Okyanus dalgası enerjisinin kullanılmayan potansiyeli cok buyuktur. Her yıl dunyadaki kıyı dalgalarının gucunun yıllık kuresel elektrik uretimine eşdeğer olduğu tahmin edilmektedir. Ancak, bu doğal gucu verimli bir şekilde kullanabilecek ve zorlu okyanus ortamına dayanabilecek teknolojiler geliştirmenin zorluklarından dolayı dalga enerjisinin gelişimi deneysel aşamalarda sıkışıp kalmıştı. Şimdi, RMIT Universitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi, bugune kadar geliştirilen benzer teknolojilerden iki kat daha verimli olan bir dalga enerjisi donuşturucusu tasarladı.
Applied Energy dergisinde yayınlanan bu yenilik, dunyanın ilk cift turbinli tasarımıdır. Baş araştırmacı Profesor Xu Wang, dalga enerjisinin en umut verici temiz, guvenilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olduğunu, ruzgar ve guneş enerjisinin yenilenebilir pazara hakim olsalar bile, zamanın sadece % 20 – 30’unda mevcut olduğunu, dalga enerjisinin ise ortalama olarak zamanın % 90’ında mevcut olduğunu ifade etmiştir. Acık deniz dalgalarında muazzam bir potansiyel guc bulunmaktadır. Profesor Wang, dalga enerjisi endustrisini buyuk olcekli uretimden alıkoyan bazı onemli teknik zorlukların ustesinden geldiklerini, bu teknolojinin buyuk cevresel ve ekonomik faydalar sağlayan, yenilenebilir enerji endustrisinin temeli olabileceğini belirtmektedir.
[h=3]Dalga Enerjisi Donuşturucusu Nasıl Calışır?[/h] En populer deneysel yaklaşımlardan biri, acık deniz yerleri icin ideal olan “nokta emici” olarak bilinen şamandıra tipi bir donuşturucu aracılığıyla dalga enerjisini toplamaktır. Dalgaların yukarı ve aşağı hareketinden enerji toplayan bu teknoloji genellikle uretim ve kurulum icin uygun maliyetlidir. Ancak enerjiyi verimli bir şekilde toplamak icin gelen dalga hareketi ile tam olarak senkronize edilmesi gerekir. Bu genellikle sisteme duşuk performansın yanı sıra guvenilirlik ve bakım sorunlarına neden olabilecek kompleks bir dizi sensor, aktuator ve kontrol işlemcisi icerir.
RMIT tarafından oluşturulan prototipin ozel bir senkronizasyon teknolojisine ihtiyacı yoktur, cunku cihaz dalganın kabarmasıyla doğal olarak yukarı ve aşağı yuzer. Wang, “Dalgaların hareketi ile her zaman senkronize kalarak, toplanan enerjiyi en ust duzeye cıkarabiliriz” demiştir. Ona gore karşıt donen cift turbinlerden oluşan bu prototip, diğer deneysel nokta emici teknolojilere kıyasla okyanus dalgalarından elde edilen cıkış gucunu iki katına cıkarabilir.
Basit ve ekonomik olan cihaz, Cin’deki Beihang Universitesi’nden araştırmacılarla işbirliği icinde RMIT muhendislik araştırmacıları tarafından geliştirilmiştir. Birbiri uzerine yığılmış ve zıt yonlerde donen iki turbin carkı, şaftlar ve kayış kasnağı tahrikli bir iletim sistemi aracılığıyla bir jeneratore bağlanır. Jenerator, aşındırıcı deniz suyundan uzak tutmak ve cihazın omrunu uzatmak icin su hattının ustundeki bir şamandıranın icine yerleştirilir. Prototip laboratuvar olceğinde başarılı bir şekilde test edilmiştir ve araştırma ekibi, tam olcekli bir modeli test etmek ve ticari uygulanabilirliğe yonelik calışmak icin endustri ortaklarıyla işbirliği yapmaya isteklidir.
Wang, protipin laboratuvarda calıştığını, sonraki adım olarak bu teknolojinin gercek hayattaki okyanus koşullarında test edileceğini boylece karbon emisyonlarını azaltmamıza yardımcı olmakla kalmayıp, diğer cevre sorunlarını cozmek icin de buyuk potansiyele sahip olduğunu soylemiştir. Araştırma, Avustralya Araştırma Konseyi (ARC) tarafından da desteklenmektedir.
Kaynakca:
1.rmit.edu.au
2. /j.apenerji.2021.117423
3.sciencedaily.com/releases/2021/08/210817102723.htm
Yazar: Ali Nalbant