asker

Ertuğrul Gazi ’nin Oğlu

Osmanlı Devleti Kurucusu Osman Bey'in Ağabeyi

Saru Batu Savcı Bey


Oğuzların Bozok kolunun Kayı Boyu ’na mensup olup Ertuğrul Gazi ’nin uc oğlundan en buyuğudur. Osmanlı Devleti ’ni ve hanedanını kuran Osman Gazi ve Gunduz Bey ’in ağabeyleridir.

Saru Batu Savcı Bey ’in doğum yeri ve tarihi hakkında elimizde kesin bir bilgi yoktur. Doğum yeri olarak Domanic Saruhan koyu ve Soğut Savcıbey koyu uzerinde tartışmalar vardır. 1476-1512-1530 tarihli Soğut ’e ait tahrir defterlerinde Savcıbey isimli bir koy yoktur. Bu koy ismini sonradan yakın tarihlerde almıştır. Dolayısıyla Saru Batu Savcı Bey ’in doğum yeri olarak Domanic Saru-han koyu ihtimal dahilindedir. Doğum tarihi hakkında her hangi bir kayda rastlanmamıştır.

XIV.asırdan itibaren yazılmaya başlayan Osmanlı tarihlerinde Saru Batu Savcı Bey hakkında pek cok rivayetler vardır:
“Ertuğrul Gazi, buyuk oğlu Saru Batu Savcı Bey başta olmak uzere diğer oğullarını da daha cocukluklarında iken hususi bir onem vermiş, itina ile yetişmelerine gayret gostermiştir.

XIII.asırda Batı Anadolu cihad memleketi olduğu icin bolgede gaza niyetiyle pek cok gazi, alperen, mucahid, derviş ve her biri birer gonul sultanı şeyh ve alim bulunuyordu. İşte oyle bir ortamda Saru Batu Savcı Bey iyi bir eğitim ve oğretim gosterilerek buyutuldu.

İslami ilimler oğretilerek, İslam terbiyesiyle yetiştirildi. Devrin orf ve adetince mukemmel bir askeri talim ve terbiyeyle yetişti. Gazilerin gazalarını ve meşhur Turk-İslam mucahidlerinin, alimlerinin, evliyalarının menkıbelerini dinleyerek şuurlandı.

Babası Ertuğrul Gazi ’nin silah arkadaşlarından silah talimi gordu. Devrin silahlarını (kılıc-ok-kargı) maharetle kullanmasını, ata inmeyi ve muharebe taktiklerini oğrendi. Babasının gaza yoldaşlarının gazalarını dinleyip ustun idarecilik vasıflarını geliştirdi.

Gencliğinde İslam ’ın cihat emrini, cihan mefkuresini yerine getirmek ve Kayıhanlılar ’ın şanını yuceltmek icin babası Ertuğrul Gazi ’nin yanında gazalara iştirak ederek kumandanlık vasıflarını geliştirip, kuvvetlendirdi. Babası Ertuğrul Gazi devri ve vefatından sonraki devirlerde vukubulan gazalarda muhim roller oynadı. Babasıyla katıldığı gazalarda (Moğollara karşı zafer-İnegol akını-Karacahisar ’ın zaptı) gosterdiği muvaffakiyetler ile babasının ve gazilerin takdirini kazandı.

Babası Ertuğrul Gazi ’nin vefatına kadar kucuk kardeşi Osman Gazi ile birlikte Kayı Boyu ’nun idaresinde, işlerinde yardımcı oldu. Ozellikle babasının son yıllarında vekaleten beyliğin idaresiyle ilgilendiler. Sadarete dirayetli bir şahsiyet olan Saru Batu Savcı Bey, babasının vefatıyla kucuk kardeşi Osman Gazi ile birlikte Kayı Boyu ’na altı sene (1281-1287) idarecilik yaptı.

Saru Batu Savcı Bey, karakter ve karizmasıyla iyi bir teşkilatcı, cesur bir kumandan mukemmel bir liderdi. Askeri dehası, cesareti, zekası ve aksiyonu ile (kardeşi Osman Gazi ile birlikte) katıldığı gazalarda (Ermenibeli zaferi-Kulacahisar ’ın fethi-İkizce/Domanic zaferi) gosterdiği muvaffakiyetle, kumandanlığa layık olduğunu ispatladı. Bir kumandana lazım gelen butun vasıflara haizdi. Saru Batu Savcı Bey, ilkeli ve durust idare anlayışı, uzak goruşluluğu ve etkin devlet adamlığı gibi nitelikleriyle kendisinden sonraki liderlere de yol gostermiştir.

Ertuğrul Gazi ’nin riyaseti doneminde elindeki savaşcı sayısının az olmasından dolayı barış merkezli bir siyaset izlenmiştir veya Konya Sultanı ’ndan yardım almıştır. Domanic ve Soğut ’e yerleşme surecinde komşu Bizans tekfurlarıyla (İnegol-Karacahisar-Bilecik) ve Turkmen Beyleri ile (Germiyan) iyi gecinmeye calışan bir riyaset devrinden ibarettir. Ertuğrul Gazi cevresinde bulunan beyliklerin ve devletlerin durumlarını ve siyasi şartları gayet iyi değerlendirerek başında bulunduğu aşiretini ve kendisine bağlı yerlerde yaşayanları, bu beylikler arasında komşuları ile daima iyi gecinerek guclu bir durumda huzur ve rahat icinde (sulh/sukun) yaşatıyordu. Kayıhanlılar yurt tutmak, zamanındaki beylikler ve devletler arasında guclu ve etkili bir mevki edinmek amacıyla Selcuklu Devleti ’nin batı hududunda bir Selcuklu uc beyliği olarak musademe ve muhasama yapmışlardır.

Saru Batu Savcı Bey ve Osman Gazi ’nin birlikte idare ettikleri yıllar (Tuğrul ve Cağrı Beyler-Bilge Han ve Kultegin birlikteliği gibi) Kayıhanlı ’ların taarruza gectiği yıllardır. Bitinya denilen coğrafyada yayılma, fetih harekatı yeni başlamıştır. Kayıhanlı Beyliği ’nin (Osmanlı Beyliğ) dış siyasetinin esaslarını tesbit edilmiştir ki, buna gore, komşu Turk beylikleri ile iyi munasebetlere devam edilecek, Bizans tekfurları (valiler) daima baskı altında (fetih) tutulacaktı. Bu mefkurenin bir uzantısı olarak da Saru Batu Savcı Bey ’in riyaseti devrinde Ermenibeli Muharebesi, Kulacahisar ’ın fethi, Domanic/İkizce Muharebesi, İnegol ve Karacahisar ’a akınlar gercekleşmiştir.

Saru Batu Savcı Bey, kendisine atfolunan faziletlerle hakiki bir Turkmen asilzadesiydi. Emsalsiz derecede secaati kadar da mert bir insandı. Karakter bakımından halim selim olup kendine guvenen, yerinde ve zamanında en doğru kararı alan, tedbirli, ileri goruşlu, adil, merhametli, sabırlı ve faziletli idi. Hayırseverliği yanında insan sevgisi de onun şiarıydı. Cok yonlu bir kumandan olarak; azim ve irade kudreti, vakar ve ciddiyeti, insanlara karşı comert ve şefkatli oluşu, makul hareket eden acık ve samimi siyasetiyle, dirayetli, sebatkar iyi ahlak meziyetlerine sahip bir insandı.

Saru Batu Savcı Bey, yiğitlik ve sehametiyle yani akıl ve zekasıyla beraber olan kahramanlığıyla maruftu. Dindar, namdar ve zuhd, takva ve salahda zamanın meşahirindendi. Bu hususiyetlerinden olsa gerek Cenab-ı Hak şehadet mertebesi ile muşerref kılmış, en buyuk mertebeye mahzar olmuştur. Şerefli bir hayattan sonra, 1287 yılında Osmanlı-Bizans arasında kuvvetleri arasında yapılan Domanic İkizce Savaşı'nda Allah ’ın sevgili kullarından birisi olarak şehitlik şerbetini icmiştir.”Mezarı Kutahya/Domanic-Karakoy'de Akmeşhed/Alcay mevkiindedir.(Her yıl bu koyde anma torenleri yapılmaktadır.)

Saru Batu Savcı Bey ’de bulunan en belirgin meziyet; onun diplomat ozelliğine sahip olmasıdır. Kayıhanlılar ’ın dış politika meselelerinde Kayıhanlılar ’ı temsil etmekle gorevlendirilen bir şahsiyettir. Saray adabı olarak resmi kabul ve ziyaretlerdeki merasimi, teşrifatı (protokolu) ve torenlerde uygulanan davranışları iyi bilirdi. Sozlu iletişimi, ifade kabiliyeti yuksek olan Saru Batu Savcı Bey ’in etkileme ve ikna yeteneği cok gucluydu. Konya Selcuklu Sultanı ’na ozellikle Saru Batu Savcı Bey ’in gonderilmesinde pozitif enerjisi, bilgi birikimi ve muhakeme gucuyle diplomatik iletişim yeteneğinin etkili olduğu muhakkaktır.