Anemi, kandaki kırmızı kan hucrelerinin eksikliğini veya hemoglobin seviyesindeki duşuşu ifade eder. Anemi, kandaki demir eksikliğinin bir sonucu olarak ortaya cıktığında buna demir eksikliği anemisi denir. Demir eksikliği anemisi, en sık gorulen anemi turudur. Demir emiliminde azalmaya yol acan olan bir sağlık sorunu olanlarda, sindirim sisteminde kan kaybı olanlarda ve jinekolojik kaynaklı kan kaybı olan kadınlarda yaygındır. Demir eksikliği anemisi yetersiz kırmızı kan hucreleri ve hemoglobin uretimi ile bağlantılıdır. Buna hamilelik, yetersiz demir alımı, kanama (ağır adet donemleri veya sindirim kanaması), sindirim sisteminde demirin uygun şekilde emilmesini engelleyen kronik bir bağırsak veya otoimmun hastalıklar, romatizmal durumlar, kemik iliği hastalıkları, bobrek hastalıkları, kanser, karaciğer hastalıkları, hiporitoidizm ve AIDS gibi bircok farklı durum neden olabilir. 
Ozellikle anemi hafifse, demir eksikliği belirtilerini tespit etmek oldukca zordur. Ancak demir eksikliğini erken fark edebilmenizi sağlayacak bazı ozel işaretler vardır. İşte demir eksliğini gosteren 12 işaret. 1. Normalden Daha Soluk Cilt Normalden daha soluk cilt, duşuk demir seviyelerinin yaygın bir işaretidir. Genellikle doktorların demir eksikliği belirtisi olarak aradığı ilk şeylerden biridir. Kırmızı kan hucrelerinde bulunan hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Ancak anemi olduğunuzda, hemoglobin seviyesi daha duşuktur. Sonuc olarak kan daha az kırmızıdır. Demir eksikliğinde cilt renginin veya sıcaklığının bir kısmını kaybedebilir. Ancak yine de, bu işaret genellikle bir kişinin demir eksikliği yaşadığı sonucuna varmak icin tek başına yeterli değildir. Anemi ile ilişkili solgunluğa ayrıca alt goz kapaklarının ic kısmındaki soluk renk eşlik eder. Teşhisi guclendirmek icin bu kucuk testi yapın: Aynada kendinize bakarken goz kapağınızı aşağı cekin. İc katman parlak kırmızı ise sorun yok. Ote yandan, pembe veya cok acık sarı ise, demir eksikliği cekiyor olabilirsiniz. Daha koyu tenli kişilerde goz kapağı demir eksikiğinin fark edildiği tek bolge olabilir. Solgunluk vucudun her yerinde gorunebileceği gibi bir bolgeyle sınırlı da olabilir. Sadece yuz, diş etleri, dudak ici veya tırnaklar solgunlaşabilir. 2. Baş Ağrısı Demir eksikliği ozellikle adet goren kadınlarda baş ağrısına neden olabilir. Araştırmalar, burada birkac faktorun rol oynaıdğını gosteriyor. Esas olarak dopamin ve ostrojen seviyeleri ile ilgili bir problem yaşanır. Sık ve tekrarlayan baş ağrıları demir eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Ayrıca genellikle yorgun gozlere sahip olmakla ilişkilendirilirler. 3. Kuru ve Hasarlı Cilt ve Sac Demir eksikliği cildi ve sacı kuru ve hasarlı hale getirebilir. Kandaki hemoglobin seviyesi duşukse, hucrelere yeterli oksijen sağlanamaz. Cilt ve sac oksijensiz kalır, kurur ve zayıflar. Demir eksikliği bu nedenle sac dokulmesine de yol acabilir. Gunluk yıkama ve tarama sırasında bazı sacların dokulmesi tamamen normaldir. Ancak buyuk miktarlarda sac kumeleri kaybediyorsanız, bunun nedeni demir eksikliği olabilir. 4. Kırılgan Tırnaklar Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar, demir eksikliğinin biraz daha az gorulen bir belirtisidir. Bu duruma koilonychia (koilonişya) denir. Kolayca ufalanan ve catlayan kırılgan tırnaklarla karakterizedir. Tırnaklar ayrıca kaşık şeklini alır, tırnağın ortası ice coker ve kenarları kıvrılarak yuvarlak, kaşık benzeri bir gorunum alır. Ancak bu nadir gorulen bir durumdur. Bu bozukluk, demir eksikliği olan kişilerin sadece yuzde 5'inde gorulur ancak genellikle ciddi vakalarda ortaya cıkar. Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar bu nedenle oldukca şiddetli bir demir eksikliği anemisine işaret eder. 5. Garip İstekler Garip yiyecekleri veya yiyecek olmayan maddeleri yeme durtusune pika denir. Pika hastalığına sahip olan kişiler genellikle kil, toprak, kir, tebeşir veya kağıt yemek icin can atarlar. Bu, bir demir eksikliği belirtisi olabilir. Araştırmalara gore, bu his hamilelik sırasında cok daha fazla ortaya cıkar. 6. Depresyon ve Anksiyete Demir eksikliği anemisi erişkinlerde depresyon ile de ilişkili olabilir. Demir eksikliği olan hamileler de depresyon icin daha yuksek risk altındadır. 7. Olağandışı Yorgunluk Cok yorgun hissetmek, demir eksikliği anemisinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu yorgunluk, vucudunuz hemoglobini yapmak icin ihtiyac duyduğu demire sahip olmadığında ortaya cıkar. Daha az hemoglobin, daha az oksijen demektir. Dokular ve kaslar daha enerjisiz kalır. Kalp de oksijenden zengin kanı vucuda taşımak icin daha cok calışmak zorundadır. Sonuc olarak, daha az enerjiye sahip olan bir vucut, olağandışı bir yorgunluk hisseder. Ancak, tek başına bu belirtiye dayanarak demir eksikliğini teşhis etmek zordur. Yorgunluk veya uykusuzluk genellikle modern ve aktif bir yaşamın parcası olarak kabul edilir. Bu nedenle yorgunluk genellikle normal olarak kabul edilir ve gececeği duşunulur. Ancak, demir eksikliğine bağlı yorgunluk diğer gucsuzluklerle el ele gidebilir. Sizi sinirlendirebilir, migren ataklarına neden olabilir veya konsantrasyon gucluğu cektirebilir. Bu durumların aynı anda yaşanması genellikle demir eksikliğine işaret eder. 8. Nefes Darlığı Hemoglobin, kırmızı kan hucrelerinizin vucudumuzda oksijen taşımasını sağlar. Demir eksikliğinde hemoglobin duzeyi duşuk olduğunda oksijen duzeyi de duşuktur. Bu, kaslarınızın yuruyuş dahil normal aktiviteleri gercekleştirmek icin yeterli oksijen alamadığı anlamına gelir. Vucut daha fazla oksijen almaya calışırken nefes alma hızı artar. Bu nedenle nefes darlığı, anemisi olan kişilerde sık gorulen bir durumdur. Nefes darlığı cekiyorsanız ve merdiven cıkmakta veya yurumekte sorun yaşamaya başladıysanız demir eksikliği soz konusu olabilir. 9. Kalp Carpıntısı Demir eksikliği anemisinin bir başka belirtisi de kalp carpıntısıdır. Demir eksikliğinde, duşuk hemoglobin seviyeleri kalbi oksijen taşımak icin daha fazla calışmaya zorlar. Bu, duzensiz kalp atışlarına veya kalbinizin anormal derecede hızlı attığı hissine yol acabilir. Bu nedenle demir eksikliği kalbinizi etkileyen hastalıkları da kotuleştirebilir. 10. Huzursuz Bacaklar Demir eksikliği huzursuz bacak sendromunda da rol oynar. Bu durum bacaklar istirahat halindeyken guclu bir şekilde hareket etme durtusune neden olur. Ayrıca ayaklarda ve bacaklarda hoş olmayan kaşıntı hissine neden olabilir. Bu bozukluk genellikle geceleri cok gorulur, bu da uyumakta zorluğa neden olur. Huzursuz bacak sendromunun nedenleri henuz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak demir eksikliği anemisi olan kişilerin bu sendromu yaşama riski 6 kat daha fazladır. 11. Soğuk Eller ve Ayaklar Demir eksikliği, ellere ve ayaklara oksijen gelmesinin azalmasına neden olur. Bazı insanlar soğuğu daha kolay hissedebilir veya surekli olarak soğuk el ve ayaklara sahip olabilir. 12. Daha Sık Enfeksiyonlar Demir, bağışıklık sisteminin duzgun calışması icin gerekli olduğundan, demir eksikliği enfeksiyon riskini artırabilir.
Demir eksikliğinizin diyetinizdeki demir yetersizliğinden kaynaklanıyorsa demir acısından zengin yiyecekler yiyerek sorunu cozebilirsiniz. Demirin iki ana formu vardır: Hem demir ve hem olmayan demir. Bitkiler ve demirle zenginleştirilmiş gıdalar sadece hem olmayan demir icerir. Hayvansal kokenli gıdalar ise her iki formu da icerir ancak esas olarak hem demir icerirler. Dengeli bir diyet sağlamak icin diyetinize her iki demir formunu da dahil etmek gerekir. Vucudun hem olmayan demirin sadece yuzde 2 ila 20'sini emebildiği, hem demirin ise yuzde 15 ila 35'ini emdiği bilinmektedir. Demir acısından zengin besinler şunlardır: - Kırmızı et, sakatat, tavuk ve hindi - Ispanak ve lahana gibi koyu yapraklı sebzeler - Kuru uzum ve kayısı gibi kuru meyveler - Bezelye, fasulye ve diğer baklagiller - Deniz urunleri Diyet takviyeleri de kullanabilirsiniz. Ancak demir takviyeleri almak yan etkilere neden olabileceğinden takviyeler sadece bir uzman tavsiyesiyle alınmalıdır.
Ozellikle anemi hafifse, demir eksikliği belirtilerini tespit etmek oldukca zordur. Ancak demir eksikliğini erken fark edebilmenizi sağlayacak bazı ozel işaretler vardır. İşte demir eksliğini gosteren 12 işaret. 1. Normalden Daha Soluk Cilt Normalden daha soluk cilt, duşuk demir seviyelerinin yaygın bir işaretidir. Genellikle doktorların demir eksikliği belirtisi olarak aradığı ilk şeylerden biridir. Kırmızı kan hucrelerinde bulunan hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Ancak anemi olduğunuzda, hemoglobin seviyesi daha duşuktur. Sonuc olarak kan daha az kırmızıdır. Demir eksikliğinde cilt renginin veya sıcaklığının bir kısmını kaybedebilir. Ancak yine de, bu işaret genellikle bir kişinin demir eksikliği yaşadığı sonucuna varmak icin tek başına yeterli değildir. Anemi ile ilişkili solgunluğa ayrıca alt goz kapaklarının ic kısmındaki soluk renk eşlik eder. Teşhisi guclendirmek icin bu kucuk testi yapın: Aynada kendinize bakarken goz kapağınızı aşağı cekin. İc katman parlak kırmızı ise sorun yok. Ote yandan, pembe veya cok acık sarı ise, demir eksikliği cekiyor olabilirsiniz. Daha koyu tenli kişilerde goz kapağı demir eksikiğinin fark edildiği tek bolge olabilir. Solgunluk vucudun her yerinde gorunebileceği gibi bir bolgeyle sınırlı da olabilir. Sadece yuz, diş etleri, dudak ici veya tırnaklar solgunlaşabilir. 2. Baş Ağrısı Demir eksikliği ozellikle adet goren kadınlarda baş ağrısına neden olabilir. Araştırmalar, burada birkac faktorun rol oynaıdğını gosteriyor. Esas olarak dopamin ve ostrojen seviyeleri ile ilgili bir problem yaşanır. Sık ve tekrarlayan baş ağrıları demir eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Ayrıca genellikle yorgun gozlere sahip olmakla ilişkilendirilirler. 3. Kuru ve Hasarlı Cilt ve Sac Demir eksikliği cildi ve sacı kuru ve hasarlı hale getirebilir. Kandaki hemoglobin seviyesi duşukse, hucrelere yeterli oksijen sağlanamaz. Cilt ve sac oksijensiz kalır, kurur ve zayıflar. Demir eksikliği bu nedenle sac dokulmesine de yol acabilir. Gunluk yıkama ve tarama sırasında bazı sacların dokulmesi tamamen normaldir. Ancak buyuk miktarlarda sac kumeleri kaybediyorsanız, bunun nedeni demir eksikliği olabilir. 4. Kırılgan Tırnaklar Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar, demir eksikliğinin biraz daha az gorulen bir belirtisidir. Bu duruma koilonychia (koilonişya) denir. Kolayca ufalanan ve catlayan kırılgan tırnaklarla karakterizedir. Tırnaklar ayrıca kaşık şeklini alır, tırnağın ortası ice coker ve kenarları kıvrılarak yuvarlak, kaşık benzeri bir gorunum alır. Ancak bu nadir gorulen bir durumdur. Bu bozukluk, demir eksikliği olan kişilerin sadece yuzde 5'inde gorulur ancak genellikle ciddi vakalarda ortaya cıkar. Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar bu nedenle oldukca şiddetli bir demir eksikliği anemisine işaret eder. 5. Garip İstekler Garip yiyecekleri veya yiyecek olmayan maddeleri yeme durtusune pika denir. Pika hastalığına sahip olan kişiler genellikle kil, toprak, kir, tebeşir veya kağıt yemek icin can atarlar. Bu, bir demir eksikliği belirtisi olabilir. Araştırmalara gore, bu his hamilelik sırasında cok daha fazla ortaya cıkar. 6. Depresyon ve Anksiyete Demir eksikliği anemisi erişkinlerde depresyon ile de ilişkili olabilir. Demir eksikliği olan hamileler de depresyon icin daha yuksek risk altındadır. 7. Olağandışı Yorgunluk Cok yorgun hissetmek, demir eksikliği anemisinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu yorgunluk, vucudunuz hemoglobini yapmak icin ihtiyac duyduğu demire sahip olmadığında ortaya cıkar. Daha az hemoglobin, daha az oksijen demektir. Dokular ve kaslar daha enerjisiz kalır. Kalp de oksijenden zengin kanı vucuda taşımak icin daha cok calışmak zorundadır. Sonuc olarak, daha az enerjiye sahip olan bir vucut, olağandışı bir yorgunluk hisseder. Ancak, tek başına bu belirtiye dayanarak demir eksikliğini teşhis etmek zordur. Yorgunluk veya uykusuzluk genellikle modern ve aktif bir yaşamın parcası olarak kabul edilir. Bu nedenle yorgunluk genellikle normal olarak kabul edilir ve gececeği duşunulur. Ancak, demir eksikliğine bağlı yorgunluk diğer gucsuzluklerle el ele gidebilir. Sizi sinirlendirebilir, migren ataklarına neden olabilir veya konsantrasyon gucluğu cektirebilir. Bu durumların aynı anda yaşanması genellikle demir eksikliğine işaret eder. 8. Nefes Darlığı Hemoglobin, kırmızı kan hucrelerinizin vucudumuzda oksijen taşımasını sağlar. Demir eksikliğinde hemoglobin duzeyi duşuk olduğunda oksijen duzeyi de duşuktur. Bu, kaslarınızın yuruyuş dahil normal aktiviteleri gercekleştirmek icin yeterli oksijen alamadığı anlamına gelir. Vucut daha fazla oksijen almaya calışırken nefes alma hızı artar. Bu nedenle nefes darlığı, anemisi olan kişilerde sık gorulen bir durumdur. Nefes darlığı cekiyorsanız ve merdiven cıkmakta veya yurumekte sorun yaşamaya başladıysanız demir eksikliği soz konusu olabilir. 9. Kalp Carpıntısı Demir eksikliği anemisinin bir başka belirtisi de kalp carpıntısıdır. Demir eksikliğinde, duşuk hemoglobin seviyeleri kalbi oksijen taşımak icin daha fazla calışmaya zorlar. Bu, duzensiz kalp atışlarına veya kalbinizin anormal derecede hızlı attığı hissine yol acabilir. Bu nedenle demir eksikliği kalbinizi etkileyen hastalıkları da kotuleştirebilir. 10. Huzursuz Bacaklar Demir eksikliği huzursuz bacak sendromunda da rol oynar. Bu durum bacaklar istirahat halindeyken guclu bir şekilde hareket etme durtusune neden olur. Ayrıca ayaklarda ve bacaklarda hoş olmayan kaşıntı hissine neden olabilir. Bu bozukluk genellikle geceleri cok gorulur, bu da uyumakta zorluğa neden olur. Huzursuz bacak sendromunun nedenleri henuz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak demir eksikliği anemisi olan kişilerin bu sendromu yaşama riski 6 kat daha fazladır. 11. Soğuk Eller ve Ayaklar Demir eksikliği, ellere ve ayaklara oksijen gelmesinin azalmasına neden olur. Bazı insanlar soğuğu daha kolay hissedebilir veya surekli olarak soğuk el ve ayaklara sahip olabilir. 12. Daha Sık Enfeksiyonlar Demir, bağışıklık sisteminin duzgun calışması icin gerekli olduğundan, demir eksikliği enfeksiyon riskini artırabilir.
Demir eksikliğinizin diyetinizdeki demir yetersizliğinden kaynaklanıyorsa demir acısından zengin yiyecekler yiyerek sorunu cozebilirsiniz. Demirin iki ana formu vardır: Hem demir ve hem olmayan demir. Bitkiler ve demirle zenginleştirilmiş gıdalar sadece hem olmayan demir icerir. Hayvansal kokenli gıdalar ise her iki formu da icerir ancak esas olarak hem demir icerirler. Dengeli bir diyet sağlamak icin diyetinize her iki demir formunu da dahil etmek gerekir. Vucudun hem olmayan demirin sadece yuzde 2 ila 20'sini emebildiği, hem demirin ise yuzde 15 ila 35'ini emdiği bilinmektedir. Demir acısından zengin besinler şunlardır: - Kırmızı et, sakatat, tavuk ve hindi - Ispanak ve lahana gibi koyu yapraklı sebzeler - Kuru uzum ve kayısı gibi kuru meyveler - Bezelye, fasulye ve diğer baklagiller - Deniz urunleri Diyet takviyeleri de kullanabilirsiniz. Ancak demir takviyeleri almak yan etkilere neden olabileceğinden takviyeler sadece bir uzman tavsiyesiyle alınmalıdır.