Her yaş grubunda olduğu gibi cocuklarda da beslenme oldukca onemlidir. Bu nedenle cocukların tuketmesi gereken ve cocuklsın uzak durması gereke gıdalar vardır. Hem fizyolojik hem de zihinsel sureci etkileyen beslenme alışkanlıkları cocuk yaşta kazanılmalıdır. Cocuklara Faydalı Olan Besinler Cocukların beslenme alışkanlıkları, zihinsel ve bedensel gelişimi de desteklemektedir. Ozellikle derslerde başarılı olabilmek icin kahvaltı yapmak gerekmektedir. […]
Her yaş grubunda olduğu gibi cocuklarda da beslenme oldukca onemlidir. Bu nedenle cocukların tuketmesi gereken ve cocuklsın uzak durması gereke gıdalar vardır. Hem fizyolojik hem de zihinsel sureci etkileyen beslenme alışkanlıkları cocuk yaşta kazanılmalıdır.
Cocuklara Faydalı
Olan Besinler
Cocukların beslenme alışkanlıkları, zihinsel ve bedensel gelişimi de desteklemektedir.
Ozellikle derslerde başarılı olabilmek icin kahvaltı yapmak gerekmektedir. Kahvaltılarda doyurucu ve enerji veren besinler tuketilmelidir. Yumurta, peynir ve sut başta olmak uzere bal, recel ve pekmez de tuketilmesi gereken yararlı gıdalar arasındadır. Kuruyemiş tuketilmesi de yine ocukların zihinsel acıdan daha iyi olacak, zihnin acılmasını sağlayacaktır. Sadece kahvaltı değil gun icerisinde tuketilmesi gereken pek cok besin vardır. Bunun icin cocukların hangi besinleri tuketmesi gerektiği ve gelişime nasıl katkıda bulunduklarını bilmeliyiz.
Proteinler ve karbonhidratlarda duzenli olarak ve yeterli miktarda tuketilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenme sayesinde gelişim daha sağlıklı tamamlanacaktır. Vucuda yararlı besinleri tuketerek, buyumesini tamamlar. Cocukların gelişim ve buyumesi, yetişkin bireylere gore daha hızlıdır. Bunun icin cocukların beslenmesi son derece onemlidir
Oğun duzeni, Etkili bir beslenme programı icin oğun duzeni ve oğun sayısı onemlidir. İdeal kilo duzeyine ulaşmak icin az yemek yemek onemli değildir. Duzenli yemek daha onemlidir. Gunluk ortalama 5-6 oğun olarak ayarlanmalıdır. Oğunler arasındaki sureler de eşit olmalıdır. Oğunlerin fazla olması kişilerin fazla yemek yemesine engel olacaktır. Boylece kişiler az yiyecek kendilerini tok hissedeceklerdir. Duzenli yeme kişilerin metabolizmasının duzenli calışmasını sağlayarak odem oluşmasını engeller ve atıkların atılmasını sağlar. oğun atlama ile vucut yağ kutlesi, leptin konsantrasyonu ve solunum kapasitesinde artış olduğu saptanmıştır. Cocukların beslenme ve oğunlerinin duzenli olması icin ise ailenin ve okulun da dikkatli olması gerekmektedir. Vitaminler cocukların hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin guclenmesine olanak sağlar. Boylece cocukların daha sağlıklı bir şekilde hayatını surdurmesi desteklenmiş olur. Vitaminler meyvelerde oldukca fazladır. Portakal, elma, muz, cilek gibi meyveler bunlardan bazılarıdır. Vitaminler enerji vermez fakat cocuklar icin cok yararlıdır
1.3. Cocuklara Zararlı Olan Besinler
Cocukların yemesi gereken yiyeceklerin yanında yememesi ya da az tuketmesi gereken besinlerde vardır. Ozellikle bebeklik ve cocukluk donemindeki beslenme hataları ilerde ciddi sorunlara sebep olabilir. Son yıllarda en buyuk sağlık sorunlarından biri olan ola obezite yanlış beslenme ve hazır gıdalara yonelimle beraber gittikce artmıştır. Obezitenin gorulme sıklıklarından biri de yaş dağılımları ve beslenme alışkanlıklarına dayanmaktadır. Yaş faktorune gore adolesan donem olarak nitelendirilen 10-19 yaş arası grupun yaklaşık 2/3′ unun obez olduğu belirtilmektedir. Bunun temeline baktığımızda ise kadınların iş hayatına atılmasıyla beraber cocukların yemeklerini hazır gıdalardan sağlaması ve duzensiz bir beslenme tarzının olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun yanı sıra kısıtlı hareket etme ve zamanı pc ya da tablet başında harcama da enerjinin fazla alınıp az harcanmasıyla ilgilidir. Ayrıca, adolesan donemde gelişimin hızlı olması ve bu yaşlarda yaşanan obezitenin gelecek yıllarda da devam etmesi yine obezitenin giderek yaygınlaşmasının başka bir faktorudur .
Orneğin obezitenin patolojik nedenlerinden biri beslenme regulasyon bozukluğudur. Yani beslenme hızı kişi doyuma ulaştığında ya da normal kilonun uzerine cıktığında durdurulması gerekirken, depolamayı sağlayan bu duzenleyicinin kendisindeki normal olmayan durum nedeniyle bunun sağlanamaması obezitenin sıklıkla gorulme sebeplerinden birisidir. Psikolenik sebeplerden kaynaklanan obeziteye baktığımızda ise; bireylerin olası stres ya da agresiflik durumlarında, depresyon hallerinde ya da tam tersi aşırı mutluluk hallerinden yemek yeme sıklıklarını artırmasıdır. Normal şartlarda bir bireyin gunde uc oğun az ama yeterli beslenmesi gerekirken bireyler buyuk porsiyonlarla bu oğunleri dolduruğ ara oğunlerde kilo yapıcı besinlerle kendilerini odullendirdiklerini duşunmektedirler. Oysa bireylerin az ve dengeli beslenmesi en sağlıklı olanıdır. Şişmanlık olarak nitelendirdiğimiz obezitenin neden olduğu faktorlerden biri de norolojik bozukluklardır. Bunu kısaca ifade edecek olursak hayvanlarda surekli yeme arzusunu ortaya cıkaran hipotalamusun ventro-medial cekirdeklerinde gorulen lezyonların insanların aşırı insulin yapımına ve buda yağ depolanmasını sağlar. Beyinde iştahı sağlayan hipokampusla beraber ise mekanik olarak surekli iştahın acık olması da bireylerin surekli yemek yiyerek aşırı enerji depolama sebeplerinden biridir.
Gelişim cağındaki cocukların ve genclerin besinler hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları, obezite ile beraber yaşayabilecekleri sağlık sorunları yanında sosyo-kulturel faaliyetlerde de meydana gelebilecek kısıtlamalardan haberdar edilmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu konuda sadece oğrencilerin bilinclendirmesiyle kalınmamalıdır. Aile ve oğretmenlerin hatta okul kantini işletmecilerinin de bu konuda dikkatli ve hassas olmaları gerekmektedir. Oğretmenler oğrenciler tarafından rol model alınan bireyler olduğundan, oğrencilerde kalıcı izler bıraktıklarını bilmeleri ve bu konuda dikkatli olmaları gerekmektedir. Aileler cocukların beslenmelerini takip etmeli gun icerisinde neler yediklerini oğrenerek onlara tuketilmemesi gereken gıdalar hakkında bilgi vermeler, gerekmektedir.
Besinler cocukların fiziksel gelişimleri kadar bilişsel gelişimlerine de etki eder. Sağlıksız besinler sağlıksız bir beden ve sağlıksız bir beyne sebep olurlar. Bu nedenle zihni acık tutacak ve gerekli besinlerin karşılanması da son derece onemlidir.
Cocukların bebeklik donemlerinde kazandıkları beslenme alışkanlıkları ilerleyen donemde de devam etmektedir. Bu nedenle aşırı ve hızlı yemek yeme alışkanlığı ve kotu beslenme kulturune sahip olma yine obezitenin gorulme sıklığını artıran nedenlerden birisidir.İster cocukluk doneminde olsun isterse ilerleyen donemlerde egzersiz faaliyetlerinin kısıtlı olması obeziteye davetiye cıkaran durumlardan birisidir. Aşırı enerji alımının vucutta depoladığı yağ ile birlikte hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olma kişilerin obez olmasına neden olur.
Yazar:Soner Bahşi