Danimarka halkı cevreciliğe cok onem veriyor. Kucuk buyuk, yaşlı genc her yaştan insanın bisiklete bindiği, gunde ortalama herkesin 3 km bisiklet kullandığı, bircok şehirde trafiğin bisikletlere gore duzenlendiği ve ozel bisiklet yollarının olduğu Danimarka’da tuketilen elektriğin %40’ı ruzgÂrdan elde edilmekte ve Dunyada ruzgÂrdan elektrik ureten turbinlerin ucte biri Danimarka’da yapılmaktadır. Danimarka akvaryumu ile de unludur. […]
Danimarka halkı cevreciliğe cok onem veriyor. Kucuk buyuk, yaşlı genc her yaştan insanın bisiklete bindiği, gunde ortalama herkesin 3 km bisiklet kullandığı, bircok şehirde trafiğin bisikletlere gore duzenlendiği ve ozel bisiklet yollarının olduğu Danimarka’da tuketilen elektriğin %40’ı ruzgÂrdan elde edilmekte ve Dunyada ruzgÂrdan elektrik ureten turbinlerin ucte biri Danimarka’da yapılmaktadır. Danimarka akvaryumu ile de unludur. Avrupa’nın en eskilerinden birisi olan bu akvaryumda 300’den fazla tur sergilenmektedir. Burada 70’in uzerinde akvaryum vardır ve en buyuğu 85 ton su alabilmektedir. İlk olarak 1939 yılında ziyarete acılmış olan akvaryum unitesi, 1974 yılında yapılan beş buyuk doğal yaşam temalı akvaryum ve biyoloji muzesi ile genişletilmiştir. 1990da yapılan kafeteryaya ilaveten, oğrenciler icin 150 m2’lik sınıflarda verilen aktif oğrenme programı da hizmete girmiştir. Danimarka akvaryumunun başlıca amacı denizler hakkındaki bilgileri gorsel olarak oğretmek, bilimsel projelere ve eğitim kurumlarına yardımcı olmaktır.Tarihi kaynaklara gore insanoğlu milattan once ilk defa Ãin’de hobi olarak toprak kaplarda balık bakmaya başlamıştır. Bugunku anlamda ilk akvaryum 1856 yılında Alman E.A. Muller tarafından yapılmıştır. Halka acık ilk akvaryum ise 1890 yılında Japonya‘da kurulmuştur. Danimarka akvaryumu, Kopenhag şehir merkezine yaklaşık 30 km uzaklıkta arabayla yarım saat mesafede Kavalergarden’da bulunuyor. Kavalergarden gurultu ve karmaşadan uzak sakin bir sahil yerleşim birimi. Tesis doğa ile baş başa ağacların arasında sizleri karşılıyor. Kuş seslerinin arasına sarı saclı mavi gozlu Danimarkalı cocukların sesleri karışıyor. Dunyanın her yerinde olduğu gibi şehir akvaryumlarının en onde gelen ziyaretcileri cocuklar. Uc yaşına kadar olan cocuklardan ucret alınmazken 3-11 yaş arası 15 TL, yetişkinler icin ise yaklaşık 25 TL ucret alınıyor.
Danimarka akvaryumu yapısal anlamda bodrum kata sahip tek katlı bina olarak planlanmış. Ana katta akvaryumların sergilendiği bolum, biyoloji muzesi, aktif oğrenme laboratuarı, satış reyonu ve kafeterya bulunmakta. Bodrum katta ise akvaryumlardan gelen suların temizlendiği mekanizasyon bolumu, teknik kısım ve hasta balıkların tedavi edildiği unite bulunmaktadır. Danimarka akvaryumunda 1 yonetici, 3 yonetici yardımcısı, canlılardan sorumlu 4 su urunleri muhendisi/biyolog, 8 yuksek lisans/doktora oğrencisi, 4 tekniker ve 2 memur olmak uzere toplam 22 kişi gorev yapmaktadır. Akvaryumun ilk bolumu ozellikle cocuklar icin yapılmış yakın temas akvaryumlarından oluşuyor. Bu bolumde cocuklar aileleri ile birlikte ceşitli su canlılarını yakından gorme ve onlara dokunma fırsatını buluyorlar. Burada cocuklar istiridye, tarak ve midye gibi kabuklu deniz canlılarının yanı sıra, deniz yıldızlarına dokunabiliyor ve onların sudaki yaşamlarını yakından gorebiliyorlar. Girişte yer alan bu bolumde amac, cocuklara sudaki yaşam ve canlılar hakkında fikir edinmelerinin yanı sıra, oluşabilecek korku ve endişenin yerine bilinci yerleştirmek.
Danimarka akvaryumunda goze carpan en onemli ozellik, balıkların ve diğer canlıların doğadaki yaşam alanlarının olabildiğince taklit edilerek birlikte sergilenmesi. Akvaryum dilinde bir bolgede yaşayan canlıların doğal yaşam alanları ile birlikte sunuldukları akvaryumlara “Biyotop Akvaryumlar” deniyor. Bu tur akvaryumlar canlıyı bize tanıtmasının yanı sıra, doğal yaşam alanları hakkında da bilgi sahibi olmamız acısından eğitici bir rol ustleniyor. Bu amacla başta Amazon orijinli balıkların ve doğal yaşam alanlarının sunulduğu “Amazon Biyotop Akvaryumları”, Guney-Doğu Asya orijinli balıkların yaşam alanları ile birlikte sunulduğu “Guney-Doğu Asya Biyotopu” Afrika’da yer alan Malawi Golu ve Tanganika Golu orijinli Ciklid Balıkları’nın sergilendiği “Malawi Biyotop Akvaryumları” ve “Tanganika Biyotop Akvaryumları” yer almaktadır.
Giriş bolumunden sonra bir koridor boyunca sağlı sollu duvarın icine gomulmuş farklı buyuklukte akvaryumlar yer alıyor. Genel olarak orijinleri itibarı ile tatlı su balıklarından deniz balıklarına doğru bir sıralama soz konusu. Ara form olarak nehirlerin denize dokulduğu veya gel-git akıntılarının yoğun yaşandığı tuzluluğun tatlı su ile deniz suyu arasında cok değişken olduğu acı sularda yaşan balıkların sunulduğu Acısu Akvaryumları yer almaktadır. Akvaryumların onunde, balıklar hakkında bilgi veren ışıklı panolar var. Bu bolumde Canlı Doğuran denilen Lepistes, Kılıc Kuyruk, Plati, Moli ve Velifera ve varyetelerini, Japon Balıkları ve varyetelerini, rengarenk Ciklid Balıklarını, Melek Balıklarını, Diskusları ve onlarca tur tropikal turleri gorme şansınız var.Ucuncu bolumde sizleri yarım daire şeklinde duzenlenmiş buyuk bir platform karşılıyor. Burada 5 farklı biyotopta dekore edilmiş buyuk akvaryumlar bulunuyor. Bu bolumdeki akvaryumlar tesisteki en buyuk akvaryumlar olup 35-85 ton arasında su alabiliyorlar. Avrupa’nın en buyuğu olan 85 tonluk akvaryumda, dunyada bilinen en buyuk tatlı su balığı olan Arapaima gigas turu sergileniyor.
Doğal yaşam alanları Amazonlar olan bu turun boyu 3,5 metreye ağırlığı ise 275 kg’a kadar ulaşabilmekte. Bu balığın kemikli yapıda ve sert bir yuzeye sahip 1,5 metre kadar olabilen dili, Amazon yerlileri tarafından odun zımparalamakta kullanılmaktadır. Yine bu akvaryumda boyu 1 m’yi gecebilen Arowona (Osteoglossum bicirrhosum), kırmızı kuyruklu kedibalığı ya da anten balığı (Phractocephalus hemioliopterus), boyu 1 m’ye ulaşabilen ve bir piranha turu olan siyah pacu (Piaractus brachypomus) ve boyu 70 cm’ye ulaşabilen Guney Amerika iklidlerinden Cichla ocellaris sergilenmektedir. Bir başka akvaryumda et yiyen piranhalar Amazon Ormanları icerisinde sunulmaktadır. Bir başka akvaryumda resif kopek balıklarını muren balığı, papaz balıkları ve deniz kaplumbağası ile birlikte gorebilirsiniz.Danimarka Akvaryumu’na gelen oğrencilere akvaryum bolumunu gezmeden once bir calışma kitapcığı dağıtılıyor. Bu kitapcıkta bazı balıklar hakkında tanıtıcı bilgilerin yanı sıra gozleme dayalı sorular da yer alıyor. Kitapcığı alan oğrencinin bu sorulara cevap verebilmesi icin once bu canlıyı akvaryumlarda araması ve bulması gerekiyor. Bulduktan ve bir sure gozlem yaptıktan sonra kitapcıktaki soruyu yanıtlıyor. Daha sonra sorumlu yuksek lisans veya doktora oğrencisi eğitmenler tarafından kitapcıktaki sorulara verilen yanıtlar oğrenci ile birlikte değerlendiriliyor. Eğer acıklanması gereken bir konu var ise oğrenci ile akvaryumun başına gidilerek gerekli acıklamalar yapılıyor. Yine bu program kapsamında 150 m2’lik laboratuar kullanılıyor. Laboratuarda oğrencilere ozellikle farklı akvaryum biyotoplarının oluşturulması pratik olarak gosteriliyor ve bazı canlılar yakından tanıtılıyor. Biyoloji muzesinde ise ozel sıvılar icerisinde saklanan canlı ornekleri sergilenirken, bazı balıklar sergilenmek amaclı ozel işleme tabii tutulmuş orijinal formları ile ziyaretcilerin dikkatine sunuluyor.
Mavi Gezegen Projesi
Tarihinde iki defa buyume ve yeniden yapılanma yaşamış olan Danimarka akvaryumunun 2013 yılında yeni bir binaya taşınması planlanıyor. Bu konuda proje calışmaları tamamlanmış olup inşaata 2011 yılında başlanacaktır. Yeni bina 9000 m2’lik bir alan uzerine kurulacaktır. Toplam su kapasitesinin bu gunkunun 5 katına cıkarılarak toplam 5000 tona ulaşması hedeflenmektedir. Toplam yatırım maliyeti 25 milyon Euro olan yeni adıyla Mavi Gezegen’i yılda 700 000 kişinin ziyaret edeceği on gorulmekte.