Arktik komur balığı, Arktik Takımadaları adaları dahil olmak uzere Kanada Arktik Okyanusu boyunca dağılmıştır. Bu tur aynı zamanda Kanada’nın uzak kuzeyindeki bircok nehir ve golde de bulunsa da, deniz tarafından işletilen yiyecek ve ticari kullanımlar icin en cok aranan turdur. Arktik komur, Kuzey Kutbu’nda onemli bir kulturel, gecim ve ekonomik kaynağıdır. Okyanus gelgit sularında ve […]
Arktik komur balığı, Arktik Takımadaları adaları dahil olmak uzere Kanada Arktik Okyanusu boyunca dağılmıştır. Bu tur aynı zamanda Kanada’nın uzak kuzeyindeki bircok nehir ve golde de bulunsa da, deniz tarafından işletilen yiyecek ve ticari kullanımlar icin en cok aranan turdur. Arktik komur, Kuzey Kutbu’nda onemli bir kulturel, gecim ve ekonomik kaynağıdır. Okyanus gelgit sularında ve nehir sularında bir dizi ticari balıkcılık ve Kanada’nın Inuitleri icin bircok gecimlik balıkcılık yapılır. Arktik komuru yuksek fiyatlı bir inceliktir, esas olarak taze ve dondurulmuş olarak butun balık ve biftek olarak pazarlanır. Kucuk bir miktar da fume komuru ve kurutulmuş et gibi katma değerli urunlere işlenir.
Arktik komur, tatlı su balıkları arasında en kuzeydeki dağılımına sahiptir. Bu tur, coğu alabalık turune ozgu bir vucut şekline, şekil ve renk bakımından buyuk değişkenlik gosterir. Orneğin, Cambridge Korfezi bolgesinde yumurtlayan balıkların turuncu bir sırtı, yanları ve karnı vardır, renk yoğunluğu en cok erkeklerde belirgindir. Arktik komuru anadrom olabilir, ilkbaharda denize doğru hareket eder ve sonbaharda geri doner veya tatlı suda kalıcı olarak kalabilir.
[h=3]Kanada Arktik Takımadasında Balıkcılık[/h] Arktik komur balıkcılığı, Inuitler icin ve bircok kutup cevresi insanın gecimlik ekonomisi icin onemlidir. Bu balıkcılık toplulukların yakınında yoğunlaşmıştır ve coğunlukla ağlar kullanılarak yurutulmektedir. 2004 yılında, Cambridge Bay bolgesinde gecimlik hasadın ticari hasadın yaklaşık % 50’si kadar olduğu tahmin ediliyordu. Arctic char’ın ilk ticari balıkcılık calışması Cambridge Korfezi’nde başlamıştır. Balıkcılık, savaklar ve gillnets kullanılarak cekici moda tarafından kovuşturulur. Savaklar, geleneksel taş savaklar olabilir veya komuru bir tuzağa yonlendiren bir cit oluşturmak icin kanal borusu kullanılarak yapılabilir. Gillnets tipik olarak deniz ve nehir ağzı alanlarında kıyıya yakın ve kış aylarında gollerin icinde kurulur.
Kanada Arktik bolgesindeki ceşitli nehir sistemlerinde, coğu Cumberland Sound ve Cambridge Korfezi bolgeleri gibi Nunavut’ta meydana gelen bir dizi ticari balıkcılık gercekleşir. Ayrıca gelecekteki ticari komur balıkcılığı alanları icin potansiyeli incelemek icin keşif amaclı balıkcılık da vardır. Balıkcılığın coğrafi dağılımı ve yapısı goz onune alındığında bolluk durumu ve eğilim verileri sınırlıdır. Ancak ticari hisse senetlerinin istikrarlı olduğuna dair gostergeler vardır. Koruma onlemleri Kanada Arktik bolgesindeki Arktik komur balıkcılığı, ilgili eş yonetim ortaklarıyla işbirliği icinde yonetilmektedir. Ticari balıkcılık icin koruma onlemleri, minimum ağ ağzı boyutu ve toplam hasat seviyelerini icerir.
[h=3]Balıkcılık Değerlendirmesi[/h] DFO bilim adamları, harici uzmanlar ve balık hasatcıları, Arctic char stok değerlendirmelerini duzenli olarak gozden gecirir ve sonuclar Kanada Bilim Danışma Sekreterliği Web sitesinde yayınlanır. Bunlar veri acısından yetersiz stoklar olmasına rağmen, balıkcılıktan toplanan biyolojik veriler, ileri yaş sınıflarında kayıp olmaksızın cok ceşitli buyukluk ve yaşların mevcut olduğunu gosterir. Bu, mevcut somuru duzeylerinin muhtemelen surdurulebilir olduğunu gosterir. Cevre koşullarının komur populasyonları uzerindeki etkisini daha iyi anlamak icin okyanusların durumu hakkında bilgiler de toplanır. Orneğin, araştırma faaliyetleri bazı değerlendirmeler yapmıştır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kuzey Kanada’daki komur biyoceşitliliği ve trofik (besleme) varyasyonu ve ekosistemin yapılanması ve işlevindeki rolu,
• Karakterlerin termal ekolojisi ve iklim değişikliğinin bunları nasıl etkileyebileceği,
• İklim değişikliği ile cıvanın biyolojik olarak birikmesi arasındaki bağlantı,
• Doğrudan topluluk temelli izleme yoluyla gozlemlendiği gibi karakter populasyonlarındaki değişiklikler,
Arctic komurunun stok değerlendirmesi icin, tukenme duzeltmeli ortalama yakalama, statuko modelleri gibi temel yakalama temelli modeller kullanılır. Ayrıca, Bayesian ve yaşam oykusu değişmez tabanlı artık uretim modelleri, yaşa gore yapılandırılmış modeller ve sıfır dÂhil olmak uzere bir dizi yaklaşım kullanılmıştır. Nunavut’taki ticari Arktik komur balıkcılığı, komur kaynağının surdurulebilirliğini ve korunmasını teşvik etmek icin tasarlanmış bir dizi yonetim onlemine tabidir. Koruma onlemleri arasında, bunlarla sınırlı değildir. Minimum gillnet ağ boyutu, toplam hasat seviyeleri ve topluluk temelli izleme yer alır. Bu balıkcılığın yonetimi, hasat verilerinin olmaması, Arctic komurunun yaygın dağılımı ve biyolojik karmaşıklığı nedeniyle karmaşıktır. Yaşam oykusu parametrelerinin yanı sıra hasat ve habitat bilgisini kullanan yeni yaklaşımlar geliştirilmektedir.
[h=3]Kanada Arktik Anakarası Balıkcılık[/h] Gecim, ticari ve sportif balıkcılık, hem kulturel hem de ekonomik olarak Kanada Kuzey Kutup Bolgesi’nde onemli aktivitelerdir. Ticari balıkcılığın coğu, belirli bir kota sistemi altında gollerle sınırlıyken, gecimlik balıkcılık ise toplulukların cevresindeki nehirler ve akarsularla sınırlıdır. Yaz ve kış olmak uzere iki ayrı balıkcılık mevsimi vardır. Mackenzie Nehri Havzasında, gec olgunluk ve yavaş buyume oranı nedeniyle balık uretim oranı duşuktur, ancak buyuk boy balık stokları yuksektir. Mackenzie Nehri Havzasındaki ticari balıkcılığın uzak yerleri sınırlayıcı bir faktordur ve ticari balıkcılığın coğu uygun değildir. Duşuk tur ceşitliliği ve duşuk verimlilik nedeniyle, Mackenzie Nehri Havzası antropojenik etkilere karşı daha az direnclidir.
Mackenzie Nehri Havzasındaki ticari balıkcılığa beyaz balık hÂkimdir ve diğer duşuk değerli balıklar, genellikle geri atılır. Gol akbalığı istismara cevap verme yeteneğine sahiptir ve başarısının temelini oluşturur. Mackenzie Nehri Havzasından alınan gercek balık verimine ilişkin guvenilir veriler eksiktir. Mackenzie Buyuk Ayı alt havzasındaki balık stokları değerlendirilmiş, ancak duzenli olarak gercekleşmemiştir. Eğlence amaclı ve ticari balıkcılar tarafından farklı balık turlerinin hasadı duzenli olarak DFO tarafından izlenir. Buyuk Ayı Golu, odullu gol alabalığı ile dunyaca unludur. 1970’lerden 1980’lere kadar gol alabalığı hasadında azalma olmuştur. Bununla birlikte, yakalama uygulaması ve kılsız kancaların kullanımı dahil olmak uzere koruma onlemleri benimsenmiştir. Buyuk Ayı Golu’ndeki gol alabalığının mevcut hasadı, maksimum surdurulebilir verimin altındadır.
Gecimlik balıkcılık, aşağı Mackenzie Nehri Havzasının Inuvialuit, Gwich’in, Sahtu ve Deh Cho bolgelerinde meydana gelir. Geniş akbalık ve gol akbalıkları, inconnu ve cisco golu ile birlikte gecimlik avlarda onemli turlerdir. Gecimlik balıkcılık son yıllarda kopeklere olan bağımlılığın azalması nedeniyle azalmıştır. Yuksek uretkenliği nedeniyle, alttaki Mackenzie Nehri geniş beyaz balıkları ticari ve gecimlik istismara dayanabilir. Geniş beyaz balık, aşağı Mackenzie Nehri ve Deltadaki aborjin balıkcılığı icin en onemli turlerden biridir. Balıkcılık Ortak Yonetim Komitesi (FJMC), Inuvialuit Yerleşim Bolgesi’ndeki tum balıkları, balık habitatlarını ve deniz memelilerini birlikte yonetmek icin DFO ile ortaklaşa calışır. Doğrudan Balıkcılık ve Okyanuslara balıkcılık konularında tavsiyelerde bulunur.
Komite, hasat bilgilerini toplamaktan ve balıklar icin gecim kotaları ve deniz memelileri icin hasat edilebilir kotalar hakkında tavsiyelerde bulunmaktan sorumludur. Tuktoyaktuk, Aklavik, Inuvik, Ft. McPherson, Tsiigehtchic ve Ft. Umit, gecimlik ve ticari amaclarla geniş beyaz balıkları hasat eder. Tetlit Gwich’in İlk Ulus of Fort McPherson, evde kullanım icin Peel Nehri’nden geniş beyaz balıkları yakalar. Yıllık avlanma miktarı yılda yaklaşık 10–12 bin balıktır. Değişen yaşam tarzları ve taşıma icin daha az kopek kullanımı, genel balık hasadını azaltmıştır. Sıcan Nehri, Kuzeybatı Bolgeleri’ndeki Gwich’in icin onemli bir gecimlik balıkcılık, Rat River Dolly Varden char ile ilişkilidir.
Sıcan Nehri Dolly Varden char buyuk olcude anadrom bir populasyondur, Kuzey Kutup Okyanusu’ndan Mackenzie Deltası boyunca yukarı, kaynak suyu kolu Njik, Fish Creek’teki Fish Hole olarak bilinen kaynakla beslenen su havuzlarında kışı gecirirler. Great Slave Lake Basin’deki balıkcılık, gecim, spor ve ticari balıkcılığı icerir. Bununla birlikte, Buyuk Kole Golu gibi ticari balıkcılık altındaki su alanları icin guvenilir guncel veriler mevcuttur. Buyuk Kole Golu’nde her alan kendi yonetim planına sahip altı balık yonetim alanı vardır. Doğu kolu ve belirli kıyı bolgeleri ticari balıkcılığa kapalıdır, ancak, doğu kol bir kupa gol alabalığı balıkcılığı icin yonetilmektedir. Great Slave Golu’ndeki ticari balık avı, Mackenzie Nehri Havzasındaki en buyuk balıkcılıktır ve yaklaşık 1100 ton avlanır. Bunun % 80’i beyaz gol balığı ve % 10’u turna balığıdır. Buyuk Kole Golu’ndeki balık stoklarının somurulmesi bazı durumlarda balık populasyonlarını etkilemiştir, orneğin gol alabalığı populasyonu 40 yıl once batı havzasında azalmıştır. Yaşam tarzı değişikliklerinden kaynaklanan cabaların azalması nedeniyle, ticari balıkcılıkta 1990’dan beri bir azalma vardır. Balık stokları ve hasat hakkındaki bilgiler tam değildir ve yonetim genellikle yonetime karşı ihtiyati bir yaklaşım benimser.
[h=3]Buyuk Kole Golune Giden Bazı Buyuk Kollardaki İnconnu[/h] populasyonlarında azalma olduğuna dair raporlar da vardır. Bununla birlikte, beyaz balık stokları ve bu turun ticari hasadı surdurulebilir gorunmektedir. Ticari hasat, 1800 tonluk bir kota karşısında yaklaşık 500 tondur ve yakalananların yuzde seksenini, yaklaşık % 10 itlaf ile gol akbalıklarından oluşur. Great Slave Lake Danışma Komitesi (GSLAC), balıkcılık yonetimi konularında DFO’ya tavsiyelerde bulunur ve balık ve balık habitatının uzun vadeli korunmasını sağlar. Great Slave Lake Basin’de yaşayan tum topluluklar, kotu bir şekilde izlenen gecimlik balıkcılığa sahiptir. Geleneksel bilgi anketleri ve son kanıtlar, gecimlik hasadın ticari hasadın toplamının % 5’inden daha az olduğunu gosterir.
Beyaz balık, genel gecimlik avın % 68’ini oluşturur, Kakisa ve Tathlina golleri, NWT’de her yıl ticari olarak hasat edilen walleye’lerin % 70’inden fazlasını oluşturan onemli walleye balıkcılığını destekler. Ticari, gecimlik ve spor amaclı balıkcılar da dahil olmak uzere uc onemli balıkcılık, Liard alt havzasındaki balık stoklarını kullanır. Watson, Frances ve Simpson golleri, gol alabalığı ve turna balığı icin populerdir. Beyaz enayi, kuzey turna balığı, morina balığı, walleye, gol beyaz balığı, inconnu ve Arktik otlak, Liard alt havzasındaki gecimlik balıkcılığın onemli bir parcasıdır. Mackenzie Nehri Havzasında one cıkan başlıca balıkcılık yonetimi sorunları, başka alanlarda da avlanabilecek olan gocmen stoklarının fazla hasat edilmesi potansiyeldir. Ayrıca hasat edilen balık stoklarının kış mevsiminde veya yazın ısınmasından kaynaklanan hasar potansiyeli ve olumsuz potansiyeli vardır. Boru hattı, ulaşım, madencilik ve hidroelektrik gelişmelerinden kaynaklanan etkiler olabilir.
[h=3]Balıkcılık Değerlendirmesi[/h] Stok değerlendirmesi icin ceşitli değerlendirme modelleri ve yontemleri kullanılmıştır. Anket ve ticari avlanma oranı endeksleri Great Slave Lake ve diğer balıkcılık alanlarında kullanılmıştır. Yaş yapısı ve yakalama eğrisi analizindeki eğilimler en sık kullanılan yaklaşımdır, ancak uretim fazlası modelleri uygulanmıştır.
Kaynakca:
https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/arctic-archipelago
https://www.britannica.com/place/Arctic-Archipelago
Yazar: Ozlem Guvenc Ağaoğlu