Amerika Birleşik Devletleri, 1776 yılında kurulduğunda birkac koloniden meydana gelmekte idi. Ancak kısa surede gerek kuzeye gerekse de guney ve batı hattına yayılan Amerika, kıtanın ikinci buyuk devleti haline geldi. Gunumuze dek kendini geliştirmeyi başaran ulke, artık bir kuresel guc kimliğini kazandı ve dunya siyasetinde onemli bir misyonu ustlenmektedir. Gerek ekonomisi gerekse de teknolojisi ile […]
Amerika Birleşik Devletleri, 1776 yılında kurulduğunda birkac koloniden meydana gelmekte idi. Ancak kısa surede gerek kuzeye gerekse de guney ve batı hattına yayılan Amerika, kıtanın ikinci buyuk devleti haline geldi. Gunumuze dek kendini geliştirmeyi başaran ulke, artık bir kuresel guc kimliğini kazandı ve dunya siyasetinde onemli bir misyonu ustlenmektedir. Gerek ekonomisi gerekse de teknolojisi ile dunyanın en guclu devleti olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri, ticari acıdan Avrupa Birliği’nden sonraki en guclu devlet konumundadır. Aslında Avrupa Birliği’ne devlet sıfatı verilmesi, klasik hukuk bakımından pek mumkun olmasa da yine de uye ulkelerin Birlik lehine yetki devri soz konusu olduğundan bu şekilde ifade etmek yanlış olmayacaktır. Avrupa Birliği, II. Dunya Savaşı sonrasında Amerika’nın da tavsiyeleriyle kurulmuş ve gunumuze gelindiğinde nev’i şahsına munhasır bir kimliğe sahip olduğu gorulmektedir. Ekonomik bir topluluk olarak kurulan Avrupa Birliği gunumuzde siyasi kimliğini de kazanmıştır. Kendi uyeleriyle aralarında var olan sınırları kaldırmış olan Avrupa Birliği bu sayede serbest dolaşımı tam manasıyla hayata gecirmiştir. Serbest dolaşım kavramının en buyuk temsilcisi ve uygulayıcısı olan Avrupa Birliği, ekonomik anlamda Amerika Birleşik Devletleri’yle benzer bir anlaşma imzalamayı duşunmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri, dunyanın en buyuk ithalat ve ihracatcılarından biridir. Ticari niteliği olan cok sayıda urune sahip olan Amerika, aynı zamanda en buyuk ithalatcılardan birisi olmasıyla da dikkat ceker. Amerika Birleşik Devletleri’nin en cok mal ithal ettiği ulke Cin Halk Cumhuriyeti’dir. Cin’den her yıl milyarlarca dolarlık mal ithal eden Amerika, yonunu Avrupa Birliği ulkelerine cevirmiştir. Avrupa Birliği ulkeleriyle ozel bir anlaşma yaparak bu ulkeleri tek bir devlet gibi kabul eden Amerika, bu sayede kendi pazarına giren maldan gumruk almayacağı gibi Avrupa Birliği pazarına soktuğu mal icin de gumruk odemeyecektir. Halen aktif olarak goruşulen bir mesele olan bu ticaret serbestisi, ”Transatlantik Ticaret Anlaşması” olarak lanse edilir. Bu anlaşmaya gore Amerika Birleşik Devletleri’yle Avrupa Birliği arasında bir gumruk birliği tesis edilecektir. Bu gumruk birliği sayesinde ulkeler arasında ticaret hacmi artırılacak ve ulkeler birbirlerini gumruk vergisinden muaf tutacaktır. Ancak soz konusu anlaşmanın hayata gecmesi, Avrupa Birliği ulkelerinin tamamının imzasına bağlıdır. Orneğin Bulgaristan, anlaşmaya henuz imza atmamış ve de neden atmadığını da acıkca belirtmiştir. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği uyesi olmalarına karşın 4 ulkeye vize muafiyeti sağlamamaktadır. Bu ulkelerden biri de Bulgaristan’dır. Bulgaristan kendi vatandaşlarının da vize muafiyeti kapsamına dahil edilmesini anlaşmaya imza atmak bakımından şart koşmuştur.
Turkiye Avrupa Birliği’yle yaptığı iki anlaşmayla 1995 yılında gumruk birliğine taraf olmuştur. Karar alma mekanizmasında yer alamayan Turkiye, bu anlamda malların serbest dolaşımı meselesinde ciddi anlamda sorunlar yaşamaktadır. Avrupa Birliği’nin ucuncu ulkelerle yaptığı ikili anlaşmalar gumruk birliğine ilişkinse bu Turkiye’ye doğrudan bağlarken, ucuncu ulkeleri bağlamamaktadır. Başka bir ifadeyle ucuncu ulke eğer, Avrupa Birliği’yle gumruk birliği kapsamında olan bir uluslararası anlaşma akdederse ve de gumruk acısından muafiyet kazanırsa, bu durumda Turkiye bu ucuncu ulkeden gumruk vergisi elde edemez. Ama, kendi malını o ulkeye sokarken vergiden muaf statuye de sahip olmadığından vergi odemek zorunda kalır. Bu Turkiye acısından cok ciddi ekonomik kayıplar doğurur. İşte Turkiye’nin gumruk birliğinin guncellenmesi konusunda yoğun bir istek icinde olmasının temel nedeni budur.