırca sapının icindeki mekanizma ileri geri donduğu icin fırca bir yandan diğer yana doner. Fırcanın hemen altında ise kam ve dişli unitesi vardır.
Kam ve dişli unitesi, elektrikli diş fırcasının akıllı kısmıdır. Bu kısım yuksek hızıyla fırca kısmını ileri geri hareket ettirerek daha etkili bir şekilde diş temizliğinin yapılmasını sağlar. Motor her zaman yuksek hızda aynı yonde donmektedir, ancak kam ve krank bu donuşu daha duşuk hızlı, ileri geri titreşime donuşturur. Boylece, kam dondukce, krank once bir yone, sonra diğer yone cekerek fırca kafasını hızla bir yandan diğer yana hareket ettirir.
Kam ve dişli unitesi, motorun ust kısmına yerleştirilmiş bir dişliye bağlıdır, boylece motor onu doğrudan tahrik eder. Motorun altında şarj edilebilir bir pil vardır ve ic plastik kasaya takılıdır. Dış kasadaki acma/kapama duğmesini kontrol eden basit bir elektrik devre kartı vardır. Dış kasa sert plastikten yapılmıştır ve acma-kapama duğmesi, ince, cok esnek bir kaucuk parcasına yerleştirilmiştir. Dış kasanın amacı, suyu ve diş macununu devre, motor ve pilden uzak tutmaktır. Cunku bunlar ıslanırsa cabucak paslanır. Bunun yanında elektrikli bir diş fırcasının plastik bir taban uzerinde durarak kendini şarj edebilir ozelliktedir.
İlk elektrikli diş fırcaları bu karşılıklı hareketi kullanmamıştır. Tomlinson I. Moseley tarafından Aralık 1937’de dosyalanan ve Nisan 1940’ta kabul edilen en eski elektrikli diş fırcası buluşu ise elektrikli diş fırcalarının ilk ornekleridir. Elektrik motoru, fırca kafasının donmesini sağlayan bir kremayer ve pinyon dişliyi calıştırmaktadır ve bu hareket surekli aynı yondedir. Tıpkı modern bir diş fırcasında olduğu gibi, elektrikli parcalar, Moseley’nin Bakalit’ten (o gunlerde populer olan sert bir plastik) yapılmış olabileceğini one surduğu su gecirmez bir muhafazanın icine kapatılmıştır. Bu buluş, kablosuz, pille calışan cihazlar ve enduksiyon şarj cihazları populer hale gelmeden oncesine kadar kullanılmıştır. Bu nedenle guc, bir elektrik kablosuyla daha geleneksel ve daha tehlikeli bir şekilde sağlanır.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcası İle Sonik Diş Fırcası Arasındaki Fark Nedir?
[/h] Sonik diş fırcaları tıpkı sıradan elektrikli diş fırcaları gibi calışır. Dişlerinizin yuzeyinde yuksek hızda ileri geri hareket ederek plağı temizler. En belirgin fark, hareketin hızıdır cunku sonik fırcalar tipik olarak yaklaşık 260 Hz’de (saniyede 260 kez) titreşir. Bu da dakikada 31.000 fırca darbesi anlamına gelirken, bu sıradan elektrikli diş fırcalarından yaklaşık 10 kat daha hızlıdır. Yukarıda anlatıldığı gibi, normal bir elektrikli diş fırcasında, motorun hemen uzerindeki kucuk bir kam unitesi sayesinde fırcanın en ust kısmı ileri geri donmektedir ve fırca kafasının geri kalanı sabittir.Cıkarılabilir fırca kafası, fırca parcasının ileri geri donmesini sağlayan yay mekanizması tarafından sağlanırken, kafanın geri kalanı sabit kalır. Sonik diş fırcalarında, tum fırca kafası cok hızlı titreşir ve ureticiler bunun, kendilerini daha etkili hale getiren farklı turde bir temizleme eylemi urettiğini iddia etmektedirler. Elektrikli diş fırcası pazarlayanlara gore; sonik bir diş fırcası dişlerin uzerinde normal bir elektrikli diş fırcasından cok daha yuksek bir hızla calıştığı icin, yalnızca plakları fırcalamakla kalmaz.
Aynı zamanda diş macununda ve ağızda su dalgaları yaratır. Diş fırcası ve dişler arasındaki boşlukta kucuk kabarcıklar oluşur ve bunlar tek başına fırcalamaya gore daha fazla plağın kaymasına yardımcı olur. Bu nedenle, sonik diş fırcası kullandığınızda, diş fırcanızın yakınında oldukca fazla su bulunması bu etkiyi yaratmaya yardımcı olur. Ardından, fırcanın yarattığı akustik basınc dalgaları dişlerinizin etrafında enerjik, karıncalanma hissi yaratarak bir nevi rahatlama sağlar.
[h=3]Neden Sonik Diş Fırcası Denmektedir?[/h] Kabarcıklı temizleme eylemi, ultrasonik temizlemede olanlara benzer ses cıkarır; burada ultrason (insanların duyabileceğinden daha yuksek frekanslı ses), basınc dalgaları ve ice doğru patlayan baloncuklar (teknik olarak kavitasyon olarak adlandırılır) oluşturmak icin kullanılır ve endustriyel makine parcaları gibi kiri puskurtur. Aksi takdirde başka turlu temizlemek zordur. Ancak, ultrasonik temizleme ile sonik diş fırcasıyla olan arasındaki benzerlik tamamen yuzeyseldir. Nitekim 2004 yılında yapılan bir araştırmaya gore İngiliz diş araştırmacıları tarafından yapılan beş farklı sonik diş fırcasının sonucları, elektrikli diş fırcalarının etrafında kavitasyonel aktivite oluşmaz. Diş fırcalarının 20 dakikaya kadar calıştırılması, kavitasyonel aktivitenin tespit edilmemesine neden olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu şaşırtıcı bir durum değildir ve ultrasonik temizleme tipik olarak kavitasyon etkisinin cok daha belirgin olduğu cok daha yuksek bir frekans (20.000–40.000 Hz) kullanır. Başka bir deyişle, sonik teriminin kullanılması oldukca yanıltıcıdır ve bir pazarlama terimi olarak kabul edilmelidir. Sıradan (doner başlıklı) elektrikli diş fırcaları, titreştiklerinde ses cıkardıkları icin sonik olarak da tanımlanabilirler. Her iki durumda da, aslında temizliği yapan fırcanın titreşim hareketidir.
[h=3]Sonik Diş Fırcaları İşe Yarıyor mu?[/h] Manuel, dondurme ve sonik gibi uc yaygın fırcalama turuyle ilgili kişisel deneyimler, son bilimsel calışmalardan elde edilen bulgularla uyumludur. Elektrikli fırcalar dişleri normal fırcalamaya gore daha temiz yapıyor gibi gorunmektedir ve kesinlikle sonik fırcalar daha etkin bir temizlik sağlamaktadır. Ancak etkililiğin genellikle bir tercih meselesi olduğu duşunulduğunde manuel fırca kullanmayı sevenler daha sık ve doğru şekilde diş fırcalıyorsa bu buyuk olasılıkla daha temiz dişlere anlamına gelir. Değeri ne olursa olsun, sıradan bir elektrikli fırca duzgun bir şekilde kullanırsa ve dişler de diş ipi ile temizlerse, ozellikle sonik bir fırcanın onemli olcude ekstra maliyeti goz onune alındığında, manuel fırca cok daha yararlı olabilir.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcaları Hakkında Bilimsel Bulgular[/h] Birkac yıl once, iki İngiliz bilimsel calışması (2003 ve 2004’te), sıradan (donen-salınan) elektrikli diş fırcalarının, manuel fırcalamadan daha iyi performans gosteren tek elektrikli fırcalar olduğunu tespit etmiştir. 2005 (istatistiksel olarak anlamlı olmasa da) salınımlı donen harekete yoktu ve plaklar uzerindeki etkisi bilinmiyordur. Elektrikli diş fırcaları surekli olarak kullanılmıyordu ve bir kontrol calışmasında Cochrane derlemesine gore uc ay kullanıldığında diş eti iltihabında azalma gorulduğune yer verilmiştir. Boylelikle donen bir salınım hareketinin manuel fırcalara gore daha faydalı olduğu belirlenmiştir. Daha yakın tarihli bazı araştırmalar ( 2015 ve 2017’de), sonik fırcaların manuel olanlardan daha iyi performans gosterebileceğini belirlemiştir ve bu 2017 de yapılan bir araştırma tarafından doğrulanmıştır.
[h=3]Sonik Diş Fırcalarının İc Kısımları Nasıl Farklıdır?[/h] Bir sonik fırca ikiye ayırdığında, devre kartı tipik olarak daha buyuk ve daha karmaşıktır. Ancak buna rağmen, donen başlı kısmı elektrikli bir fırcaya cok benzemektedir. Sonik fırcada, devre fırca hızı bir duğmeye basılarak iki farklı hızda ayarlanabilir. her 30 saniyede bir ve iki tam dakika sonra bip sesi cıkaran bir zamanlayıcıyı bulunurken bu ozellik sert fırcalamayı teşvik etmek icindir. Ayrıca pilin yeniden şarj edilmesini kontrol eder.
[h=3]Ultrasonik Diş Fırcaları Nasıl Calışır?[/h] Ultrasonik diş fırcası ile dişlerini fırcalayanlar gercek bir kavitasyonel temizleme etkisi ile dişlerini temizlerler. Bu diş fırcaları geleneksel elektrikli(doner) veya sonik diş fırcalarından yaklaşık 100-1000 kat daha hızlı titreşen bir etkiye sahiptirler. Ultrasonik fırcalar, donen ve sonik diş fırcalarından oldukca farklı bir şekilde calışır, cunku iclerinde elektrik motoru yoktur.
[h=3]Elektrikli Diş Fırcalarında Pil Omru[/h] Teorik olarak elektrikli diş fırcalarındaki pil omru icin cok fazla endişe duyulmasına gerek yoktur. Nazikce davranıldığında 10 yıllık bir omur elde edebilirken, nazikce kullanmak ibaresi arada bir tamamen boşalmasına sağlamak, uzun sure şarj cihazında takılı bırakmamak ve aşırı şarj etmemeyi icerir. Ancak, en nazik muameleyle bile, şarj edilebilir bir pilin de omru vardır ve pilin omrunun tukendiğini uzun sure şarjının kalmamasından veya motorunun eskisi kadar guclu calışmamasından fark edilebilir. Boyle bir durumla karşı karşıya kalanlar, pilin değiştirilebilir olduğunu bilmeleri gerekir.
Fırcanın pilinin değiştirebilmek icin oncelikle marka ve model numarası tespit edilmeli ve nasıl değiştirileceği hakkında bilgilendirici videolar izlenerek oğrenilmelidir. Plastik fırca kutusunu acmak nispeten kolaydır (genellikle alt kısmı bukerek, bazen şarj unitesi yardımıyla), bu da tum mekanizmayı ortaya cıkarır. Bu noktaya geldiğinizde, bazı modellerde pilin (sinir bozucu bir şekilde) yerinde lehimlendiği fark edilebilir. Genellikle, bunu gecici olarak cıkarmak icin pil şarj bobininin tabandaki iki temas bağlantı veya vidasını dokulmesi gerekir. Bunu yaptıktan sonra, iki metal şerit temas noktası sokulerek pili cıkarabilir.
Eski lehimi cıkarmak ve devre kartını değiştirmeye hazır hale getirmek biraz zahmetli bir iştir, ancak zaman ayırıp sabırlı olunduğunda birkac dakikadan fazla surmez. Bunun yanında bobin ve pile zarar vermemek icin mumkunse bir ısı emici kullanılması tavsiye edilir. Alınan yeni pil sokme işlemini tersten yaparak yerine yerleştirilmeli ve yerine lehimlenmelidir. Sonrasında şarj bobinin calıştığı kontrol edildikten sonra kapağı kapatılarak fırca kullanıma hazır hale getirilebilir.
Ne tur bir pile ihtiyacınız olduğu konusu ise oldukca kolaydır. Cunku elektrikli diş fırcalarındaki piller oldukca standarttır ve uzerlerine lehimlenmiş duz kontaklara sahip olmalarına rağmen normal AA pilleriyle kabaca aynı boyuttadır. Genellikle, yaklaşık 1,2 volt olarak derecelendirilirlerken, bazı fırcalarda seri olarak iki adet 1,2 volt pil bulunur. Ve ya nikel-kadmiyum (NiCd) ya da nikel metal hidrittir (NiMH); birkac yeni fırca, lityum iyon piller kullanır. Ancak mumkun olduğu kadar, eski pili cıkarmak ve aynısını (aynı voltaj, şarj kapasitesi ve fiziksel boyutta) bulmak en iyisidir.[h=3]Yeni Model Elektrikli Diş Fırcalarının Bataryası Neden Dayanıklı Değildir?[/h] Daha yeni fırcaların calışma sistemi, eskilerinden daha karmaşık olma eğilimindedir ve bu ozellikler LED ışıkları, sesli sistemi, zamanlayıcı alarmları şeklinde değişir. Dolayısıyla tum bunlar gucu gercekten tuketmektedirler. Basit doner fırca yaklaşık iki haftalık pil omru sağlamaktadır ve her şarjdan once bataryanın tamamen bitirilmesi gerekir.
Sonic fırcalarda devre daha detaylı olduğu icin normal elektrikli fırcalara gore cok daha fazla guc cekmektedirler. Normal fırcalar şarj edildiğinde 10 gun kadar dayanabilirken, sonik fırcaların pilleri birkac gunde bitmektedir. Bu durum fırca ureticilerinin bir nevi satış hilesidir ve pilin daha sık yeniden şarj edilmesi gerekiyorsa, nitekim tum fırcanın cok daha erken değiştirilmesi gerekecektir. Cunku şarj edilebilir piller yalnızca bircok kez şarj edilebilir ve dolayısıyla diş fırcasının daha kısa zamanda değiştirilmesi gerekir.
Kaynakca:
https://www.electricteeth.com/uk/sonic-vs-ultrasonic-electric-toothbrush-comparison-infographic/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7175112/
https://www.bluebackdental.com/electric-toothbrush-vs-sonic-toothbrush-which-is-best/
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu