Uyku tabii ki de cok onemli; nasıl uykuya daldığımız, uyuduğumuz ortam ve uyku suremiz gibi şeyler uyku kalitesini arttırıyor. Ancak işin bir de uyanma tarafı var. Kimimiz okul icin kimimiz iş icin hatta kimimiz ikisi birden icin sabahları erkenden alarm ile uyanmak zorunda kalıyor.
Alarm ile uyanmak genellikle cok da sevilecek bir şey değil ve o 'uyuz' sesler herkesin sinirini biraz bozar. Hatta Pisagor bile milattan once 500 yılında bu konuya değinmiş. Spesifik şarkıların veya melodilerin pozitif enerji yaydığını ve uyanma esnasında gelen bitkinliği ve siniri tersine cevirebileceğine inanıyormuş.
[h=2]Doğru bir şekilde uyanmak cok onemli[/h]
Gorunuşe gore Pisagor ’un duşuncesi boş değilmiş. Longdom tarafından yapılan bir araştırmaya gore belirli alarm seslerinin uyandığınızda sinirinizi yatıştırabildiği ve mutluluğunuzu gercekten artırabileceği ortaya cıktı.
Ozellikle hoş melodili şarkılar gibi niteliklere sahip alarmlar, dinleyiciye enerji veren ve etkili uyanma icin harika bir metot. Ancak bunun neden boyle olduğunu anlamak icin once beynimizin uyku durumundan cıkarken karmaşık uyaranlara nasıl tepki verdiğini anlamamız gerekiyor.
Sersem bir şekilde uyanmak cok kotu bir şey. Nasıl uyandığımız sadece ruh halimizi ve gunun gidişatını değil, aynı zamanda bilincimizi ve zihinsel performansımızı da etkileyebilir. Bazı durumlarda uyandıktan sonraki sersemlik, kritik karar vermedeki (sağlık, acil durum mudahaleleri, guvenlik veya arac kullanırken olduğu gibi) performansımızı azaltarak gun icerisinde sizi kotu bir duruma sokabilir.
Uyandıktan sonraki sersemliğin bu bilişsel durumuna ‘Sleep Inertia ’ (uyku eylemsizliği) denir. Araba surmek de dahil olmak uzere yuksek riskli gorevleri yerine getirirken ciddi sonuclara yol acabileceğinde bu uyku sonrası sersemliği, artan bir endişe kaynağıdır.
[h=2]Beynin uyanıklığa gecmesi ile ses ve muziklerin ilişkisi[/h]
Uykudan uyanıklığa geciş, acma/kapama duğmesi benzeri bir sistem olarak işlemiyor. Uyanma, beyne artan kan akışı da dahil olmak uzere karmaşık biyolojik sureclere dayalıdır. Araştırmalarda uyku oncesi duruma kıyasla, uyandıktan sonra beyindeki kan akışı aktivitesinin azaldığı goruluyor. Bu nedenle, uyanık haldeyken kısmen beyne giden kan akışının yeniden dağılımını teşvik eden mekanizmalar gerektirebilir ki bunlar da belirli turdeki ses ve muzikler oluyor.
Uyanma sırasında uyanıklığı etkileyen bir diğer faktor de o andaki uyku aşamasıdır. Derin uykuya veya REM uykusuna kıyasla hafif bir uykudan uyanırsanız sersemlik hissetme olasılığınız daha duşuktur. Bu uyku aşamasında alarm gibi dış uyaranlardan gelen uyarılma, kişiyi hızla uykudan cıkarabilir. Tam aksine derin uyku veya yavaş dalga uykusu, bilincsizlikle ilişkili Delta dalga frekanslarından oluşur. Bu da tamamen uyanık hale gecebilmenin cok daha zorlu olduğu bir uyku aşamasıdır.
Alarmın uyku uzerindeki etkisi ayrıca yaşa da bağlıdır. 18 ila 25 yaş arasındaki genc yetişkinlerin, yaşlı insanlardan daha yuksek sesli alarmlara ihtiyacı vardır ve ergenlik donemindeki insanların genc yetişkinlerden daha da yuksek bir alarma ihtiyacı vardır.
[h=2]Ses frekansı onemli midir?[/h]
Konu bir alarm secmeye gelince ‘En iyi secim tam olarak nedir? ’ diye sorabilirsiniz. Araştırmalara gore farklı alarm seslerinin uyandıktan sonra insan performansını olumlu yonde etkileyebileceği one suruluyor.
Yine araştırmalara gore kucuk cocuklar icin 500 Hz civarındaki frekansa sahip bir sesin, 2000+ Hz civarında frekansa sahip olan bir sesten pozitif yonde daha etkili olduğu goruluyor. Bunun yetişkinler icin de gecerli olup olmadığını soylemek icin şu anda net bir bulgu yok ancak aynı alarm turlerinin faydalı olacağı varsayılıyor.
Bir kişinin "uyan!" diye bağırması gibi sesli bildirimler yuksek frekanslı dijital seslerden daha iyi işe yarar. Ancak coğu cep telefonunda onceden kurulmuş 500 Hz tonlu bir alarm kadar da etkili değildir.
[h=2]Gelelim asıl konuya, daha iyi uyanmak icin nasıl bir alarm secmeliyiz?[/h]
İnsanların kolayca mırıldanabilecekleri bir melodi taşıyan alarmları kullanan kişiler, standart bir "bip" alarmı olanlara gore daha az sersemlik yaşıyorlar. Hatta bulgulara gore insanların hoşuna giden populer muziklerin uyanma sonrası sersemliğine iyi geldiği de soyleniyor. Bu bağlamda en iyi uyku alarmınızı nasıl sececeğinizi adım adım anlatalım:
[h=3]Dinc bir şekilde uyanmak icin bir alarm nelere sahip olmalı?[/h] Kolayca mırıldanabileceğiniz bir melodisi olmalı (favori şarkınız gibi) 500 Hz civarında bir frekansa veya C5 notası anahtarında bir melodiye sahip olmalı Cok hızlı veya cok yavaş bir ritmi olmamalı (100-120 bpm idealdir) Daha dinc bir şekilde uyanmanın yolunu sizlerle paylaştık. Ne duşunuyorsunuz? Sizin alarm tercihiniz ne olacak? Duşuncelerinizi bizlerle yorumlardan paylaşmayı lutfen unutmayın.
Alarm ile uyanmak genellikle cok da sevilecek bir şey değil ve o 'uyuz' sesler herkesin sinirini biraz bozar. Hatta Pisagor bile milattan once 500 yılında bu konuya değinmiş. Spesifik şarkıların veya melodilerin pozitif enerji yaydığını ve uyanma esnasında gelen bitkinliği ve siniri tersine cevirebileceğine inanıyormuş.
[h=2]Doğru bir şekilde uyanmak cok onemli[/h]
Gorunuşe gore Pisagor ’un duşuncesi boş değilmiş. Longdom tarafından yapılan bir araştırmaya gore belirli alarm seslerinin uyandığınızda sinirinizi yatıştırabildiği ve mutluluğunuzu gercekten artırabileceği ortaya cıktı.
Ozellikle hoş melodili şarkılar gibi niteliklere sahip alarmlar, dinleyiciye enerji veren ve etkili uyanma icin harika bir metot. Ancak bunun neden boyle olduğunu anlamak icin once beynimizin uyku durumundan cıkarken karmaşık uyaranlara nasıl tepki verdiğini anlamamız gerekiyor.
Sersem bir şekilde uyanmak cok kotu bir şey. Nasıl uyandığımız sadece ruh halimizi ve gunun gidişatını değil, aynı zamanda bilincimizi ve zihinsel performansımızı da etkileyebilir. Bazı durumlarda uyandıktan sonraki sersemlik, kritik karar vermedeki (sağlık, acil durum mudahaleleri, guvenlik veya arac kullanırken olduğu gibi) performansımızı azaltarak gun icerisinde sizi kotu bir duruma sokabilir.
Uyandıktan sonraki sersemliğin bu bilişsel durumuna ‘Sleep Inertia ’ (uyku eylemsizliği) denir. Araba surmek de dahil olmak uzere yuksek riskli gorevleri yerine getirirken ciddi sonuclara yol acabileceğinde bu uyku sonrası sersemliği, artan bir endişe kaynağıdır.
[h=2]Beynin uyanıklığa gecmesi ile ses ve muziklerin ilişkisi[/h]
Uykudan uyanıklığa geciş, acma/kapama duğmesi benzeri bir sistem olarak işlemiyor. Uyanma, beyne artan kan akışı da dahil olmak uzere karmaşık biyolojik sureclere dayalıdır. Araştırmalarda uyku oncesi duruma kıyasla, uyandıktan sonra beyindeki kan akışı aktivitesinin azaldığı goruluyor. Bu nedenle, uyanık haldeyken kısmen beyne giden kan akışının yeniden dağılımını teşvik eden mekanizmalar gerektirebilir ki bunlar da belirli turdeki ses ve muzikler oluyor.
Uyanma sırasında uyanıklığı etkileyen bir diğer faktor de o andaki uyku aşamasıdır. Derin uykuya veya REM uykusuna kıyasla hafif bir uykudan uyanırsanız sersemlik hissetme olasılığınız daha duşuktur. Bu uyku aşamasında alarm gibi dış uyaranlardan gelen uyarılma, kişiyi hızla uykudan cıkarabilir. Tam aksine derin uyku veya yavaş dalga uykusu, bilincsizlikle ilişkili Delta dalga frekanslarından oluşur. Bu da tamamen uyanık hale gecebilmenin cok daha zorlu olduğu bir uyku aşamasıdır.
Alarmın uyku uzerindeki etkisi ayrıca yaşa da bağlıdır. 18 ila 25 yaş arasındaki genc yetişkinlerin, yaşlı insanlardan daha yuksek sesli alarmlara ihtiyacı vardır ve ergenlik donemindeki insanların genc yetişkinlerden daha da yuksek bir alarma ihtiyacı vardır.
[h=2]Ses frekansı onemli midir?[/h]
Konu bir alarm secmeye gelince ‘En iyi secim tam olarak nedir? ’ diye sorabilirsiniz. Araştırmalara gore farklı alarm seslerinin uyandıktan sonra insan performansını olumlu yonde etkileyebileceği one suruluyor.
Yine araştırmalara gore kucuk cocuklar icin 500 Hz civarındaki frekansa sahip bir sesin, 2000+ Hz civarında frekansa sahip olan bir sesten pozitif yonde daha etkili olduğu goruluyor. Bunun yetişkinler icin de gecerli olup olmadığını soylemek icin şu anda net bir bulgu yok ancak aynı alarm turlerinin faydalı olacağı varsayılıyor.
Bir kişinin "uyan!" diye bağırması gibi sesli bildirimler yuksek frekanslı dijital seslerden daha iyi işe yarar. Ancak coğu cep telefonunda onceden kurulmuş 500 Hz tonlu bir alarm kadar da etkili değildir.
[h=2]Gelelim asıl konuya, daha iyi uyanmak icin nasıl bir alarm secmeliyiz?[/h]
İnsanların kolayca mırıldanabilecekleri bir melodi taşıyan alarmları kullanan kişiler, standart bir "bip" alarmı olanlara gore daha az sersemlik yaşıyorlar. Hatta bulgulara gore insanların hoşuna giden populer muziklerin uyanma sonrası sersemliğine iyi geldiği de soyleniyor. Bu bağlamda en iyi uyku alarmınızı nasıl sececeğinizi adım adım anlatalım:
[h=3]Dinc bir şekilde uyanmak icin bir alarm nelere sahip olmalı?[/h] Kolayca mırıldanabileceğiniz bir melodisi olmalı (favori şarkınız gibi) 500 Hz civarında bir frekansa veya C5 notası anahtarında bir melodiye sahip olmalı Cok hızlı veya cok yavaş bir ritmi olmamalı (100-120 bpm idealdir) Daha dinc bir şekilde uyanmanın yolunu sizlerle paylaştık. Ne duşunuyorsunuz? Sizin alarm tercihiniz ne olacak? Duşuncelerinizi bizlerle yorumlardan paylaşmayı lutfen unutmayın.