1. İlk Kopru Tarihciler, genellikle Kuzey Amerika’ya erken gocu iki teoride birine bağlarlar. Birincisine gore avcılar, Bering Boğazı sayesinde Sibirya ’dan Alaska ’ya gectiler. Bering Denizi ’nin seviyesinin son buz cağında yuzlerce metre duşmesiyle oluşan bir kara koprusu sayesinde bu geciş sağlanabildi. İkinci teori, bu avcıların Alaska ’ya daha once tekne ile yol aldıklarını ve sahil şeridinde guneye doğru […]
[h=3]1. İlk Kopru[/h] Tarihciler, genellikle Kuzey Amerika’ya erken gocu iki teoride birine bağlarlar. Birincisine gore avcılar, Bering Boğazı sayesinde Sibirya ’dan Alaska ’ya gectiler. Bering Denizi ’nin seviyesinin son buz cağında yuzlerce metre duşmesiyle oluşan bir kara koprusu sayesinde bu geciş sağlanabildi. İkinci teori, bu avcıların Alaska ’ya daha once tekne ile yol aldıklarını ve sahil şeridinde guneye doğru devam ettiklerini one suruyor. Her iki durumda da bu milletin birkac farklı zaman diliminde geldiği belirtiliyor.
[h=3]2. Tarım ve Topluluklar[/h] Yerli Amerikan gruplarının coğunu avcı-toplayıcı kulturler, diğer kısmını ise tarımsal halk oluşturuyordu. Amerikan Yerlileri, mısır, fasulye, kabak ve diğer yumruları ayrıca ceşitli semidomestize edilmiş tohum ve bitki turlerini iceren ceşitli bitkileri evcilleştirdi. Bu kaynaklar, kucuk koylerden
nufusu 10.000 ile 20.000 arasında değişen şehirlere aktarılarak bu şehirler desteklenmiştir.
[h=3]3. Catının Yukseltilmesi ve Konut[/h] Amerikan Kızılderili kultur gruplarının ayırt edilmesinin yollarından biri, yaşadıkları evlerin tipidir. Kubbe şeklindeki buz evleri (iglolar) Eskimolar tarafından Alaska ’ya donuşecek şekilde geliştirildi ve kışın her yıl Kuzey Amerika ’da ceşitli etnik kokenli insanlar tarafından marjinal başarı ile inşa edilmeye devam edildi. Dikdortgen plank evler ise Kuzeybatı Sahili yerlileri tarafından uretildi. Yeryuzu, derinlerde ki cukurlar, tepe ovaları ise kır kabileleri tarafından kullanılmıştır. Guneybatının Pueblo yerlilerinden bazıları ise duz catılı, genellikle cok katlı evler inşa etmişlerdir.
[h=3]4. Akrabalık[/h] Amerika yerlileri, karşılıklı bağımlılığın karmaşık ilişkilerinde akrabalık ile birbirine bağlandı. Evlilik gelenekleri değişiyordu ama katıydı. Cekirdek aile onemli olsa da genişletilmiş aile daha onemliydi.
[h=3]5. Plains Kızılderililer[/h] Ovaların yerlileri icin yaşam, İspanyolların atları Amerika ’ya getirmesinden sonra carpıcı şekilde değişti. 1750 yılına kadar ovalarda at kullanımı nispeten yaygınlaşmış ve boylece bolgedeki insan hareketliliği ve uretkenliği buyuk olcude artmıştı.
[h=3]6. Kolomb Borsası: Katkılar ve Sonuclar[/h] Kolomb ’un gelişi sırasında tahminlerin buyuk değişiklik gostermesine rağmen, kıta da yaklaşık 1,5 milyon Amerikan yerlisi vardı. Amerikan yerlilerinin coğu sadece Avrupalıların ustun silahlara sahip olduğu şiddetli karşılaşmalar yuzunden (bu olmasına rağmen) değil aynı zaman da
Avrupa ’dan vucutlarının savaşamayacağı yeni enfeksiyonların gelmesi nedeniyle de olecektir. Ozellikle cicek hastalığı cok fazla olume sebebiyet vermiştir. Bu biyolojik saldırının otesinde, Avrupalılar Kuzey Amerika ’ya at, sığır, koyun, kahve, şeker kamışı ve buğday getirirken Amerikan yerlileri Avrupa ’dan yeni dunyaya nakledilen medeniyet uzerinde onemli bir etki yarattı. Yemekleri ve otları, uretim eşyaları, bazı mahsul yetiştirme yontemleri, savaş teknikleri, kelimeler ve zengin bir folklor yerlilerin Avrupalılara en belirgin katkılarındandır.
[h=3]1. İlk Kopru[/h] Tarihciler, genellikle Kuzey Amerika’ya erken gocu iki teoride birine bağlarlar. Birincisine gore avcılar, Bering Boğazı sayesinde Sibirya ’dan Alaska ’ya gectiler. Bering Denizi ’nin seviyesinin son buz cağında yuzlerce metre duşmesiyle oluşan bir kara koprusu sayesinde bu geciş sağlanabildi. İkinci teori, bu avcıların Alaska ’ya daha once tekne ile yol aldıklarını ve sahil şeridinde guneye doğru devam ettiklerini one suruyor. Her iki durumda da bu milletin birkac farklı zaman diliminde geldiği belirtiliyor.
[h=3]2. Tarım ve Topluluklar[/h] Yerli Amerikan gruplarının coğunu avcı-toplayıcı kulturler, diğer kısmını ise tarımsal halk oluşturuyordu. Amerikan Yerlileri, mısır, fasulye, kabak ve diğer yumruları ayrıca ceşitli semidomestize edilmiş tohum ve bitki turlerini iceren ceşitli bitkileri evcilleştirdi. Bu kaynaklar, kucuk koylerden
nufusu 10.000 ile 20.000 arasında değişen şehirlere aktarılarak bu şehirler desteklenmiştir.[h=3]3. Catının Yukseltilmesi ve Konut[/h] Amerikan Kızılderili kultur gruplarının ayırt edilmesinin yollarından biri, yaşadıkları evlerin tipidir. Kubbe şeklindeki buz evleri (iglolar) Eskimolar tarafından Alaska ’ya donuşecek şekilde geliştirildi ve kışın her yıl Kuzey Amerika ’da ceşitli etnik kokenli insanlar tarafından marjinal başarı ile inşa edilmeye devam edildi. Dikdortgen plank evler ise Kuzeybatı Sahili yerlileri tarafından uretildi. Yeryuzu, derinlerde ki cukurlar, tepe ovaları ise kır kabileleri tarafından kullanılmıştır. Guneybatının Pueblo yerlilerinden bazıları ise duz catılı, genellikle cok katlı evler inşa etmişlerdir.
[h=3]4. Akrabalık[/h] Amerika yerlileri, karşılıklı bağımlılığın karmaşık ilişkilerinde akrabalık ile birbirine bağlandı. Evlilik gelenekleri değişiyordu ama katıydı. Cekirdek aile onemli olsa da genişletilmiş aile daha onemliydi.
[h=3]5. Plains Kızılderililer[/h] Ovaların yerlileri icin yaşam, İspanyolların atları Amerika ’ya getirmesinden sonra carpıcı şekilde değişti. 1750 yılına kadar ovalarda at kullanımı nispeten yaygınlaşmış ve boylece bolgedeki insan hareketliliği ve uretkenliği buyuk olcude artmıştı.
[h=3]6. Kolomb Borsası: Katkılar ve Sonuclar[/h] Kolomb ’un gelişi sırasında tahminlerin buyuk değişiklik gostermesine rağmen, kıta da yaklaşık 1,5 milyon Amerikan yerlisi vardı. Amerikan yerlilerinin coğu sadece Avrupalıların ustun silahlara sahip olduğu şiddetli karşılaşmalar yuzunden (bu olmasına rağmen) değil aynı zaman da
Avrupa ’dan vucutlarının savaşamayacağı yeni enfeksiyonların gelmesi nedeniyle de olecektir. Ozellikle cicek hastalığı cok fazla olume sebebiyet vermiştir. Bu biyolojik saldırının otesinde, Avrupalılar Kuzey Amerika ’ya at, sığır, koyun, kahve, şeker kamışı ve buğday getirirken Amerikan yerlileri Avrupa ’dan yeni dunyaya nakledilen medeniyet uzerinde onemli bir etki yarattı. Yemekleri ve otları, uretim eşyaları, bazı mahsul yetiştirme yontemleri, savaş teknikleri, kelimeler ve zengin bir folklor yerlilerin Avrupalılara en belirgin katkılarındandır.