Biraz medyanın yarattığı guzellik algısından dolayı, biraz da nadir gorulmesinden dolayı mavi goz rengi, coğu insana daha cekici gelmektedir. Fakat coğu insan tarafından bilmiyor ki, mavi goz renginin kahverengi goze oranla dezavantajları bulunabilir. Gozleriniz ister mavi olsun ister kahverengi; goz renginiz ebeveynlerinizden aldığınız genetik miras tarafından belirleniyor ve nesilden nesile aktarılıyor. Ancak, bazen genetik varyasyonlar veya atalarımızın gecirdiği genetik mutasyonlar şaşırtıcı sonuclara yol acabiliyor.
Bircok insanın lise duzeyinde biyoloji dersinden edindiği bilgilerin de etkisiyle, mavi goz hakkında edindiği yanlış algılar vardır. Halbuki, goz rengimiz gibi anne babamızdan miraz kalan faktorlerin incelenmesine dair cok geniş bir bilim dalı olan genetik, sanıldığı gibi basit ve tekduze bir bilim dalı değildir ve goz renkleriyle de alakalı olmak uzere doğru bilinen bircok yanlış vardır.
Bu yanlışlardan bazılarını gidermek adında, mavi goz rengi ve mavi gozlu insanlarla ilgili enteresan bilgileri iceriğimizde derledik.
[h=2]Mavi goz rengi nasıl oluşur?[/h]
Tum goz renkleri, gozun iris denilen renkli kısmındaki 'melanin' denilen bir pigmentin miktarına bağlıdır. Yani, ''mavi ve yeşil gozlerde pigment yoktur'' şeklindeki algı yanlıştır. Kahverengi gozlerde mavi gozlere oranla, irisin arka tabakasında hatta bazen on tabakasında, daha fazla melanin bulunur ki bu da gozun daha fazla ışığı emmesine sebep olarak goz rengini koyulaştırır. İris tabakalarında melanin bulunmayan gozler ise ışığı toplamak yerine dağıtır bu da daha fazla mavi ışık yansıtarak gozun renginin mavi gorunmesini sağlar.
Bir cocuğun, goz rengi gibi genetik bilgilerini aldığı yer ebeveynlerinin kromozomlarıdır. Her bir ebeveynden gelen farklı genetik bilgiler, melanin miktarındaki farklılıkları da neden olur. Goz renginin belirlenmesine dair kromozomlarımız uzerinde de ozel bir bolge vardır. Bu ozel bolgelerde ise goz rengini belirlemeye yardımcı olan ozel protein genleri vardır. Protein miktarı arttıkca melanin alımı da artar. Melanin alımı tek bir gen tarafından kontrol edilse de diğer genlerin de etkisi vardır. Dolayısıyla kahverengi goz rengine sahip ebevenynlerin mavi goze, mavi goz rengine sahip ebeveynlerin de kahverengi goze sahip cocukları olabilir.
[h=2]Peki 'Mavi goz rengi sağlıksız olabilir' iddiası ne kadar doğru?[/h]
Goz renginin, belirli sağlık sorunlarıyla ilişkili olup olmadığı araştırmacılar tarafından hala araştırılan bir konu ancak gunumuze kadar elde edilen bilgiler doğrultusunda, mavi gozun sağlık sorunlarına daha yatkın olduğu duşunuluyor. Bunun temel nedeni ise melanin eksikliği goruluyor. Goz kanseri, şeker hastalığı, sarı nokta hastalığı ve işitme kaybı gibi hastalıklar mavi gozlu insanlarda daha fazla gorulebildiği duşunuluyor.
Bu hastalıklara dair, mavi gozlu insanların endişelenmesi gereken herhangi bir kesinlik yok. Ozellikle, işitme kaybı ile mavi goz rengi arasında bir bağlantı kuramıyor olabilirsiniz. Bu bilgi sadece yuksek seslere maruz kalan acık renkli goze sahip insanların daha belirgin şekilde işitme kaybına uğramasından oluşuyor.
[h=2]Mavi goz rengi hakkında enteresan bilgiler:[/h] Dunya nufusunun sadece %8'i mavi goze sahiptir. Mavi gozlu insanların ortak bir atası olabilir. Aslında hepimiz doğduğumuzda daha acık renk gozlere sahiptik. Kahverengi pigment olmasına rağmen mavi pigment yoktur. Mavi gozler ışığa karşı daha hassasdır. Duşunulenin aksine mavi goz cekinik değildir. Mavi gozlu insanların alkolizm riski daha yuksektir. Mavi gozlusunuz diye cocuğunuzun mavi gozlu olacağı algısı yanlıştır. [h=2]Dunya nufusunun sadece %8'i mavi goze sahiptir.[/h]
Eğer mavi gozleriniz varsa, aslında oldukca seckin bir grup icerisinde yer alıyorsunuz. Kahverengi insanların coğu en azından bir defa 'keşke gozlerim renkli olsaydı' diye duşunmuştur ve renkli gozlu insanlar coğumuza daha cekici gelir. Bunun sebebi belki de mavi gozun bu kadar az bulunmasıdır.
Ayrıca mavi gozlu insanlar en cok Kuzey Avrupa ulkelerinde gorulur. Finlandiya ise %89 oranla en fazla mavi gozlu insan bulunan ulkedir.
[h=2]Mavi gozlu insanların ortak bir atası olabilir.[/h]
Kopenhag Universitesi'nde yapılan bir araştırmaya gore mavi goz renginin, yaklaşık 10 bin yıl once, Karadeniz Bolgesi'nde tek bir insanda meydana geldiği tahmin edilen genetik bir mutasyon sonucu ortaya cıktığı duşunuluyor. Bu nedenle, Dunya'daki tum mavi gozlu insanların, tek bir kişinin yarattığı genetik mutasyondan yani atadan geldiği duşunuluyor.
[h=2]Aslında hepimiz doğduğumuzda daha acık renk gozlere sahiptik.[/h]
Bebekler doğduğunda goz renginin ileride ne olacağı bazen tahmin edilemiyor cunku ozellikle mavi goz rengi, en nadir gorulen goz renklerinden biri olmasına rağmen bebeklerde oldukca sık karşılaşılıyor. İnsan gozunun pigmenti, doğduğunda tam miktarda olmadığı icin coğu bebek normalinden daha acık goz rengiyle doğar. Melanin hormonu ise zamanla arttığından dolayı buyudukce coğu insanda goz rengi koyulaşır.
[h=2]Kahverengi pigment olmasına rağmen mavi pigment yoktur.[/h]
Goz rengimizin, iris tabakamızdaki melanin hormonu miktarına bağlı olduğundan bahsetmiştik. Mavi gozler, kahverengi gozler gibi rengini pigmentten almaz. Nasıl ki denizlerin mavi renkte gorunme sebebi, gelen ışığı dağıtmasından kaynaklı, aynı durum mavi gozler icin de gecerlidir.
[h=2]Mavi gozler ışığa karşı daha hassasdır.[/h]
Araştırmalara gore iristeki melanin hormonunun, gozun arkasını guneşten gelen UV ışınlarından koruduğu duşunuluyor. Mavi gozler; yeşil ve kahverengi gozlerden daha az melanin bulundurmasından dolayı da fotofobi denilen ışık hassasiyeti daha cok gorulur.
[h=2]Duşunulenin aksine mavi goz cekinik değildir.[/h]
En genel yanlış algılardan birisi de mavi gozun, az sayıda insanda bulunmasından dolayı cekinik bir gen olduğudur. Halbuki, mavi goz geni de kahverengi, yeşil gibi başka renkte gozler yaratabilen etkili bir gendir. Yani kısacası, kahverengi gozlu insanların da mavi gozlu cocukları olabilir.
[h=2]Mavi gozlu insanların alkolizm riski daha yuksektir.[/h]
Bir bilim dergisinin calışmasına gore, mavi gozlu insanların alkole bağlılık geliştirmesinin ihtimali daha yuksektir. Araştırmada, mavi goz rengine ve alkolizme sahip Avrupalı ve Amerikalıların oranı, kahverengi gozlu insanlarla kıyaslandığından daha fazla cıkmıştır. Ancak yine de buna dair bilimsel bir kesinlik yoktur.
[h=2]Mavi gozlusunuz diye cocuğunuzun mavi gozlu olacağı algısı yanlıştır.[/h]
Mavi gozun cekinik olmadığından da bahsetmiştik. Coğumuz biyoloji derslerimizde cekinik - baskın gen olayını ve bu olayın 2 gene bağlı olduğunu oğrenmişizdir fakat aslına bakılırsa bir cocuğun goz renginin belirlenmesi bundan daha karmaşık cunku goz rengi 2 tane genin etkisiyle değil 16 farklı genin etkisiyle belirleniyor. Kısacası, siz ve eşiniz mavi goz rengine sahip olsanız dahi cocuğunuzun kahverengi gozleri olabilir.
Bircok insanın lise duzeyinde biyoloji dersinden edindiği bilgilerin de etkisiyle, mavi goz hakkında edindiği yanlış algılar vardır. Halbuki, goz rengimiz gibi anne babamızdan miraz kalan faktorlerin incelenmesine dair cok geniş bir bilim dalı olan genetik, sanıldığı gibi basit ve tekduze bir bilim dalı değildir ve goz renkleriyle de alakalı olmak uzere doğru bilinen bircok yanlış vardır.
Bu yanlışlardan bazılarını gidermek adında, mavi goz rengi ve mavi gozlu insanlarla ilgili enteresan bilgileri iceriğimizde derledik.
[h=2]Mavi goz rengi nasıl oluşur?[/h]
Tum goz renkleri, gozun iris denilen renkli kısmındaki 'melanin' denilen bir pigmentin miktarına bağlıdır. Yani, ''mavi ve yeşil gozlerde pigment yoktur'' şeklindeki algı yanlıştır. Kahverengi gozlerde mavi gozlere oranla, irisin arka tabakasında hatta bazen on tabakasında, daha fazla melanin bulunur ki bu da gozun daha fazla ışığı emmesine sebep olarak goz rengini koyulaştırır. İris tabakalarında melanin bulunmayan gozler ise ışığı toplamak yerine dağıtır bu da daha fazla mavi ışık yansıtarak gozun renginin mavi gorunmesini sağlar.
Bir cocuğun, goz rengi gibi genetik bilgilerini aldığı yer ebeveynlerinin kromozomlarıdır. Her bir ebeveynden gelen farklı genetik bilgiler, melanin miktarındaki farklılıkları da neden olur. Goz renginin belirlenmesine dair kromozomlarımız uzerinde de ozel bir bolge vardır. Bu ozel bolgelerde ise goz rengini belirlemeye yardımcı olan ozel protein genleri vardır. Protein miktarı arttıkca melanin alımı da artar. Melanin alımı tek bir gen tarafından kontrol edilse de diğer genlerin de etkisi vardır. Dolayısıyla kahverengi goz rengine sahip ebevenynlerin mavi goze, mavi goz rengine sahip ebeveynlerin de kahverengi goze sahip cocukları olabilir.
[h=2]Peki 'Mavi goz rengi sağlıksız olabilir' iddiası ne kadar doğru?[/h]
Goz renginin, belirli sağlık sorunlarıyla ilişkili olup olmadığı araştırmacılar tarafından hala araştırılan bir konu ancak gunumuze kadar elde edilen bilgiler doğrultusunda, mavi gozun sağlık sorunlarına daha yatkın olduğu duşunuluyor. Bunun temel nedeni ise melanin eksikliği goruluyor. Goz kanseri, şeker hastalığı, sarı nokta hastalığı ve işitme kaybı gibi hastalıklar mavi gozlu insanlarda daha fazla gorulebildiği duşunuluyor.
Bu hastalıklara dair, mavi gozlu insanların endişelenmesi gereken herhangi bir kesinlik yok. Ozellikle, işitme kaybı ile mavi goz rengi arasında bir bağlantı kuramıyor olabilirsiniz. Bu bilgi sadece yuksek seslere maruz kalan acık renkli goze sahip insanların daha belirgin şekilde işitme kaybına uğramasından oluşuyor.
[h=2]Mavi goz rengi hakkında enteresan bilgiler:[/h] Dunya nufusunun sadece %8'i mavi goze sahiptir. Mavi gozlu insanların ortak bir atası olabilir. Aslında hepimiz doğduğumuzda daha acık renk gozlere sahiptik. Kahverengi pigment olmasına rağmen mavi pigment yoktur. Mavi gozler ışığa karşı daha hassasdır. Duşunulenin aksine mavi goz cekinik değildir. Mavi gozlu insanların alkolizm riski daha yuksektir. Mavi gozlusunuz diye cocuğunuzun mavi gozlu olacağı algısı yanlıştır. [h=2]Dunya nufusunun sadece %8'i mavi goze sahiptir.[/h]
Eğer mavi gozleriniz varsa, aslında oldukca seckin bir grup icerisinde yer alıyorsunuz. Kahverengi insanların coğu en azından bir defa 'keşke gozlerim renkli olsaydı' diye duşunmuştur ve renkli gozlu insanlar coğumuza daha cekici gelir. Bunun sebebi belki de mavi gozun bu kadar az bulunmasıdır.
Ayrıca mavi gozlu insanlar en cok Kuzey Avrupa ulkelerinde gorulur. Finlandiya ise %89 oranla en fazla mavi gozlu insan bulunan ulkedir.
[h=2]Mavi gozlu insanların ortak bir atası olabilir.[/h]
Kopenhag Universitesi'nde yapılan bir araştırmaya gore mavi goz renginin, yaklaşık 10 bin yıl once, Karadeniz Bolgesi'nde tek bir insanda meydana geldiği tahmin edilen genetik bir mutasyon sonucu ortaya cıktığı duşunuluyor. Bu nedenle, Dunya'daki tum mavi gozlu insanların, tek bir kişinin yarattığı genetik mutasyondan yani atadan geldiği duşunuluyor.
[h=2]Aslında hepimiz doğduğumuzda daha acık renk gozlere sahiptik.[/h]
Bebekler doğduğunda goz renginin ileride ne olacağı bazen tahmin edilemiyor cunku ozellikle mavi goz rengi, en nadir gorulen goz renklerinden biri olmasına rağmen bebeklerde oldukca sık karşılaşılıyor. İnsan gozunun pigmenti, doğduğunda tam miktarda olmadığı icin coğu bebek normalinden daha acık goz rengiyle doğar. Melanin hormonu ise zamanla arttığından dolayı buyudukce coğu insanda goz rengi koyulaşır.
[h=2]Kahverengi pigment olmasına rağmen mavi pigment yoktur.[/h]
Goz rengimizin, iris tabakamızdaki melanin hormonu miktarına bağlı olduğundan bahsetmiştik. Mavi gozler, kahverengi gozler gibi rengini pigmentten almaz. Nasıl ki denizlerin mavi renkte gorunme sebebi, gelen ışığı dağıtmasından kaynaklı, aynı durum mavi gozler icin de gecerlidir.
[h=2]Mavi gozler ışığa karşı daha hassasdır.[/h]
Araştırmalara gore iristeki melanin hormonunun, gozun arkasını guneşten gelen UV ışınlarından koruduğu duşunuluyor. Mavi gozler; yeşil ve kahverengi gozlerden daha az melanin bulundurmasından dolayı da fotofobi denilen ışık hassasiyeti daha cok gorulur.
[h=2]Duşunulenin aksine mavi goz cekinik değildir.[/h]
En genel yanlış algılardan birisi de mavi gozun, az sayıda insanda bulunmasından dolayı cekinik bir gen olduğudur. Halbuki, mavi goz geni de kahverengi, yeşil gibi başka renkte gozler yaratabilen etkili bir gendir. Yani kısacası, kahverengi gozlu insanların da mavi gozlu cocukları olabilir.
[h=2]Mavi gozlu insanların alkolizm riski daha yuksektir.[/h]
Bir bilim dergisinin calışmasına gore, mavi gozlu insanların alkole bağlılık geliştirmesinin ihtimali daha yuksektir. Araştırmada, mavi goz rengine ve alkolizme sahip Avrupalı ve Amerikalıların oranı, kahverengi gozlu insanlarla kıyaslandığından daha fazla cıkmıştır. Ancak yine de buna dair bilimsel bir kesinlik yoktur.
[h=2]Mavi gozlusunuz diye cocuğunuzun mavi gozlu olacağı algısı yanlıştır.[/h]
Mavi gozun cekinik olmadığından da bahsetmiştik. Coğumuz biyoloji derslerimizde cekinik - baskın gen olayını ve bu olayın 2 gene bağlı olduğunu oğrenmişizdir fakat aslına bakılırsa bir cocuğun goz renginin belirlenmesi bundan daha karmaşık cunku goz rengi 2 tane genin etkisiyle değil 16 farklı genin etkisiyle belirleniyor. Kısacası, siz ve eşiniz mavi goz rengine sahip olsanız dahi cocuğunuzun kahverengi gozleri olabilir.