100 Bin Kız Cocuğu Asker Olarak Kullanılıyor
Beş ulkeden biri kız cocuklarını asker olarak kullanıyor. 1Doğrudan savaşmak başta olmak uzere, kuryelik, aşcılık, cinsel hizmet gibi alanlarda kullanılıyor ve somuruluyorlar.
20 milyonu catışma bolgelerinde okul dışında.

BİA Haber Merkezi - Ankara

16 Mayıs 2008, Cuma


Sema BUZ Dunyada Kız Cocuklarının Durumu 2008 Raporu "Ozel Odak: Savaşın Golgesinde" başlığıyla yayınlandı. Raporun, giriş bolumunde savaşın golgesinde yaşayan 200 milyon kız cocuğu ve genc kadına adandığı goruluyor.

Rapora gore 5 ulkeden biri kız cocuklarını cocuk asker olarak kullanıyor. 100 bin kız cocuğu dunyanın farklı yerlerindeki catışmalarda savaşıyorlar ve 20 milyonu savaş bolgelerinde okul ve eğitim olanaklarından yararlanamıyor.

Catışmaların ayrıca kız cocuklarının evlerinden ayrılmaları, daha kucuk kardeşlerinin bakımı, tecavuz, dayak ve kacırılma gibi durumlar acısından risk yarattığı belirtiliyor.

Acil cağrı
Liberya başkanı ve Afrika'nın ilk secilmiş kadın lideri olan Ellen Johnson Sirleaf şoyle diyor: "Bu rapor, catışma sonrası ulkelerde sıklıkla gormezden gelinen kız cocuklarının sağkalım ve potansiyellerini tehdit eden, kotu durumlarına ilişkin onemli ve eleştirel bir bakış sunuyor.

"Kız cocuklarına eğitim ve sağlık bakımına ulaşmalarını da iceren normal yaşamlarını surdurebilmeleri icin acil mudahale gereksinimi bulunmaktadır".

Milyonlar risk icinde
Rapordaki sayılara bakıldığında:

38 ulkede kız cocukları, son 20 yılda silahlı catışma durumlarında asker olarak kullanılıyor.
200 milyon kız cocuğu silahlı catışmaların yeni başladığı ya da devam ettiği riskli ulkelerde yaşıyor.
Yaklaşık 20 milyon kız cocuğu, savaş bolgelerinde, okul dışında.
Ayrımcılık
Kız cocukları ayrıca kendilerini eğitimden uzaklaştıran ve iş bulmalarını engelleyen, yaşamlarını zorlaştıran ayrımcılığın durdurulması konusunda mucadele etmek durumunda.

Bunun ikincil etkisi, sadece kız cocuklarının yaşam şanslarının ciddi olarak sınırlı olması değil, aynı zamanda ulkenin ekonomik geleceğinin de ciddi bir bicimde engellenmiş olması olarak anlaşılmalı.

Rapor, kız cocuklarının haklarının korunması ve karar verme/catışma sonrası uzlaşma durumlarında yer almaları gereksinimini vurgulamaktadır.

Haklar icin mucadele
Sierra Leone'nin kuzeyinden Christiana 14 yaşındayken, 1998'de gerillalar tarafından kacırılmış ve tecavuze uğramış. Şimdi, tecavuz mağdurlarının yararına mucadele ediyor.

"Kız cocuklarının hakları icin mucadele etmenin cok onemli olduğunu duşunuyorum. Bu mucadele benim gibi kotu muamele gormuş genc kadınların ozsaygılarının gelişimine yardım ediyor" diyor.

Catışmada ayrıca somurulen kadınlar
Savaş ve silahlı catışma durumlarında kadınların ve cocukların yaşadıkları sorunların toplumsal cinsiyet rolleriyle ve yaşla buyuk oranda ilgili olduğu goruluyor. Catışma bolgelerinde yaş olarak kucuk olan kadınların doğrudan savaşmak başta olmak uzere, kuryelik, aşcılık, cinsel hizmet gibi alanlarda kullanıldıkları ve somuruldukleri biliniyor.

Kadınlar da erkekler gibi cocuk asker olarak kullanılıyor. El Salvador, Etiyopya ve Uganda'da cocuk askerlerin ucte birinin kız cocukları olduğu bildiriliyor. Kız cocukları tecavuze uğrayabiliyor ya da bazı durumlara askeri komutanların "eşleri" olmaya ve onlara cinsel hizmet sunmaya da zorlanıyorlar.

Kadınların diğer bir etkilenme alanlarıysa geleneksel rollerin ve sorumlulukların savaş durumlarında artışı. Ancak bu artışa rağmen kadınlar -kaynaklara ve hizmetlere de daha sınırlı ulaştıkları icin- kendileri ve ailelerinin gereksinimlerini karşılamakta zorlanıyor.

Kadın deneyimleri gorunmez kılınıyor
Burada onemli bir nokta, savaş ve silahlı catışma durumlarında genellikle erkek deneyimlerinin temel alınması ve kadın deneyimlerinin gorunmezliği meselesi.

Rapor tam da bu nedenle "savaşın golgesinde" vurgusuyla cıkmıştır ve kız cocuklarının deneyimlerini gorunur kılma anlamında buyuk bir katkıdır.

Ancak nesnel bir gercek olarak dunyanın farklı yerlerinde gunumuzde halen yaklaşık 30'un ustunde catışmanın devam ettiği duşunulduğunde, konu buyuk oncelik taşıyor. Cok boyutlu olan bu konuda farklı duzeylerde kuruluşların cabasına gereksinim buyuk boyutta ve gorunurluk kazanmayla bu konudaki toplumsal cinsiyet odaklı mucadelenin birlikte yurumesi gerekli. (SB/TK)

* Britanya merkezli kalkınma ajanslarından biri olan Plan International'ın "Dunyada Kız Cocuklarının Durumu 2008 Raporu Ozel Odak: Savaşın Golgesinde" dun (15 Mayıs) yayınlandı. Raporun İngilizce orijinaline ulaşmak icin tıklayın. (PDF belgesi, 4,8 MB) Orgut her yıl dunyada kız cocuklarının durumuna dair raporunu "Cunku ben bir kız cocuğuyum" genel başlığıyla yayınlıyor.