Editoru Gurkan'ın deyişiyle "cinsiyetle ilgili ezberimizi bozan" Judith Butler'ın "Cinsiyet Belası" kitabı Turkce'de. Kitap feminist kuramın temel eserlerinden; aynı zamanda baskın heteroseksuel algıyı ve homofobiyi de alaşağı ediyor.

BİA Haber Merkezi - İstanbul

12 Haziran 2008, Perşembe


Tolga KORKUT 1990'da yayımlandığında feminist kuramı ve toplumsal cinsiyet araştırmalarını kokten değiştiren Judith Butler'ın "Cinsiyet Belası" kitabı, yaklaşık 20 yıl sonra Turkce'de..

bianet'in goruştuğu, Metis Yayınları'ndan cıkan kitabı yayıma hazırlayan Ozde Duygu Gurkan, "Feminist kuramın temel eserlerinden biri sayılan, bu konudaki neredeyse butun kitapların gondermede bulunduğu 'Cinsiyet Belası'nın şimdiye kadar Turkce'ye cevrilmemiş olması buyuk eksiklikti" diyor..

Cinsiyet olunan değil eylenen bir şey
Butler'ın temel saptamalarından biri, aynı zamanda kitaptan en cok alıntılanan sozlerden: "Toplumsal cinsiyet insanın olduğu bir şey değil, yaptığı, eylediği bir şey. "Olmak"tan cok "yapmak"..

"Feminizm ve Kimliğin Altust Edilmesi" altbaşlığını taşıyan kitap icin Gurkan "Butler cinsiyet kavramının dilde, kulturde ne kadar yerleşmiş olduğunu, bunu altust etmenin ne kadar onemli gosteriyor" diye konuşuyor..

Bir başka değeri de toplumsal cinsiyetten soz edilirken baskın olan heteroseksuel dayatmayla hesplaşması. Gurkan "Bu kitap lezbiyen, gey, biseksuel, transseksuel ve travesti (LGBTT) camia icin de cok onemli" diyor..

Butler, feminist duşunce ve hareketin temeli olarak gorulen "kadın" kimliğinin hangi varsayımlarla mumkun olduğunu, ne olcude tutarlı ve istikrarlı olduğunu soruyor. Gurkan, kitabın cinsiyet kavramının kimlik politikaları, dil ve iktidarla olan ilişkilerini, erkek egemen duzenin ne kadar derin olduğunu gosterdiğini de ekliyor..

Butler'ın Freud, Levi-Strauss, Lacan, Irigaray, Wittig ve Kristeva metinleriyle de hesaplaştığı "Cinsiyet Belası"nın akademi dışı cevre icin de onemli, feminist ve LGBTT hareketin siyasetlerini oluşturmasında temel dayanaklardan biri olduğunu soyluyor Gurkan..

Gurkan'a gore Başak Ertur'un olabildiğince yalın cevirisi de, aslında okuması pek de kolay olmayan bu kitabı okumayı kolaylaştırıyor: "Turkce okuru şanslı." (TK/EZO)

"Cinsiyet Belası"
Yazan: Judith Butler
Turkcesi: Başak Ertur
Yayıma Hazırlayan: Ozde Duygu Gurkan
Metis Yayınları, Mayıs 2008, 248 sf.