Teknoloji ne kadar da gelişti, kullandığımız cihazlar ne kadar da havalı değil mi? Ne kadar havalı olursa olsun bir elektronik cihaz adı ustunde elektriğe yani bir guc kaynağına ihtiyac duyar. Cihaz, bağlı olduğu guc kaynağıyla calışırken ya da şarj olurken doğru voltaj duzeyine maruz kalması son derece onemlidir. İşte bu voltaj seviyesini ayarlayan ve her daim doğru duzeyde tutan sistem regulatordur.
Regulator coğu cihazda dahili olarak bulunur ancak cok daha buyuk cihaz ve makinelerde harici olarak da kullanılabilir. Regulator basit bir calışma prensibine sahiptir. Akımı alır ve doğru seviyeye getirir, bu kadar basit. Basit ama doğru voltaja maruz kalmayan bir cihazın patlama ihtimalini duşunursek hayati oneme sahip olduğunu anlarız. Regulator nedir, ne işe yarar, turleri nelerdir gelin biraz daha yakından bakalım.
[h=2]Regulator nedir?[/h]
Voltaj regulatoru ya da kısaca regulator; bir guc kaynağına bağlı olarak calışan ya da şarj olan makine ve cihazların bağlı oldukları sure boyunca doğru voltaj seviyesine maruz kalmalarını sağlayan bir sistemdir. Lineer yani ileri beslemeli ya da negatif geri beslemeli olarak calışan regulator, olası bir voltaj değişikliği durumunda tampon gorevi gorerek guc kaynağına bağlı makine ya da cihaz donanımlarının zarar gormesini onler.
[h=2]Regulator ne işe yarar?[/h]
Şoyle duşunelim; arabayla belirli hızda gidiyorsunuz ancak bir an kontrolu kaybettiniz ve bir yerlere carpmak uzeresiniz. Neyse ki arabanın etrafı carpma etkisini neredeyse yok edecek kadar guclu emici malzemelerle kaplı. Araba ağaca carptı ama sizin burnunuz bile kanamadı. İşte elektronik cihazlar icin regulator bu gorevi ustlenir.
Gunumuzde elektrik devreleri ve topraklama sistemleri son derece başarılı. Ancak elektrik gucu pek cok farklı nedene bağlı olarak kontrolden cıkabilir. Pek cok farklı istasyondan kontrolsuz bir şekilde gecmeyi başaran enerjinin guc kaynağından cıktıktan sonra bağlı olan cihaza ya da makineye zarar vermeden sakinleşmesini sağlayan regulatordur.
[h=2]Regulator nasıl calışır?[/h]
Turlerine gore değişiklik gosterse de standart bir regulator uc temel bileşene sahiptir; Geri Besleme Devresi, Kararlı Referans Voltajı ve Geciş Elemanı Kontrol Devresi. Geri Besleme Devresi, DC voltaj cıkışındaki değişiklikleri algılar, Kararlı Referans Voltajı bir sinyal uretir ve Geciş Elemanı Kontrol Devresi sinyalle oğrendiği değişiklikleri duzenleyerek doğru voltajı ayarlar.
Yani regulator bileşenleri anlık olarak voltajı kontrol eder, değişiklikleri gozlemler, değişikliği fark eder ve sonunda ortaya cıkan bu değişikliğin cihaza ya da makineye zarar vermesini onlemek icin fazlalıkları emer ve doğru seviyeye getirir. Bazı regulatorler ufak boyutlu cihazlar oldukları icin bu tur gelişmiş bir sistem son derece şaşırtıcı.
[h=2]Regulator ceşitleri:[/h] Lineer voltaj regulatoru Seri regulator Şont regulator Anahtarlama voltaj regulatoru Step up regulator Step down regulator Inverter regulator [h=2]Lineer voltaj regulatoru:[/h]
Lineer voltaj regulatoru, voltaj bolucu olarak gorev yapar ve guc kaynaklarını duzenlemek icin kullanılır. Standart regulator, lineer voltaj regulatorudur. Duşuk cıkış dalgalanma voltajı verir, hızlı tepki suresine sahiptir, daha az gurultuludur ancak pek verimli değildir, soğutucuya ihtiyac duyduğu icin geniş alan gerektirir ve giriş voltajını arttırmaz.
Lineer voltaj regulatoru seri ve şont olmak uzere ikiye ayrılır. Seri regulatoru ozel bir bileşen kullanır ve bu bileşenin direnci değiştirilerek voltaj duzenlemesi yapılır. Şont regulatoru ise besleme voltajından toprağa değişken bir direnc yollar. Şont basit bir sistemdir ancak seriye gore daha az verimlidir.
[h=2]Anahtarlama voltaj regulatoru:[/h]
Anahtarlama voltaj regulatoru, lineerden farklı olarak negatif geri beslemeli olarak calışır. Değişik bir voltaj algıladığı anda bir bileşeni kapatır ve o değişikliklik bağlı cihaza ulaşmadan geri gider. Anahtarlama voltaj regulatorun boyutu, ağırlığı ve guc kontrolu son derece verimlidir. Ancak yuksek cıkış dalgalanma voltajı, yavaş tepki suresi, gurultulu ve pahalı olması onun olumsuz ozellikleridir.
Anahtarlama voltaj regulatoru Step up, Step down ve Inverter olmak uzere uce ayrılır. Step up regulatoru cıkış voltajını duşurur, Step down regulatoru giriş voltajını duşurur, Inverter regulator ise ihtiyaca gore ozel duzenlemeler yapar. Her bir turun kullanılan cihaza ve makineye gore olumlu ve olumsuz ozellikleri vardır.
Elektronik cihazlarımızın her daim doğru voltajı almasını sağlayan regulator nedir, nasıl calışır, turleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu sistem hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik.
Regulator coğu cihazda dahili olarak bulunur ancak cok daha buyuk cihaz ve makinelerde harici olarak da kullanılabilir. Regulator basit bir calışma prensibine sahiptir. Akımı alır ve doğru seviyeye getirir, bu kadar basit. Basit ama doğru voltaja maruz kalmayan bir cihazın patlama ihtimalini duşunursek hayati oneme sahip olduğunu anlarız. Regulator nedir, ne işe yarar, turleri nelerdir gelin biraz daha yakından bakalım.
[h=2]Regulator nedir?[/h]
Voltaj regulatoru ya da kısaca regulator; bir guc kaynağına bağlı olarak calışan ya da şarj olan makine ve cihazların bağlı oldukları sure boyunca doğru voltaj seviyesine maruz kalmalarını sağlayan bir sistemdir. Lineer yani ileri beslemeli ya da negatif geri beslemeli olarak calışan regulator, olası bir voltaj değişikliği durumunda tampon gorevi gorerek guc kaynağına bağlı makine ya da cihaz donanımlarının zarar gormesini onler.
[h=2]Regulator ne işe yarar?[/h]
Şoyle duşunelim; arabayla belirli hızda gidiyorsunuz ancak bir an kontrolu kaybettiniz ve bir yerlere carpmak uzeresiniz. Neyse ki arabanın etrafı carpma etkisini neredeyse yok edecek kadar guclu emici malzemelerle kaplı. Araba ağaca carptı ama sizin burnunuz bile kanamadı. İşte elektronik cihazlar icin regulator bu gorevi ustlenir.
Gunumuzde elektrik devreleri ve topraklama sistemleri son derece başarılı. Ancak elektrik gucu pek cok farklı nedene bağlı olarak kontrolden cıkabilir. Pek cok farklı istasyondan kontrolsuz bir şekilde gecmeyi başaran enerjinin guc kaynağından cıktıktan sonra bağlı olan cihaza ya da makineye zarar vermeden sakinleşmesini sağlayan regulatordur.
[h=2]Regulator nasıl calışır?[/h]
Turlerine gore değişiklik gosterse de standart bir regulator uc temel bileşene sahiptir; Geri Besleme Devresi, Kararlı Referans Voltajı ve Geciş Elemanı Kontrol Devresi. Geri Besleme Devresi, DC voltaj cıkışındaki değişiklikleri algılar, Kararlı Referans Voltajı bir sinyal uretir ve Geciş Elemanı Kontrol Devresi sinyalle oğrendiği değişiklikleri duzenleyerek doğru voltajı ayarlar.
Yani regulator bileşenleri anlık olarak voltajı kontrol eder, değişiklikleri gozlemler, değişikliği fark eder ve sonunda ortaya cıkan bu değişikliğin cihaza ya da makineye zarar vermesini onlemek icin fazlalıkları emer ve doğru seviyeye getirir. Bazı regulatorler ufak boyutlu cihazlar oldukları icin bu tur gelişmiş bir sistem son derece şaşırtıcı.
[h=2]Regulator ceşitleri:[/h] Lineer voltaj regulatoru Seri regulator Şont regulator Anahtarlama voltaj regulatoru Step up regulator Step down regulator Inverter regulator [h=2]Lineer voltaj regulatoru:[/h]
Lineer voltaj regulatoru, voltaj bolucu olarak gorev yapar ve guc kaynaklarını duzenlemek icin kullanılır. Standart regulator, lineer voltaj regulatorudur. Duşuk cıkış dalgalanma voltajı verir, hızlı tepki suresine sahiptir, daha az gurultuludur ancak pek verimli değildir, soğutucuya ihtiyac duyduğu icin geniş alan gerektirir ve giriş voltajını arttırmaz.
Lineer voltaj regulatoru seri ve şont olmak uzere ikiye ayrılır. Seri regulatoru ozel bir bileşen kullanır ve bu bileşenin direnci değiştirilerek voltaj duzenlemesi yapılır. Şont regulatoru ise besleme voltajından toprağa değişken bir direnc yollar. Şont basit bir sistemdir ancak seriye gore daha az verimlidir.
[h=2]Anahtarlama voltaj regulatoru:[/h]
Anahtarlama voltaj regulatoru, lineerden farklı olarak negatif geri beslemeli olarak calışır. Değişik bir voltaj algıladığı anda bir bileşeni kapatır ve o değişikliklik bağlı cihaza ulaşmadan geri gider. Anahtarlama voltaj regulatorun boyutu, ağırlığı ve guc kontrolu son derece verimlidir. Ancak yuksek cıkış dalgalanma voltajı, yavaş tepki suresi, gurultulu ve pahalı olması onun olumsuz ozellikleridir.
Anahtarlama voltaj regulatoru Step up, Step down ve Inverter olmak uzere uce ayrılır. Step up regulatoru cıkış voltajını duşurur, Step down regulatoru giriş voltajını duşurur, Inverter regulator ise ihtiyaca gore ozel duzenlemeler yapar. Her bir turun kullanılan cihaza ve makineye gore olumlu ve olumsuz ozellikleri vardır.
Elektronik cihazlarımızın her daim doğru voltajı almasını sağlayan regulator nedir, nasıl calışır, turleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu sistem hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik.