Surekli Değişken Şanzıman (continuously variable transmission – CVT), geleneksel otomatik şanzımana kıyasla daha verimli guc, daha iyi yakıt tasarrufu ve daha yumuşak bir suruş deneyimi sağlayan bir otomatik şanzıman turudur. CVT Nasıl Calışır? Geleneksel otomatik şanzıman, belirli oranlarda (veya hızlarda) bir dizi vites kullanır. Şanzıman, vitesleri belirli bir durum icin en uygun orana sahip olacak […]
Surekli Değişken Şanzıman (continuously variable transmission – CVT), geleneksel otomatik şanzımana kıyasla daha verimli guc, daha iyi yakıt tasarrufu ve daha yumuşak bir suruş deneyimi sağlayan bir otomatik şanzıman turudur.
CVT Nasıl Calışır?
Geleneksel otomatik şanzıman, belirli oranlarda (veya hızlarda) bir dizi vites kullanır. Şanzıman, vitesleri belirli bir durum icin en uygun orana sahip olacak şekilde değiştirir: Başlatma icin en duşuk vitesleri, hızlanma ve geciş icin orta vitesleri ve yakıt tasarruflu seyir icin yuksek vitesleri secer.
Genel olarak, bir şanzımanda daha cok vites varsa, ceşitli suruş koşullarında motor devrini o kadar iyi optimize edebilir. Duşuk vites daha iyi ivme sağlayabilir, yuksek vitesler ise yakıt ekonomisini en ust duzeye cıkarabilir. CVT, motor devrini en verimli seviyede tutmak icin yuksek mukavemetli celik bir kayış ile bağlanan hareketli kasnakları kullanır. Kasnağın birisi motora bağlıdır (giriş mili) diğeri ise aktarım organlarına (cıkış mili) bağlıdır. Her bir kasnağın yarısı hareket edebilir şekildedir. Kasnak yarımları birbirine yaklaştıkca aralarındaki kemer, kasnakların ust kesimlerinde donmeye başlar. Boylece kasnakların capını etkin bir şekilde artırmış olur.
Kasnakların capının değiştirilmesi, şanzıman oranını (motorun her devri icin cıkış milinin donduğu sayı) ayarlar. Bisikletlerdeki vites sistemi gibi duşunebilirsiniz. Oranın değiştirilmesi icin zinciri daha buyuk veya daha kucuk dişlilere yonlendirirsiniz. Duşuk hızda ivmelenebilmek adına giriş kasnağını kucultup cıkış kasnağını buyultmeniz gerekmektedir. CVT’de benzer bir mantık bulunmaktadır. Arac hızlandığında, kasnakların capı, arac hızı arttıkca motor devrini duşurmek icin değişir. Bu, klasik bir şanzımanın yaptığı şey ile aynıdır, ancak vitesleri kademeli değiştirmek yerine, CVT surekli olarak oranı değiştirir. Bu nedenle ismi surekli değişken şanzımandır.
CVT Şanzımanlı Arac Surmek
CVT şanzımanın kontrolu geleneksel otomatik şanzımanlar ile aynıdır. Aracta fren ve gaz olmak uzere iki pedal bulunur. P – R – N – D adlı vites değiştirme modelleri bulunmaktadır. CVT’ye sahip bir araba kullanırken şanzımanın vites değişimlerini duymaz veya hissetmezsiniz. Basit haliyle ihtiyaca gore motor hızını ayarlar. Seyir halindeyken daha iyi yakıt ekonomisi icin motor devrini duşuk tutmaya calışır. Duşuk hızlarda daha iyi ivmelenme icin motor devrini yuksek tutmaya calışır.
CVT’yi ilk kez kullanan coğu insan aractan gelen ses nedeni ile sıkıcı bulmaktadır. Cunku klasik alışılagelen vites değişimlerinde aractan gelen ses yerine surekli tek vites varmış gibi bir ses gelmektedir. Gaz pedalına sertce bastığınızda, debriyaj kacıran bir aracmış gibi veya bozuk bir otomatik şanzıman varmış gibi bir hissiyat uyandırır. Ancak bu durum normaldir. CVT şanzıman hızlanmak icin en iyi motor devrini ayarlamaya calışmaktadır. Bazı CVT’ler, geleneksel otomatik şanzıman gibi hissetmek icin kademeli olarak oranları değiştirmeye programlanmıştır.
CVT Şanzımanın Tarihcesi
İlk CVT, Leonardo DaVinci tarafından 1490 yılında cizilmiştir. Hollandalı otomobil ureticisi DAF ilk olarak 1950’lerin sonlarında otomobillerinde CVT kullanmaya başladı, ancak teknoloji sınırlamaları nedeni ile CVT’ler 100 beygirden fazla guce sahip olan motorlar icin uygun değildi. 1980’lerin sonu ve 90’lı yılların başında, Subaru Justy adlı mini otomobilinde bir CVT kullanırken, Honda da 90’ların sonunda Honda Civic HX modelinde kullandı. 90’lı yılların sonlarında ve 2000’lerin başında daha guclu motorlarla calışabilen gelişmiş CVT’ler uretildi ve CVT’ler artık Nissan, Audi, Honda, Mitsubishi ve diğer bircok otomobil ureticileri tarafından kullanılmaktadır.
CVT Şanzımanın Avantajları
Motorlar, tum hızlarda sabit guc geliştirmez; tork (cekme gucu), beygir gucu (hız gucu) veya yakıt verimliliği en ust seviyelerde olan belirli hızlara sahiptirler. Belirli bir yol hızını direkt olarak belirli bir motor hızına bağlayan vitesler olmadığından, CVT azami guc ve azami yakıt verimliliği sağlamak icin motor devrini değiştirebilir. Bu durum, ustun yakıt ekonomisi sağlarken CVT’nin geleneksel otomatik veya manuel şanzımana gore daha hızlı bir ivmelenme sunmasını sağlar. Bu sayede CVT ortalama uzeri bir yakıt ekonomisine sahiptir. Basit ve verimli bir guc aktarımına sahiptir ve vites gecişlerini hissettirmez.
CVT Şanzımanın Dezavantajları
CVT’nin en buyuk sorunu kullanıcı kabulu olmuştur. CVT, her hızda motoru devirde tuttuğundan, kaputun altından gelen sesler alışılagelmiş geleneksel otomatik şanzımanlı veya manuel araclardan gelen sesler ile benzeşmemektedir. Gelen sesler debriyaj kacıran bir aractan gelen sesle veya bozuk bir geleneksel otomatik şanzımana ait sesle benzeşir. Ama aslında CVT icin oldukca normal bir sestir. Geleneksel otomatik şanzımanlarda ani hızlanma isteklerinizde guc patlaması yaşanırken CVT’ler maksimum gucte puruzsuz, yumuşak ve hızlı bir artış sağlar. CVT şanzımana alışmak ici belli bir zamana ihtiyac duyulmaktadır. Ani ivmelenmelerde gelen vızıltı sesine alışmak zaman alacaktır.
Otomobil ureticileri CVT’yi geleneksel bir şanzıman gibi hissettirmesi icin cok uğraş vermektedirler. Bircok CVT, pedale tam ve ani basıldığında normal otomatik viteslerdeki “kick-down” hissini taklit etmek uzere programlanmıştır. Bazı CVT’ler, geleneksel kademeli şanzımanı taklit etmesini sağlayan direksiyona monte kulakcık değiştirenleri ile “manuel” bir mod sunar.
CVT’nin ilk donemlerinde ne kadar beygir gucu ile başa cıkabileceği sınırlandırılmıştı ve uzun donemli kullanımlarda guvenilirliği konusunda endişeler vardı. Gelişmiş teknoloji CVT’yi daha sağlam hale getirmiştir. Nissan, dunya capında hizmet veren bir milyondan fazla CVT’ye sahip olduğunu ve uzun vadeli guvenilirliklerinin geleneksel şanzımanlarla karşılaştırılabilir olduğunu soylemektedir.
Surekli Değişken Şanzıman (continuously variable transmission – CVT), geleneksel otomatik şanzımana kıyasla daha verimli guc, daha iyi yakıt tasarrufu ve daha yumuşak bir suruş deneyimi sağlayan bir otomatik şanzıman turudur.CVT Nasıl Calışır?
Geleneksel otomatik şanzıman, belirli oranlarda (veya hızlarda) bir dizi vites kullanır. Şanzıman, vitesleri belirli bir durum icin en uygun orana sahip olacak şekilde değiştirir: Başlatma icin en duşuk vitesleri, hızlanma ve geciş icin orta vitesleri ve yakıt tasarruflu seyir icin yuksek vitesleri secer.
Genel olarak, bir şanzımanda daha cok vites varsa, ceşitli suruş koşullarında motor devrini o kadar iyi optimize edebilir. Duşuk vites daha iyi ivme sağlayabilir, yuksek vitesler ise yakıt ekonomisini en ust duzeye cıkarabilir. CVT, motor devrini en verimli seviyede tutmak icin yuksek mukavemetli celik bir kayış ile bağlanan hareketli kasnakları kullanır. Kasnağın birisi motora bağlıdır (giriş mili) diğeri ise aktarım organlarına (cıkış mili) bağlıdır. Her bir kasnağın yarısı hareket edebilir şekildedir. Kasnak yarımları birbirine yaklaştıkca aralarındaki kemer, kasnakların ust kesimlerinde donmeye başlar. Boylece kasnakların capını etkin bir şekilde artırmış olur.
Kasnakların capının değiştirilmesi, şanzıman oranını (motorun her devri icin cıkış milinin donduğu sayı) ayarlar. Bisikletlerdeki vites sistemi gibi duşunebilirsiniz. Oranın değiştirilmesi icin zinciri daha buyuk veya daha kucuk dişlilere yonlendirirsiniz. Duşuk hızda ivmelenebilmek adına giriş kasnağını kucultup cıkış kasnağını buyultmeniz gerekmektedir. CVT’de benzer bir mantık bulunmaktadır. Arac hızlandığında, kasnakların capı, arac hızı arttıkca motor devrini duşurmek icin değişir. Bu, klasik bir şanzımanın yaptığı şey ile aynıdır, ancak vitesleri kademeli değiştirmek yerine, CVT surekli olarak oranı değiştirir. Bu nedenle ismi surekli değişken şanzımandır.
CVT Şanzımanlı Arac SurmekCVT şanzımanın kontrolu geleneksel otomatik şanzımanlar ile aynıdır. Aracta fren ve gaz olmak uzere iki pedal bulunur. P – R – N – D adlı vites değiştirme modelleri bulunmaktadır. CVT’ye sahip bir araba kullanırken şanzımanın vites değişimlerini duymaz veya hissetmezsiniz. Basit haliyle ihtiyaca gore motor hızını ayarlar. Seyir halindeyken daha iyi yakıt ekonomisi icin motor devrini duşuk tutmaya calışır. Duşuk hızlarda daha iyi ivmelenme icin motor devrini yuksek tutmaya calışır.
CVT’yi ilk kez kullanan coğu insan aractan gelen ses nedeni ile sıkıcı bulmaktadır. Cunku klasik alışılagelen vites değişimlerinde aractan gelen ses yerine surekli tek vites varmış gibi bir ses gelmektedir. Gaz pedalına sertce bastığınızda, debriyaj kacıran bir aracmış gibi veya bozuk bir otomatik şanzıman varmış gibi bir hissiyat uyandırır. Ancak bu durum normaldir. CVT şanzıman hızlanmak icin en iyi motor devrini ayarlamaya calışmaktadır. Bazı CVT’ler, geleneksel otomatik şanzıman gibi hissetmek icin kademeli olarak oranları değiştirmeye programlanmıştır.
CVT Şanzımanın Tarihcesiİlk CVT, Leonardo DaVinci tarafından 1490 yılında cizilmiştir. Hollandalı otomobil ureticisi DAF ilk olarak 1950’lerin sonlarında otomobillerinde CVT kullanmaya başladı, ancak teknoloji sınırlamaları nedeni ile CVT’ler 100 beygirden fazla guce sahip olan motorlar icin uygun değildi. 1980’lerin sonu ve 90’lı yılların başında, Subaru Justy adlı mini otomobilinde bir CVT kullanırken, Honda da 90’ların sonunda Honda Civic HX modelinde kullandı. 90’lı yılların sonlarında ve 2000’lerin başında daha guclu motorlarla calışabilen gelişmiş CVT’ler uretildi ve CVT’ler artık Nissan, Audi, Honda, Mitsubishi ve diğer bircok otomobil ureticileri tarafından kullanılmaktadır.
CVT Şanzımanın Avantajları
Motorlar, tum hızlarda sabit guc geliştirmez; tork (cekme gucu), beygir gucu (hız gucu) veya yakıt verimliliği en ust seviyelerde olan belirli hızlara sahiptirler. Belirli bir yol hızını direkt olarak belirli bir motor hızına bağlayan vitesler olmadığından, CVT azami guc ve azami yakıt verimliliği sağlamak icin motor devrini değiştirebilir. Bu durum, ustun yakıt ekonomisi sağlarken CVT’nin geleneksel otomatik veya manuel şanzımana gore daha hızlı bir ivmelenme sunmasını sağlar. Bu sayede CVT ortalama uzeri bir yakıt ekonomisine sahiptir. Basit ve verimli bir guc aktarımına sahiptir ve vites gecişlerini hissettirmez.
CVT Şanzımanın Dezavantajları
CVT’nin en buyuk sorunu kullanıcı kabulu olmuştur. CVT, her hızda motoru devirde tuttuğundan, kaputun altından gelen sesler alışılagelmiş geleneksel otomatik şanzımanlı veya manuel araclardan gelen sesler ile benzeşmemektedir. Gelen sesler debriyaj kacıran bir aractan gelen sesle veya bozuk bir geleneksel otomatik şanzımana ait sesle benzeşir. Ama aslında CVT icin oldukca normal bir sestir. Geleneksel otomatik şanzımanlarda ani hızlanma isteklerinizde guc patlaması yaşanırken CVT’ler maksimum gucte puruzsuz, yumuşak ve hızlı bir artış sağlar. CVT şanzımana alışmak ici belli bir zamana ihtiyac duyulmaktadır. Ani ivmelenmelerde gelen vızıltı sesine alışmak zaman alacaktır.
Otomobil ureticileri CVT’yi geleneksel bir şanzıman gibi hissettirmesi icin cok uğraş vermektedirler. Bircok CVT, pedale tam ve ani basıldığında normal otomatik viteslerdeki “kick-down” hissini taklit etmek uzere programlanmıştır. Bazı CVT’ler, geleneksel kademeli şanzımanı taklit etmesini sağlayan direksiyona monte kulakcık değiştirenleri ile “manuel” bir mod sunar.CVT’nin ilk donemlerinde ne kadar beygir gucu ile başa cıkabileceği sınırlandırılmıştı ve uzun donemli kullanımlarda guvenilirliği konusunda endişeler vardı. Gelişmiş teknoloji CVT’yi daha sağlam hale getirmiştir. Nissan, dunya capında hizmet veren bir milyondan fazla CVT’ye sahip olduğunu ve uzun vadeli guvenilirliklerinin geleneksel şanzımanlarla karşılaştırılabilir olduğunu soylemektedir.