Bilim adamları, Ay’ın, Mars’ın ve Venus’un yuzeyinde Dunya’nın okyanus katından daha fazla alan haritasını cıkarmışlardır. Bununla birlikte, oşinografiye ilgisizliğin otesinde bir neden vardır. Aslında yer cekimi anomalilerini olcmek ve sonarı yakın mesafelerde kullanmak isteyen okyanus tabanının yuzeyini haritalamak, bir uydudan radar tarafından yapılabilen yakındaki bir ay veya gezegenin yuzeyinden daha zordur. Tum okyanus haritalanmış, Ay’dan […]
Bilim adamları, Ay’ın, Mars’ın ve Venus’un yuzeyinde Dunya’nın okyanus katından daha fazla alan haritasını cıkarmışlardır. Bununla birlikte, oşinografiye ilgisizliğin otesinde bir neden vardır. Aslında yer cekimi anomalilerini olcmek ve sonarı yakın mesafelerde kullanmak isteyen okyanus tabanının yuzeyini haritalamak, bir uydudan radar tarafından yapılabilen yakındaki bir ay veya gezegenin yuzeyinden daha zordur. Tum okyanus haritalanmış, Ay’dan (7m), Mars’tan (20m) veya Venus’ten (100m) cok daha duşuk bir cozunurlukte (5km) olduğu ortaya cıkmıştır.
Dunya’nın okyanusu cok keşfedilmemiştir. Bu durum bilim adamlarının da dÂhil olmak uzere ve ortalama bir vatandaşında bu guclu ve onemli kaynağı tam olarak anlamasını zorlaştırmaktadır. İnsanların okyanus uzerindeki etkilerini ve okyanusun onlar uzerindeki etkisini anlama ihtiyacı vatandaşların okyanus okuryazarlığına ihtiyacı vardır.
Ekim 2005 ’te, bir grup ulusal orgut, 7 ana ilkenin ve 44 temel Okyanus Bilimi Okuryazarlığı kavramının bir listesini yayınlamışlardır. Okyanus bilimi Okuryazarlığının uc tane temel amacı vardır. Bu amaclar: okyanus bilimini anlamak, okyanus hakkında anlamlı bir şekilde iletişim kurmak ve okyanus politikası hakkında bilincli ve sorumlu kararlar almaktır. İşte bu yedi temel ilke şu şekildedir:
[h=3]1. Dunyanın Bircok Ozelliğine Sahip Buyuk Bir Okyanusu Vardır[/h] Dunyanın yedi kıtası vardır, ancak bir okyanusu vardır. Deniz basit bir şey değildir: karadaki herkesten daha fazla volkanlı dağlık alanları gizler ve bir akıntı ve karmaşık gelgitler sistemi tarafından karıştırılır. Levha tektoniğinde, litofazın okyanus levhaları, soğuk kabuğunu milyonlarca yıl boyunca sıcak manto ile karıştırır. Okyanusun suyu, kullanılan tatlı su ile butunleşmekte olup, dunyadaki su dongusu boyunca buna bağlıdır. Ancak, olduğu kadar buyuk olan okyanus sonludur ve kaynakları sınırlıdır.
[h=3]2. Okyanustaki Yaşam Okyanus ve Dunya’nın Ozelliklerini Şekillendiriyor[/h] Jeolojik zaman icerisinde deniz karaya egemen olur. Karada kalan kayaların coğu, deniz seviyesi bugunden daha yuksek olduğunda su altında kalır. Kirectaşı, mikroskobik deniz yaşamının sisteminden yaratılmış biyolojik urunlerdir. Ve deniz sadece kasırgalarda değil, dalgalar ve gelgitlerle erozyon ve cokelme calışmalarında sahili şekillendirir.
[h=3]3. Okyanus Hava ve İklim Uzerine Onemli Bir Etkidir[/h] Nitekim okyanus, dunyadaki iklime hukmeder ve uc kuresel dongu gercekleştirir: su, karbon ve enerji. Yağmur buharlaşan deniz suyundan gelir, sadece suyu değil denizden alan guneş enerjisini de aktarır. Deniz bitkileri dunyadaki oksijenin coğunu uretir; deniz suyu havaya atılan karbon dioksitin yarısını alır. Denizin akıntıları tropik bolgelerden kutuplara doğru sıcaklık taşır ve akıntılar değiştikce iklim de değişmektedir.
[h=3]4. Okyanus Dunyayı Yaşanabilir Hale Getirmektedir[/h]
Okyanustaki yaşam, milyarlarca yıl once Proterozoic Eon’dan başlayarak tum oksijenini atmosfere vermiştir ve dolayısıyla hayatın kendisi okyanusta başlamıştır. Jeokimyasal olarak soz edilmesi gerekirse, okyanus, Dunya’nın, kilitli değerli hidrojen kaynağını tutmasına izin vermiştir.
[h=3]5. Okyanus, Cok Ceşitli Yaşam ve Ekosistemleri Desteklemektedir[/h] Okyanustaki yaşam alanı, toprağın yaşam alanlarından cok daha buyuktur. Aynı şekilde, denizde karada olduğundan daha buyuk canlı grupları vardır. Okyanus yaşamı, yuzuculer, yuvaları icerir ve bazı derin ekosistemler, guneşten herhangi bir girdi olmadan kimyasal enerjiye dayanırlar. Yine de okyanusun coğu bir colken, her ikisi de hassas ortamlardaki halicler ve resifler dunyanın en buyuk yaşam bolluğunu desteklemektedir. Kıyı şeritleri gelgitlere, dalga enerjilerine ve su derinliklerine dayanan muazzam ceşitlilikte yaşam bolgelerine sahiptir.
[h=3]6. Okyanus ve İnsanlar Ayrılmaz Bir Şekilde Bağlantılıdır[/h] Okyanus insanlığa hem kaynakları hem de tehlikeleri sunmaktadır. Okyanustan yiyecekler, ilaclar ve mineralleri cıkartılır; ticaret deniz yollarına dayanır. Nufusun coğu yakınında yaşamaktadır ve bu buyuk bir eğlence mekÂnıdır. Tehlikelerine bakıldığı zaman okyanus fırtınalar, tsunamiler ve deniz seviyeleri değişmekte ve kıyı hayatını tehdit etmektedir. Ancak insanlar bu okyanus faaliyetlerini nasıl kullandığı, değiştirdiği, kirlettiği ve duzenlediğini etkilemektedirler. Bunlar tum hukumetleri ve tum vatandaşları ilgilendiren konulardır.
[h=3]7. Okyanus Buyuk Olcude Keşfedilmemiştir[/h] Cozunurluk durumuna bağlı olarak, okyanusların ayrıntılı olarak sadece% 0,05 ila 15’i incelenmiştir. Okyanus, tum Dunya yuzeyinin yaklaşık% 70’i olduğundan, bu, Dunyanın % 62,65-69,965’inin keşfedilmediği anlamına gelir. Okyanusa olan bağımlılık artmaya devam ettikce, deniz bilimi okyanusun sağlığını ve değerini koruma yanında okyanus ile ilgili
merakların giderilmesinde de daha da onemli olacaktır. Okyanusu araştırması yapan kişilerin bircok farklı yeteneğe ihtiyacları vardır. İhtiyacları olan bu yetenekler biyologlar, kimyager, teknisyen, programcı, fizikci, muhendis ve jeolog vb.dir.
Bilim adamları, Ay’ın, Mars’ın ve Venus’un yuzeyinde Dunya’nın okyanus katından daha fazla alan haritasını cıkarmışlardır. Bununla birlikte, oşinografiye ilgisizliğin otesinde bir neden vardır. Aslında yer cekimi anomalilerini olcmek ve sonarı yakın mesafelerde kullanmak isteyen okyanus tabanının yuzeyini haritalamak, bir uydudan radar tarafından yapılabilen yakındaki bir ay veya gezegenin yuzeyinden daha zordur. Tum okyanus haritalanmış, Ay’dan (7m), Mars’tan (20m) veya Venus’ten (100m) cok daha duşuk bir cozunurlukte (5km) olduğu ortaya cıkmıştır.
Dunya’nın okyanusu cok keşfedilmemiştir. Bu durum bilim adamlarının da dÂhil olmak uzere ve ortalama bir vatandaşında bu guclu ve onemli kaynağı tam olarak anlamasını zorlaştırmaktadır. İnsanların okyanus uzerindeki etkilerini ve okyanusun onlar uzerindeki etkisini anlama ihtiyacı vatandaşların okyanus okuryazarlığına ihtiyacı vardır.
Ekim 2005 ’te, bir grup ulusal orgut, 7 ana ilkenin ve 44 temel Okyanus Bilimi Okuryazarlığı kavramının bir listesini yayınlamışlardır. Okyanus bilimi Okuryazarlığının uc tane temel amacı vardır. Bu amaclar: okyanus bilimini anlamak, okyanus hakkında anlamlı bir şekilde iletişim kurmak ve okyanus politikası hakkında bilincli ve sorumlu kararlar almaktır. İşte bu yedi temel ilke şu şekildedir:
[h=3]1. Dunyanın Bircok Ozelliğine Sahip Buyuk Bir Okyanusu Vardır[/h] Dunyanın yedi kıtası vardır, ancak bir okyanusu vardır. Deniz basit bir şey değildir: karadaki herkesten daha fazla volkanlı dağlık alanları gizler ve bir akıntı ve karmaşık gelgitler sistemi tarafından karıştırılır. Levha tektoniğinde, litofazın okyanus levhaları, soğuk kabuğunu milyonlarca yıl boyunca sıcak manto ile karıştırır. Okyanusun suyu, kullanılan tatlı su ile butunleşmekte olup, dunyadaki su dongusu boyunca buna bağlıdır. Ancak, olduğu kadar buyuk olan okyanus sonludur ve kaynakları sınırlıdır.
[h=3]2. Okyanustaki Yaşam Okyanus ve Dunya’nın Ozelliklerini Şekillendiriyor[/h] Jeolojik zaman icerisinde deniz karaya egemen olur. Karada kalan kayaların coğu, deniz seviyesi bugunden daha yuksek olduğunda su altında kalır. Kirectaşı, mikroskobik deniz yaşamının sisteminden yaratılmış biyolojik urunlerdir. Ve deniz sadece kasırgalarda değil, dalgalar ve gelgitlerle erozyon ve cokelme calışmalarında sahili şekillendirir.
[h=3]3. Okyanus Hava ve İklim Uzerine Onemli Bir Etkidir[/h] Nitekim okyanus, dunyadaki iklime hukmeder ve uc kuresel dongu gercekleştirir: su, karbon ve enerji. Yağmur buharlaşan deniz suyundan gelir, sadece suyu değil denizden alan guneş enerjisini de aktarır. Deniz bitkileri dunyadaki oksijenin coğunu uretir; deniz suyu havaya atılan karbon dioksitin yarısını alır. Denizin akıntıları tropik bolgelerden kutuplara doğru sıcaklık taşır ve akıntılar değiştikce iklim de değişmektedir.
[h=3]4. Okyanus Dunyayı Yaşanabilir Hale Getirmektedir[/h]
Okyanustaki yaşam, milyarlarca yıl once Proterozoic Eon’dan başlayarak tum oksijenini atmosfere vermiştir ve dolayısıyla hayatın kendisi okyanusta başlamıştır. Jeokimyasal olarak soz edilmesi gerekirse, okyanus, Dunya’nın, kilitli değerli hidrojen kaynağını tutmasına izin vermiştir.[h=3]5. Okyanus, Cok Ceşitli Yaşam ve Ekosistemleri Desteklemektedir[/h] Okyanustaki yaşam alanı, toprağın yaşam alanlarından cok daha buyuktur. Aynı şekilde, denizde karada olduğundan daha buyuk canlı grupları vardır. Okyanus yaşamı, yuzuculer, yuvaları icerir ve bazı derin ekosistemler, guneşten herhangi bir girdi olmadan kimyasal enerjiye dayanırlar. Yine de okyanusun coğu bir colken, her ikisi de hassas ortamlardaki halicler ve resifler dunyanın en buyuk yaşam bolluğunu desteklemektedir. Kıyı şeritleri gelgitlere, dalga enerjilerine ve su derinliklerine dayanan muazzam ceşitlilikte yaşam bolgelerine sahiptir.
[h=3]6. Okyanus ve İnsanlar Ayrılmaz Bir Şekilde Bağlantılıdır[/h] Okyanus insanlığa hem kaynakları hem de tehlikeleri sunmaktadır. Okyanustan yiyecekler, ilaclar ve mineralleri cıkartılır; ticaret deniz yollarına dayanır. Nufusun coğu yakınında yaşamaktadır ve bu buyuk bir eğlence mekÂnıdır. Tehlikelerine bakıldığı zaman okyanus fırtınalar, tsunamiler ve deniz seviyeleri değişmekte ve kıyı hayatını tehdit etmektedir. Ancak insanlar bu okyanus faaliyetlerini nasıl kullandığı, değiştirdiği, kirlettiği ve duzenlediğini etkilemektedirler. Bunlar tum hukumetleri ve tum vatandaşları ilgilendiren konulardır.
[h=3]7. Okyanus Buyuk Olcude Keşfedilmemiştir[/h] Cozunurluk durumuna bağlı olarak, okyanusların ayrıntılı olarak sadece% 0,05 ila 15’i incelenmiştir. Okyanus, tum Dunya yuzeyinin yaklaşık% 70’i olduğundan, bu, Dunyanın % 62,65-69,965’inin keşfedilmediği anlamına gelir. Okyanusa olan bağımlılık artmaya devam ettikce, deniz bilimi okyanusun sağlığını ve değerini koruma yanında okyanus ile ilgili
merakların giderilmesinde de daha da onemli olacaktır. Okyanusu araştırması yapan kişilerin bircok farklı yeteneğe ihtiyacları vardır. İhtiyacları olan bu yetenekler biyologlar, kimyager, teknisyen, programcı, fizikci, muhendis ve jeolog vb.dir.