Dunya her gecen yuzyılda biraz daha kozmopolit bir yer haline gelmekte. Bunun nedeni biz insanoğlunun ”homosaphien” yani duşunun bir varlık oluşundandır. İnsanoğlu yaşadığı cağlar icinde bircok buluş yapmış ve gunumuze dek gelen surecte modern insanın temellerini atmayı başarmıştır. Aslında insan her daim yaşadığı donemde gore modern kalmayı başarmıştır. Bu bir anlamda gelecekten ya da gelen […]
Dunya her gecen yuzyılda biraz daha kozmopolit bir yer haline gelmekte. Bunun nedeni biz insanoğlunun ”homosaphien” yani duşunun bir varlık oluşundandır. İnsanoğlu yaşadığı cağlar icinde bircok buluş yapmış ve gunumuze dek gelen surecte modern insanın temellerini atmayı başarmıştır. Aslında insan her daim yaşadığı donemde gore modern kalmayı başarmıştır. Bu bir anlamda gelecekten ya da gelen gelecek sonrasında geride kalan gecmişle mukayesesiz ele alındığında soz konusu olan bir meseledir. Bu anlamda aslında gelişmişlik zamana ve mekana bağlı bir durumdur desek abartmış olmayız. Ozellikle 20. yuzyılın icadı olarak kabul edilen ve insanoğlunun hayatını son derece kolaylaştıran ucakların icadı, yaşamımıza bircok yeni nesne olarak da adlandırabileceğimiz kavramları dahil etmiştir. Bunlar arasında bir ulkeye, millete aidiyet duygusu uyandıran evraklar yer alır. Evrak olarak adlandırılan bu nesneler hukuki bir kıymetli evrak olup, yasal olarak hamiline bir takım imtiyazlar sağlar. Soz konusu bu belgeler arasında şuphesiz ki uluslararası seyahate imkan sağlayan pasaportlar gelir. Pasaport bir şahıs icin aidiyeti olduğu bir ulkeden ayrılabilmesi icin tarafında duzenlenmiş uluslararası arenada gecerliliği bulunan bir kıymetli evrak ceşididir. Bu kıymetli evrak, her ulkenin kendi ulusal mevzuatlarınca duzenlenir ve uluslararası seyahatlerde kullanılabilir.
Pasaportlar sadece uluslararası seyahatlerde kullanılmak icin uretilmemiştir. Bu aslında sahip olunan kimlik belgelerinin dahi ustunde kabul edilen bir kıymetli evrak ceşididir. Başka bir ifadeyle eğer pasaport ve kimliğiniz varsa, bunlar arasında pasaport gecerliliği daha fazla olan olarak bilinir. Aslında bu yuzden bircok ulke, devlet kurumunda yurutulecek işler sırasında başvuru yapılması gerektiğinde kimlik tespiti icin sizden cok sayıda evrak ister. Bu evrakların her devletin kendi yasaları uyarınca bir puanlama sistemi vardır. Coğu zaman belli bir puanın uzerine cıkıldığında kimlik tespiti yasal statude sağlıklı olarak yapılmış kabul edilir. Verilen puanlar arasında en yuksek olanı pasaportlardır. Pasaportlardan sonra kimlik kartları ve diğer ceşitli kıymetli evrak grupları gelir. Bunlar arasında ehliyet, meslek kartları, sağlık kartları gibi cok sayıda alternatif bulunur. Ancak her birinin puanı pasaporta gore daha duşuktur. Bu da pasaportu doğal olarak en kıymetli belge haline getirir. Burada bahsi gecen sistem aleni olarak Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya gibi ulkelerde uygulanır. Boyle bir uygulama kimlik tespitinde son derece kritik bir rol oynar. Ozellikle de yabancılar acısından gecerli olan bu uygulama ehliyet alımından tutun da sosyal guvenlik icin yaptırılacak kayda kadar her alanda gecerlidir.
Her ulke sahip olduğu gelişmişlik ile on plana cıkar. Ozellikle de vizeden muaf olarak yapılan seyahatlerin dayandığı en buyuk temel, ulkelerin kendi sınırları icinde vatandaşlarına sunduğu refahtır. Bu refah aslında bir anlamda sizin uluslararası alanda seyahat edip edemeyeceğinizi ya da daha doğru bir ifadeyle vizeye gerek duymadan seyahat edip edemeyeceğinizi belirler. Bu yuzden bircok ulke kendi ekonomisini ve sosyal haklarını doğrudan ilgilendiren mevzuları cok titizlikle ele alır ve boylece uluslararası arenada ciddi anlamda bir markalaşma icine girer. Bu alanda bir ulke vardır ki, son yıllarda yaptığı ikili anlaşmalarla dunyanın en guclu seyahat belgesine sahip olmuştur. Bu ulke Almanya‘dır; Almanya, Avrupa Birliği’nin kurucu uyeleri arasında olup, aynı zamanda bu kurumun lokomotifi konumundadır. Bir anlamda Almanya olmadan Avrupa Birliği ayakta kalamaz. Almanya pasaportu taşıyanlar, dunya uzerinde var olan ulkelerin 2018 itibariyle 178’ine vize almaksızın seyahat edebilme imkanına sahiptir.
Bu ulkeyi İsvec ve Birleşik Krallık takip eder. Sonrasında sıralamada Amerika Birleşik Devletleri Kanada gelir. Gorulduğu uzere bu 5 ulkenin vatandaşları dunyanın en guclu pasaportunu haiz olmaları nedeniyle uluslararası anlamda seyahat serbestisine sahiptir. Soz konusu bu ulkeler icin sadece Cin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan vize uygulayan bir anlamda gelişmekte olan ulkeler kategorisinde olan sayılı ulkelerdir. Bu ulkeler haricinde hicbir gelişmiş ulke, Almanya, İsvec, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık vatandaşlarına vize uygulamaz. Birleşik Krallık’ın Brexit sonrasındaki durumu henuz belli olmasa da herhangi bir Avrupa ulkesinin seyahat amacıyla ziyarette bulunacak vatandaşlardan vize istemeyeceği tahmin edilmektedir. Bu kapsamı her yıl duzenli olarak araştıran Henley’s Visa Restriction şirketi bulunur ve bu alanda en itibarlı olanıdır.

Pasaportlar sadece uluslararası seyahatlerde kullanılmak icin uretilmemiştir. Bu aslında sahip olunan kimlik belgelerinin dahi ustunde kabul edilen bir kıymetli evrak ceşididir. Başka bir ifadeyle eğer pasaport ve kimliğiniz varsa, bunlar arasında pasaport gecerliliği daha fazla olan olarak bilinir. Aslında bu yuzden bircok ulke, devlet kurumunda yurutulecek işler sırasında başvuru yapılması gerektiğinde kimlik tespiti icin sizden cok sayıda evrak ister. Bu evrakların her devletin kendi yasaları uyarınca bir puanlama sistemi vardır. Coğu zaman belli bir puanın uzerine cıkıldığında kimlik tespiti yasal statude sağlıklı olarak yapılmış kabul edilir. Verilen puanlar arasında en yuksek olanı pasaportlardır. Pasaportlardan sonra kimlik kartları ve diğer ceşitli kıymetli evrak grupları gelir. Bunlar arasında ehliyet, meslek kartları, sağlık kartları gibi cok sayıda alternatif bulunur. Ancak her birinin puanı pasaporta gore daha duşuktur. Bu da pasaportu doğal olarak en kıymetli belge haline getirir. Burada bahsi gecen sistem aleni olarak Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya gibi ulkelerde uygulanır. Boyle bir uygulama kimlik tespitinde son derece kritik bir rol oynar. Ozellikle de yabancılar acısından gecerli olan bu uygulama ehliyet alımından tutun da sosyal guvenlik icin yaptırılacak kayda kadar her alanda gecerlidir.

Bu ulkeyi İsvec ve Birleşik Krallık takip eder. Sonrasında sıralamada Amerika Birleşik Devletleri Kanada gelir. Gorulduğu uzere bu 5 ulkenin vatandaşları dunyanın en guclu pasaportunu haiz olmaları nedeniyle uluslararası anlamda seyahat serbestisine sahiptir. Soz konusu bu ulkeler icin sadece Cin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan vize uygulayan bir anlamda gelişmekte olan ulkeler kategorisinde olan sayılı ulkelerdir. Bu ulkeler haricinde hicbir gelişmiş ulke, Almanya, İsvec, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık vatandaşlarına vize uygulamaz. Birleşik Krallık’ın Brexit sonrasındaki durumu henuz belli olmasa da herhangi bir Avrupa ulkesinin seyahat amacıyla ziyarette bulunacak vatandaşlardan vize istemeyeceği tahmin edilmektedir. Bu kapsamı her yıl duzenli olarak araştıran Henley’s Visa Restriction şirketi bulunur ve bu alanda en itibarlı olanıdır.