Eleştiri
"Sen hep boylesin. Zaten bir gun bile olsun beni dinlemedin. Hep bağırıyorsun. Beceriksizsin. Filanın eşinden ibret al. Beni uzmekten zevk alıyorsun" şeklindeki ifadeler, eşi suclayıcı, yargılayıcı ve kırıcı eleştirilerdir. Oysa iletişimde "ben" dilini kullandığımızda eşimize şoyle diyebiliriz: "Ben bu sozunden veya davranışından dolayı cok uzuldum, hayal kırıklığı yaşadım." Bu ifade daha yumuşak olduğundan, ayrıca kişide oluşturduğu duyguyu da olaya yansıttığından eşi olumlu yonde etkileyebilir.

Genelleme
"Hep boylesin. Boyle yaparsın. Zaten senden başkası da beklenmez. Bencilsin. Hic değişmiyorsun. Bu huyunu annenden, babandan kapmışsın. Bir gun de iyi yanını goremeyecek miyim?" tarzındaki ifadeler, eşi bir kalıba sokan ve damgalayan ifadelerdir. Mantıksal olarak duşunduğumuzde, madem ki eşiniz soylediğiniz gibi "hep oyle", yıllardır değişmiyor; peki siz ne oranda değiştiniz? İşe kendinizi değiştirmekle başlayın.



Aklını okumak
Evlilikte ilişki bozulmaya ve mutsuzluk ortaya cıkmaya başlayınca araya mesafeler girer. Surekli kavga, uzuntu, bir noktada ciftleri sessizliğe ve kendi dunyalarına iter. Fakat burada sozlu iletişim yerine sozsuz iletişim, yani davranışlardan anlamlar cıkarıp, eşi yargılama sureci başlar. "Hah yine kızdın. Bakışlarından anladım. Sen oyle demek istemedin. Senin kafanın icinde neler var, cok iyi biliyorum." Tarzındaki yaklaşımlar, eşin jest ve mimiklerinden, hal ve hareketlerinden anlamlar cıkarmaya yoneliktir.

İşi yokuşa surmek
Zamanla eşlerden birinde olumlu bir değişiklik olmuştur veya gittikleri doktor dinlenilmiş ve kişi olumsuz bir davranışından vazgecmiştir; diğer eşin: "10 yıldır sana soyledim, ama beni dinlemezsin; sonunda dediğime geldin. Başkası deyince daha mı kıymetli oluyor?" bicimindeki konuşmaları, eşi uzen ve geriye dondurebilecek tarzdadır. Oysa; "Bu değişiklikten dolayı cok mutluyum, sevincliyim. Gel beraber plan yapalım; başka nelerimizi değiştirebiliriz, onları konuşalım" tarzında bir diyalog kurulursa olumlu değişiklik pekişir ve devamı icin de teşvik edilmiş olunur.

Gecmişi hatırlatmak
Herkesin evliliğinde, gecmişte yaşadığı olumsuz bir anısı vardır. Aile kavgaları, kırgınlıklar, ihanetler, kucuk duşurmeler ve hayal kırıklıklarıdır. Gecmişte yaşanan kotu anıyı surekli gundeme getirmek sıkıntı doğurur ve sorunları pekiştirir.

Hep haklı olmak
Hatalar, yanlışlıklar iki taraftan da kaynaklandığı halde "Kim daha haklı?" diye adeta "mahkeme" kurulur. "Evliliğimiz boyunca kavgaları hic ben başlatmadım. Sen hep bana kotu davrandın, beni aşağıladın. Butun sorunlar senden kaynaklanıyor." Bu tarz kalıp sozler, tıkanan evliliklerin klasik sozleridir. Oysa once kendimize bakmamız ve "Ben nerede hata yapıyorum, yanlışım ne olabilir?" diye duşunmek gerekir. Surekli karşı tarafı haksız gormek işin kolaycı yonudur.





Sorumluluk
Aile yukunun tek tarafa yuklenmesi kişiyi aşırı strese sokup gergin ve ofkeli yapabilir. Bu yuzden hicbir cinsiyet ayırımı gozetmeksizin yapılacak işleri ortaklaşa yapmaya gayret etmek gerekir. Diğer yandan, ilişkideki bozulmadan dolayı "Sen beni zorluyorsun, cıldırtıyorsun; bu yuzden ofkeleniyorum" yerine, "Seninle ilişkimde zorlanıyor ve bazen ofkemi kontrol edemiyorum" tarzında konuşulsa, kişi kendisini de ortaya koyuyor ve sorumluluğu paylaşmış oluyor; boylece eşi suclamıyor, soruna dikkat cekip, uzerinde duşunulmesi gerektiği mesajını veriyor.

Mantıksal yaklaşım
"Ya bana iyi bir neden goster, soylediklerimi curut, ya da beni kabul et." Yaklaşımı evlilikle iş ilişkisini karıştırma yaklaşımıdır. Evlilikte roller, duygular, cinsellik ve bircok değişken rol oynar. Kendimizi "temize cıkarma"da mantık olayını ileri surmek kendi kendimizi aldatmaktan ibarettir.

Sozunu kesmek
İletişimde en onemli husus, konuşan insanı sonuna kadar dinlemek, cok gerekliyse aralarda girmektir. Dinlememiz, anlamamız ve kendimizi anlatmamız gerekiyor. Bunun yolu da saygıyla dinlemek ve ses tonunu yukseltmemektir.

Terapist yaklaşımı
Eş, ne kadar ilgili ve tecrubeli olursa olsun, kendisini doktor yerine koymamalı; cunku bir şey değişmez, eşi kendisini dinlemez ve direncle karşılaşır. Bu yuzden "iyi bir eş, arkadaş, sevgili" nasıl olursa, ona oyle davranmalıdır