Federal Bureau of Investigation ya da kısaca ”FBI”, Kuzey Amerika kıtası ulkelerinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri’nin bir istihbarat ve de guvenlik servisidir. Bu kurum dunya uzerinde neredeyse herkes tarafından bilinen tek bir istihbarat ve de guvenlik servisidir. Bunu sağlayan en buyuk organsa şuphesiz, Birleşik Devletler’in en buyuk silahlarından olan sinema sektorudur. Kureselleşen dunyada sinemanın […]
Federal Bureau of Investigation ya da kısaca ”FBI”, Kuzey Amerika kıtası ulkelerinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri’nin bir istihbarat ve de guvenlik servisidir. Bu kurum dunya uzerinde neredeyse herkes tarafından bilinen tek bir istihbarat ve de guvenlik servisidir. Bunu sağlayan en buyuk organsa şuphesiz, Birleşik Devletler’in en buyuk silahlarından olan sinema sektorudur. Kureselleşen dunyada sinemanın da kureselleşmesi, soz konusu kurumu da adeta kuresel bir figur haline getirmiştir. Bilindiği uzere Amerika Birleşik Devletleri federalizmin beşiği olarak kabul edilir. Başka bir ifade ile, soz konusu ulke, aslında bircok ulkenin tek bir catı altında toplanması sonucu bir araya gelmiştir. O yuzden de adından da anlaşılacağı gibi Birleşik Devletler, sahip olduğu federal anayasa uyarınca bir federe devletler topluluğudur. Bu anlamda her federe devletin ki gunumuzde 50 adet, federe devlet vardır, kendi ic hukuku ile alakalı mevzuatları bulunur. Bu mevzuatlar arasında eyaletler catısı altında yer alan kolluk hizmetleri de vardır. Her eyalet, federal anayasa cercevesinde kendisine ongorulen sınırlar dahilinde soruşturma ve de kovuşturma yetkisini haizidir. Ancak kimi durumlarda federal bir yapıya sahip olması nedeniyle, soz konusu soruşturma ve/veya kovuşturmanın FBI catısında yurutulmesi bizzat anayasa tarafından ongorulmuş olabilir.
Boyle bir durumda FBI calışması başlar. Ancak bu eyalet catısı altında yurutulen calışmaların sonlandırıldığı anlamına gelmez. Soz konusu iki kurum ki, burada FBI catı kurumdur, ortak bir calışma yurutebilir. Bu uygulamada en sık rastlanılan durum olarak kabul edilir. Kimi vakalarda ise, sadece ama sadece eyalet kurumu da yetkili kılınmış olabilir. Bu durumda FBI harekete gecmez ve de sadece eyalet kurumu calışmayı yurutur.
FBI’ın yetki alanında olan bir durumun var olabilmesi icin yasalarca ongorulmuş 200’den fazla suc kategorisine dahil olan bir vakanın cereyan etmiş olması gerekir. Bu genel olarak devletlin milli guvenliğini tehlike altında sokan suclarda soz konusu olur. FBI, domestik bazlı bir kurumdur. Yani başka bir ifade ile, kuresel ya da uluslararası duruma donuşmuş suclarda yetki sahibi değildir. FBI’ın yetkisi sadece Amerika Birleşik Devletleri sınırları icinde gecerlidir. Uluslararası bir durum soz konusu olduğu vakit, bu durumda CIA devreye girer. CIA, Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası guvenlik ve de istihbarat orgutudur.
FBI, bu statuye 26 Temmuz 1908 tarihinde gecmiştir. Aslında bu tarih oncesinde de var olan bir kurum olan FBI, ”BOI” olarak bilinmekte idi. Bu isim değişikliği ile beraber daha da modern bir hale gelen FBI, ”Fidelity (İnanc), Bravery (Cesaret), Integrity (Birliktelik)” mottosu ile hareket eder. Yıllık butcesi 8,3 milyar Amerikan doları olan FBI, yaklaşık olarak 36 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. Merkezi Washington D.C.’de bulunan bu kurum, her yıl binlerce kişinin etkisiz hale getirilerek Amerikan ic refahının korunmasında cok onemli bir rol oynar.
Yazar:Emir Karasu