Gun boyu işiniz ya da okulunuz nedeniyle bilgisayara bakıyor, aralarda akıllı telefona ya da tablete bakıyor, akşam televizyon izliyor ve yine uyumadan once buyuk ihtimalle yine bir akıllı telefon ekranına bakarak gunu tamamlıyorsunuz. Bahsettiğimiz tum bu dijital cihazların ekranı mavi ışık yayıyor. Mavi ışık yalnızca dijital ekranlarda değil floresanlarda ve LED ışıklarda da bulunuyor.
Bu tur dijital cihazların işimizi kolaylaştırdığı ve bizi eğlendirdiği acık bir gercek ancak sağlığımıza nasıl bir etkisi oluyor hic duşundunuz mu? Eminiz aktif olarak mavi ışığa maruz kalıyorsanız en azından gozleriniz kuruyor ve ağrıyordur. Maalesef bunlar en ufak zararlardan kabul ediliyor. Gelin mavi ışık nedir, ne tur zararları var, vucudumuzu nasıl etkiliyor biraz daha yakından inceleyelim.
[h=2]Mavi ışık nedir?[/h]
Mavi ışık, ROY G BIV olarak kısaltılan ve Guneş ’te gorduğumuz beyaz ışığı oluşturan 7 gorunur ışık spektrumundan biridir. Akıllı telefon, akıllı saat, tablet, akıllı televizyon, bilgisayar gibi dijital cihazların ekranından ve floresan ile LED ışıklardan mavi ışık yayılır. Mavi ışık, 400 - 490 nanometre arası bir dalga boyuna sahiptir.
[h=2]Mavi ışığın etkileri nelerdir?[/h] Gozlerimiz uzerindeki etkisi Uykumuz uzerindeki etkisi Kanser riski uzerindeki etkisi Ruh sağlığımız uzerindeki etkisi Cocuklar uzerindeki etkisi [h=2]Gozlerimiz uzerindeki etkisi:[/h]
Şuphesiz mavi ışığın en buyuk etkisi, ona direkt olarak maruz kalan gozlerimiz uzerindedir. 415 - 455 nanometre dalga boyundaki ışığın goz hastalıkları uzerinde direkt bir etkisi olduğunu bilinirken mavi ışığın dalga boyu 400 - 490 nanometre arasındadır. Yani cok daha buyuk bir etkiden soz etmek mumkun.
Gozde kuruma yapan, tahriş eden ve bulanık gormenize neden olan dijital goz yorgunluğu olarak adlandırılan bir rahatsızlık bilgisayar kullanıcılarının yarısından fazlasını etkiliyor. Mavi ışık kesin bir şekilde goz retinasına zarar veriyor ancak bu zararın boyutu maruz kalma suresine gore değişiklik gosteriyor. Yapılan calışmalarda maalesef mavi ışığa birkac dakika maruz kalmanın bile retinaya zarar verdiği goruldu.
Maruz kalınan tum mavi ışık retinanın arkasına gectiği icin makula dejenerasyonu riskini arttırdığı, kalıcı gorme bozukluklarına neden olduğu, fotoreseptor hucrelerde toksik molekullerin salınımını tetiklediği icin AMD adı verilen bir goz hastalığına davetiye cıkardığı biliniyor.
[h=2]Uykumuz uzerindeki etkisi:[/h]
Sağlıksız uyku ile mavi ışık arasında direkt bir bağlantı var. Dijital ekrandan yansıyan mavi ışık sirkadiyen ritminizi ve uyku dongunuzu bozarak dinlenmeniz gereken zamanda beyninize uyanık kalma sinyali gonderiyor. Gecede 2 saat mavi ışığa maruz kalmak bile uyku hormonu olarak bilinen melatonin salgılanmasını yavaşlatıyor ve hatta durduruyor.
[h=2]Kanser riski uzerindeki etkisi:[/h]
Mavi ışık direkt olarak kanser yapmıyor ancak insan vucudunda yarattığı olumsuz etkiler nedeniyle kanser riskini arttırıyor. Orneğin gece vardiyasında calışan kişilerde gorulen yuksek meme kanseri, prostat kanseri ve kolorektal kanseri riski mavi ışığa maruz kaldığı icin uyku duzeni bozulan kişilerde de artıyor.
[h=2]Ruh sağlığımız uzerindeki etkisi:[/h]
Mavi ışığın ruh sağlığımız uzerindeki etkisi biraz karmaşık. Mavi ışık, Guneş ’ten gelen doğal bir ışığın taklidi olduğu icin sabahları 20 dakika maruz kalmak mevsim gecişlerinde yaşanan mevsime bağlı duygu durum bozukluğuna iyi geliyor. Ancak gun boyu ya da geceleri mavi ışığa maruz kalmak ruh sağlığını olumsuz yonde etkiliyor.
[h=2]Cocuklar uzerindeki etkisi:[/h]
Uzun ekran suresinin cocuklar uzerindeki etkisini buradaki yazımızda detaylarıyla anlatmıştık. Cocukların gozleri, mavi ışığı yetişkinler kadar iyi suzemez. Bu nedenle mavi ışık, cocuklarda miyop ve odaklanma sorunları yaratabilir. Geceleri mavi ışığa maruz kalan cocuklarda melatonin salgılanması yavaşlar ve hatta durur.
[h=2]Mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak icin ne yapmak gerekiyor?[/h]
Mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak istiyorsanız mavi ışık yayan ne varsa kapatacaksınız. Soylemesi basit ama uygulaması hic de kolay değil. Gorece yeni teknolojiler olsalar bile mavi ışık yayan dijital cihazlara o kadar alıştık ki pek coğumuz icin kabul etmediğimiz bir bağımlılığa donuştu. Tamamen bırakamasanız da en azından bazı sınırlar koyabilirsiniz.
Artık tum cihazlarda dahili olarak bulunan gece filtresini kullanarak mavi ışığın %94 ’unu kesmek retina zararlarını azaltacaktır. Uyumadan birkac saat once dijital ekranlara bakmayı bırakırsanız cok daha sağlık bir uykunuz olur. Cocuklarınıza belirli sınırlar cizerek mavi ışığın olumsuz etkilerini en aza indirebilirsiniz.
Bir ekrana bakmak yerine muzik ya da podcast dinleyin, elinizi oyalayacak hobiler edinin, dışarı cıkın, arkadaşlarınızla sohbet edin, kitap okuyun, temizlik yapın, imkanınız varsa hayvan sahiplenin; yani bir dijital ekrana bakmak yerine size keyif verecek başka şeylere bakmaya calışın. Bu hem beden hem de ruh sağlığınıza iyi gelecektir.
Dijital ekranlardan yayılan mavi ışık nedir, sağlığımız uzerindeki etkileri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak icin yapmanız gerekenlerden bahsettik. Uzun sure mavi ışığa maruz kalmanın sizi nasıl etkilediğini yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Bu tur dijital cihazların işimizi kolaylaştırdığı ve bizi eğlendirdiği acık bir gercek ancak sağlığımıza nasıl bir etkisi oluyor hic duşundunuz mu? Eminiz aktif olarak mavi ışığa maruz kalıyorsanız en azından gozleriniz kuruyor ve ağrıyordur. Maalesef bunlar en ufak zararlardan kabul ediliyor. Gelin mavi ışık nedir, ne tur zararları var, vucudumuzu nasıl etkiliyor biraz daha yakından inceleyelim.
[h=2]Mavi ışık nedir?[/h]
Mavi ışık, ROY G BIV olarak kısaltılan ve Guneş ’te gorduğumuz beyaz ışığı oluşturan 7 gorunur ışık spektrumundan biridir. Akıllı telefon, akıllı saat, tablet, akıllı televizyon, bilgisayar gibi dijital cihazların ekranından ve floresan ile LED ışıklardan mavi ışık yayılır. Mavi ışık, 400 - 490 nanometre arası bir dalga boyuna sahiptir.
[h=2]Mavi ışığın etkileri nelerdir?[/h] Gozlerimiz uzerindeki etkisi Uykumuz uzerindeki etkisi Kanser riski uzerindeki etkisi Ruh sağlığımız uzerindeki etkisi Cocuklar uzerindeki etkisi [h=2]Gozlerimiz uzerindeki etkisi:[/h]
Şuphesiz mavi ışığın en buyuk etkisi, ona direkt olarak maruz kalan gozlerimiz uzerindedir. 415 - 455 nanometre dalga boyundaki ışığın goz hastalıkları uzerinde direkt bir etkisi olduğunu bilinirken mavi ışığın dalga boyu 400 - 490 nanometre arasındadır. Yani cok daha buyuk bir etkiden soz etmek mumkun.
Gozde kuruma yapan, tahriş eden ve bulanık gormenize neden olan dijital goz yorgunluğu olarak adlandırılan bir rahatsızlık bilgisayar kullanıcılarının yarısından fazlasını etkiliyor. Mavi ışık kesin bir şekilde goz retinasına zarar veriyor ancak bu zararın boyutu maruz kalma suresine gore değişiklik gosteriyor. Yapılan calışmalarda maalesef mavi ışığa birkac dakika maruz kalmanın bile retinaya zarar verdiği goruldu.
Maruz kalınan tum mavi ışık retinanın arkasına gectiği icin makula dejenerasyonu riskini arttırdığı, kalıcı gorme bozukluklarına neden olduğu, fotoreseptor hucrelerde toksik molekullerin salınımını tetiklediği icin AMD adı verilen bir goz hastalığına davetiye cıkardığı biliniyor.
[h=2]Uykumuz uzerindeki etkisi:[/h]
Sağlıksız uyku ile mavi ışık arasında direkt bir bağlantı var. Dijital ekrandan yansıyan mavi ışık sirkadiyen ritminizi ve uyku dongunuzu bozarak dinlenmeniz gereken zamanda beyninize uyanık kalma sinyali gonderiyor. Gecede 2 saat mavi ışığa maruz kalmak bile uyku hormonu olarak bilinen melatonin salgılanmasını yavaşlatıyor ve hatta durduruyor.
[h=2]Kanser riski uzerindeki etkisi:[/h]
Mavi ışık direkt olarak kanser yapmıyor ancak insan vucudunda yarattığı olumsuz etkiler nedeniyle kanser riskini arttırıyor. Orneğin gece vardiyasında calışan kişilerde gorulen yuksek meme kanseri, prostat kanseri ve kolorektal kanseri riski mavi ışığa maruz kaldığı icin uyku duzeni bozulan kişilerde de artıyor.
[h=2]Ruh sağlığımız uzerindeki etkisi:[/h]
Mavi ışığın ruh sağlığımız uzerindeki etkisi biraz karmaşık. Mavi ışık, Guneş ’ten gelen doğal bir ışığın taklidi olduğu icin sabahları 20 dakika maruz kalmak mevsim gecişlerinde yaşanan mevsime bağlı duygu durum bozukluğuna iyi geliyor. Ancak gun boyu ya da geceleri mavi ışığa maruz kalmak ruh sağlığını olumsuz yonde etkiliyor.
[h=2]Cocuklar uzerindeki etkisi:[/h]
Uzun ekran suresinin cocuklar uzerindeki etkisini buradaki yazımızda detaylarıyla anlatmıştık. Cocukların gozleri, mavi ışığı yetişkinler kadar iyi suzemez. Bu nedenle mavi ışık, cocuklarda miyop ve odaklanma sorunları yaratabilir. Geceleri mavi ışığa maruz kalan cocuklarda melatonin salgılanması yavaşlar ve hatta durur.
[h=2]Mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak icin ne yapmak gerekiyor?[/h]
Mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak istiyorsanız mavi ışık yayan ne varsa kapatacaksınız. Soylemesi basit ama uygulaması hic de kolay değil. Gorece yeni teknolojiler olsalar bile mavi ışık yayan dijital cihazlara o kadar alıştık ki pek coğumuz icin kabul etmediğimiz bir bağımlılığa donuştu. Tamamen bırakamasanız da en azından bazı sınırlar koyabilirsiniz.
Artık tum cihazlarda dahili olarak bulunan gece filtresini kullanarak mavi ışığın %94 ’unu kesmek retina zararlarını azaltacaktır. Uyumadan birkac saat once dijital ekranlara bakmayı bırakırsanız cok daha sağlık bir uykunuz olur. Cocuklarınıza belirli sınırlar cizerek mavi ışığın olumsuz etkilerini en aza indirebilirsiniz.
Bir ekrana bakmak yerine muzik ya da podcast dinleyin, elinizi oyalayacak hobiler edinin, dışarı cıkın, arkadaşlarınızla sohbet edin, kitap okuyun, temizlik yapın, imkanınız varsa hayvan sahiplenin; yani bir dijital ekrana bakmak yerine size keyif verecek başka şeylere bakmaya calışın. Bu hem beden hem de ruh sağlığınıza iyi gelecektir.
Dijital ekranlardan yayılan mavi ışık nedir, sağlığımız uzerindeki etkileri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve mavi ışığın olumsuz etkilerinden korunmak icin yapmanız gerekenlerden bahsettik. Uzun sure mavi ışığa maruz kalmanın sizi nasıl etkilediğini yorumlarda paylaşabilirsiniz.