Avustralya, dunyadaki en kucuk kıtanın buyuk bolumu ustunde kurulmuştur. Asya kıtasının guneydoğusu tarafına doğru, Guney Yarımkuresinde uzanır. Dunya ulkeleri arasında arazi bakımından 6. sırada bulunur. 10-44 derecede bulunan guney enlemleriyle 112-154 derece doğu boylamları arasında yer alır. Ulkenin dış bolgeleri; Papua’da bulunan Avustralya kısmını, 7.450.000 km2 genişliğindeki Avustralya antarktikini, Hind ile Pasifik okyanuslarında bulunan bircok […]
Avustralya, dunyadaki en kucuk kıtanın buyuk bolumu ustunde kurulmuştur. Asya kıtasının guneydoğusu tarafına doğru, Guney Yarımkuresinde uzanır. Dunya ulkeleri arasında arazi bakımından 6. sırada bulunur. 10-44 derecede bulunan guney enlemleriyle 112-154 derece doğu boylamları arasında yer alır. Ulkenin dış bolgeleri; Papua’da bulunan Avustralya kısmını, 7.450.000 km2 genişliğindeki Avustralya antarktikini, Hind ile Pasifik okyanuslarında bulunan bircok adayı icine alır.
[h=3]Tarihcesi[/h] Avustralya’nın keşfi de Amerika’nın keşfi gibi tesadufidir. 16. yuzyıldan itibaren İspanyol ve Portekiz gemicileri Avustralya’nın kuzeyinde yer alan adalar bolgesine ulaştılar. Bundan sonra Hollandalı denizciler 17. yuzyılds Avustralya kıyısına ulaştılar. Okyanusya’nın (Avustralya) yeni bir kıta olduğunun tespiti, 1769’da İngiliz kaptan James Cook’un Yeni Zellanda’ya seyahati esnasında tesadufen gercekleşmiştir.
Daha sonra İngiliz kaptan Arthur Pihilip 26 Ocak 1788 tarihinde, kadınlar, erkekler ve cocuklardan oluşan 1000 kişilik bir toplulukla Sdney’e yerleşti. Gunumuzde her sene Avustralya Gunu olarak kutlanmaktadır. 1820-1850 arasında İngiliz asıllı olan halkın butun bir kıtaya yayılması sonucunda Avustralya tamamen İngiliz kolonisi haline geldi. 1850 yıllarında altın arayıcıları Avustralya’ya hucum etti. Ama altın arayıcıları beklediklerini bulamadılar. 1890 yıllarında ekonomik sıkıntılar, Avustralya, Tasmania ve Qneensland’ın aynı federasyon etrafında birleşmesine neden oldu. 1901’de federasyon anayasası onaylanarak Barton başkan secildi.
I. Dunya Savaşında federe Avustralya devleti, Hint Okyanusunda İngiltere’ye yardım etti. 5 milyon nufusun 329 bini gonullu savaşa asker olarak katıldı. Almanların savaş gemisi Emden’i batırdılar. II. Dunya Savaşında da İngiltere yanında yine savaşa katıldılar. New Guinee’de Japonlara cok fazla zayiat verdirdiler. II. Dunya Savaşından sonra Avustralya’nın daha fazla bağımsız olma arzuları belirdi. 1945 yılından sonra Avustralya’nın ilişkileri İngiltere’den cok ABD’ye kaymaya başladı. 1951 yılında Avustralya, Yeni Zellanda ile ABD arasında “Anzus” ismi verilen pakt imzalandı. Daha sonra 1954 yılında bu pakt Guney Asya’da yer alan devletleri de icine alan SEATO (Guney-Doğu Asya Paktı) kuruldu. Bu pakt, Avrupa’da kurulan NATO’ya (Kuzey Atlantik Paktı) eşdeğerdir.
1950’li yıllardan sonra ABD, Avrupa ve İngiltere’den ekonomik yardım ve bilgi yardımı alan Avustralya, hızla teknolojik yonde gelişmeye başladı.
[h=3]Fiziki Yapı[/h] Avustralya, yukseklik acısından en duşuk seviyede olan kıtadır. Kıta arazisinin % 94’u deniz seviyesinden 660 metreden az yuksektir. Tepe meydana getirecek zirve yoktur. 16.650 kilometreden uzun olan kıyı şeridi, duzgun olduğu halde, bazı derin korfez ve koylara da sahiptir.
3 onemli fiziki bolgesinin, diğerlerine gore en genişi olan batı platosu, Avustralya kıtasının yarısından fazlalık kısmını meydana getirir. Bolgenin buyuk kısmı deniz seviyesinin ustunde 500 metre civarında uzanır. Ancak bazı yerlerde bulunan kucuk dağ kitleleri, platonun genel seviyesinin ustunde yukselerek seyreder. Bunların en onemlileri Batı sahiline yakın bir bolgedeki Hammersley dizisi, kıtanın merkezindeki Macdonnel ve Musgrave sıra dağlarıdır. Platonun buyuk bolumu, kuzeyde yer alan buyuk kum colu ile guneydeki Victoria Colunden oluşur. Bu bolgede devamlı hicbir nehir yoktur ve bu arazinin coğu corak şekildedir. Platonun kıyı kesimleri dar kıyı ovalarıdır.
İc kısımdaki alcak kesimler 2. fiziki sahayı oluşturur ve kuzeydeki Karpentarya Korfezinden Guney Avustralya’nın guney kıyısı uzerindeki Spensyr ile Sent Vinset Korfezlerine kadar uzanır. Bolgenin buyuk kısmının yuksekliği 170 metre altında uzanır. Guney Avustralya havzasında yer alan Lake Eyze, deniz seviyesinden 13 metre kadar aşağıdadır. Bu sahanın orta kesimi buyuk artezyen havzasından oluşur. Guneyde bir diğer artezyen sahası, Murray Nehrindeki dranaj sistemidir.
Avustralya’nın 3. onemli fiziki bolgesi Great Dividing Range’den oluşur. Bu bolge yaklaşık 4000 kilometre kadar doğu kıyılarına paralel bir şekilde uzanır. Kıtanın asıl sulak bolgesi burasıdır. Burası seri sıradağlar ve platolarla onem kazanarak, Tasmanya Adasını icine alır. En yuksek seviyedeki tepeler, 2.230 metre yukseklikteki Kosciusko Dağı olup, bu dağ Guney Avustralya Alplerindendir. Guney yaylaları kıyıdan dar bir ovayla ayrılırlar.
[h=3]İklim[/h] Guney yarım kurede yer alan Avustralya kıtası, diğer kıtalara gore cok farklı bir iklime sahiptir. Mesela Turkiye’de kış iken orada mevsim yazdır. Col kısmının yer aldığı batı kısımlarına yağış az duşer. Yıllık ortalama 500 milimetrenin altındadır. Yıllık yağışlar da cok farklı olup, buyuk kuraklıklar her yıl gorulen şeylerdendir. Kuzeyde bu ulkenin ucte birini meydana getiren bolgede tropikal iklim hakimdir. Yıllık yağış 700-1520 milimetre arasındadır. Ulkenin kuzey ve doğu kıyılarında, guney kesiminin bir bolumunde, yağışlar gayet normal olup, yaklaşık 1000 milimetreyi bulur. İc kısımlarda yağış ortalaması daha az olup, bunun sonucu olarak da nufus daha seyrektir.
Kıtanın doğu kıyısında tropikal ve nemli bir iklim vardır. Aşağı Murray Nehir vadisiyle Batı Avustralya’nın guney-batı bolgesindeki koşelerinde Akdeniz iklimi gorulur. Bu bolgelerde yazlar sıcak ve kurak olur, kışlar yağışlı ve ılımandır.
Avustralya, dunyadaki en kucuk kıtanın buyuk bolumu ustunde kurulmuştur. Asya kıtasının guneydoğusu tarafına doğru, Guney Yarımkuresinde uzanır. Dunya ulkeleri arasında arazi bakımından 6. sırada bulunur. 10-44 derecede bulunan guney enlemleriyle 112-154 derece doğu boylamları arasında yer alır. Ulkenin dış bolgeleri; Papua’da bulunan Avustralya kısmını, 7.450.000 km2 genişliğindeki Avustralya antarktikini, Hind ile Pasifik okyanuslarında bulunan bircok adayı icine alır.
[h=3]Tarihcesi[/h] Avustralya’nın keşfi de Amerika’nın keşfi gibi tesadufidir. 16. yuzyıldan itibaren İspanyol ve Portekiz gemicileri Avustralya’nın kuzeyinde yer alan adalar bolgesine ulaştılar. Bundan sonra Hollandalı denizciler 17. yuzyılds Avustralya kıyısına ulaştılar. Okyanusya’nın (Avustralya) yeni bir kıta olduğunun tespiti, 1769’da İngiliz kaptan James Cook’un Yeni Zellanda’ya seyahati esnasında tesadufen gercekleşmiştir.
Daha sonra İngiliz kaptan Arthur Pihilip 26 Ocak 1788 tarihinde, kadınlar, erkekler ve cocuklardan oluşan 1000 kişilik bir toplulukla Sdney’e yerleşti. Gunumuzde her sene Avustralya Gunu olarak kutlanmaktadır. 1820-1850 arasında İngiliz asıllı olan halkın butun bir kıtaya yayılması sonucunda Avustralya tamamen İngiliz kolonisi haline geldi. 1850 yıllarında altın arayıcıları Avustralya’ya hucum etti. Ama altın arayıcıları beklediklerini bulamadılar. 1890 yıllarında ekonomik sıkıntılar, Avustralya, Tasmania ve Qneensland’ın aynı federasyon etrafında birleşmesine neden oldu. 1901’de federasyon anayasası onaylanarak Barton başkan secildi.
I. Dunya Savaşında federe Avustralya devleti, Hint Okyanusunda İngiltere’ye yardım etti. 5 milyon nufusun 329 bini gonullu savaşa asker olarak katıldı. Almanların savaş gemisi Emden’i batırdılar. II. Dunya Savaşında da İngiltere yanında yine savaşa katıldılar. New Guinee’de Japonlara cok fazla zayiat verdirdiler. II. Dunya Savaşından sonra Avustralya’nın daha fazla bağımsız olma arzuları belirdi. 1945 yılından sonra Avustralya’nın ilişkileri İngiltere’den cok ABD’ye kaymaya başladı. 1951 yılında Avustralya, Yeni Zellanda ile ABD arasında “Anzus” ismi verilen pakt imzalandı. Daha sonra 1954 yılında bu pakt Guney Asya’da yer alan devletleri de icine alan SEATO (Guney-Doğu Asya Paktı) kuruldu. Bu pakt, Avrupa’da kurulan NATO’ya (Kuzey Atlantik Paktı) eşdeğerdir.1950’li yıllardan sonra ABD, Avrupa ve İngiltere’den ekonomik yardım ve bilgi yardımı alan Avustralya, hızla teknolojik yonde gelişmeye başladı.
[h=3]Fiziki Yapı[/h] Avustralya, yukseklik acısından en duşuk seviyede olan kıtadır. Kıta arazisinin % 94’u deniz seviyesinden 660 metreden az yuksektir. Tepe meydana getirecek zirve yoktur. 16.650 kilometreden uzun olan kıyı şeridi, duzgun olduğu halde, bazı derin korfez ve koylara da sahiptir.
3 onemli fiziki bolgesinin, diğerlerine gore en genişi olan batı platosu, Avustralya kıtasının yarısından fazlalık kısmını meydana getirir. Bolgenin buyuk kısmı deniz seviyesinin ustunde 500 metre civarında uzanır. Ancak bazı yerlerde bulunan kucuk dağ kitleleri, platonun genel seviyesinin ustunde yukselerek seyreder. Bunların en onemlileri Batı sahiline yakın bir bolgedeki Hammersley dizisi, kıtanın merkezindeki Macdonnel ve Musgrave sıra dağlarıdır. Platonun buyuk bolumu, kuzeyde yer alan buyuk kum colu ile guneydeki Victoria Colunden oluşur. Bu bolgede devamlı hicbir nehir yoktur ve bu arazinin coğu corak şekildedir. Platonun kıyı kesimleri dar kıyı ovalarıdır.
İc kısımdaki alcak kesimler 2. fiziki sahayı oluşturur ve kuzeydeki Karpentarya Korfezinden Guney Avustralya’nın guney kıyısı uzerindeki Spensyr ile Sent Vinset Korfezlerine kadar uzanır. Bolgenin buyuk kısmının yuksekliği 170 metre altında uzanır. Guney Avustralya havzasında yer alan Lake Eyze, deniz seviyesinden 13 metre kadar aşağıdadır. Bu sahanın orta kesimi buyuk artezyen havzasından oluşur. Guneyde bir diğer artezyen sahası, Murray Nehrindeki dranaj sistemidir.
Avustralya’nın 3. onemli fiziki bolgesi Great Dividing Range’den oluşur. Bu bolge yaklaşık 4000 kilometre kadar doğu kıyılarına paralel bir şekilde uzanır. Kıtanın asıl sulak bolgesi burasıdır. Burası seri sıradağlar ve platolarla onem kazanarak, Tasmanya Adasını icine alır. En yuksek seviyedeki tepeler, 2.230 metre yukseklikteki Kosciusko Dağı olup, bu dağ Guney Avustralya Alplerindendir. Guney yaylaları kıyıdan dar bir ovayla ayrılırlar.
[h=3]İklim[/h] Guney yarım kurede yer alan Avustralya kıtası, diğer kıtalara gore cok farklı bir iklime sahiptir. Mesela Turkiye’de kış iken orada mevsim yazdır. Col kısmının yer aldığı batı kısımlarına yağış az duşer. Yıllık ortalama 500 milimetrenin altındadır. Yıllık yağışlar da cok farklı olup, buyuk kuraklıklar her yıl gorulen şeylerdendir. Kuzeyde bu ulkenin ucte birini meydana getiren bolgede tropikal iklim hakimdir. Yıllık yağış 700-1520 milimetre arasındadır. Ulkenin kuzey ve doğu kıyılarında, guney kesiminin bir bolumunde, yağışlar gayet normal olup, yaklaşık 1000 milimetreyi bulur. İc kısımlarda yağış ortalaması daha az olup, bunun sonucu olarak da nufus daha seyrektir.
Kıtanın doğu kıyısında tropikal ve nemli bir iklim vardır. Aşağı Murray Nehir vadisiyle Batı Avustralya’nın guney-batı bolgesindeki koşelerinde Akdeniz iklimi gorulur. Bu bolgelerde yazlar sıcak ve kurak olur, kışlar yağışlı ve ılımandır.