Muzik dinlemenin gundelik hayatımızda oldukca işe yarar bir aktivite olduğu surekli vurgulanıyor. Hatta bu duruma Mozart etkisi gibi ornekler gosteriliyor. Soz konusu orneğimizde kabaca Mozart dinlenildiğinde zek seviyesinde artış gorulduğune inanılıyor. Peki gundelik hayatımızda muzik bizlere boyle iyi gelirken odaklanmamız gerektiğinde nasıl bir etki gosteriyor?
Ozellikle oğrenciler, sınav donemlerinde evdeki gurultuden veya kutuphanelerdeki ufak da olsa var olan dış seslerden izole olmak icin kulaklıklarını yanlarından ayırmıyorlar. Kimileri sadece dış sesi azaltmak icin kulaklığını takıp calışırken kimileri arkada bir muziğin calmasını tercih ediyor. Biz de bu iceriğimizde bilimin bu konuda ne dediğini anlaşılır bir şekilde anlatacağız.
[h=2]Oncelikle muziğin dikkat dağıtıcı bir etken olduğu tartışılmaz, fakat işin icinde dikkate almanız gereken bircok değişken bulunuyor:[/h]
Bilişsel psikoloji alanında calışan Brian Anderson, insanların bircok işi aynı anda yapamayacağını, bunun bir yanılgı olduğunu soyluyor. Bu, dikkatin kısıtlı bir kaynak olmasından kaynaklanıyor. Bu senaryoda birden fazla iş hem muzik dinlemek hem de ders calışmak oluyor.
Ve bunlardan en az biri bilişsel aktivite gerektirdiğinden arkada muzik caldığı sırada dersten alınabilecek verim kısıtlanmış oluyor.
[h=2]Bir diğer sebep ise dinlediğimiz muziğin aklımızdaki bilgiyle ozdeşleşmesi:[/h]
Hic eskiden dinlediğiniz bir şarkıyı tekrar actığınızda o şarkıyı dinlediğiniz gunlere geri gittiğiniz oldu mu? Anderson aynı senaryonun ders sırasında muzik dinlerken de olduğunu soyluyor. Yani ders calıştığımız sırada aldığımız bilgiler, arkada dinlediğimiz muzikle ozdeşleşiyor ve o muziğin olduğu ortamda bilgileri daha kolay hatırlıyoruz.
Fakat sınav salonlarında bu muzikler calınmayacağı icin muzikle ders calışmanın dikkat dağıtıcı olduğu savunuluyor. Peki “ben muzik dinlemek istiyorum, sessiz ortamda yapamıyorum” diyenler icin cozum yok mu? Elbette var
[h=3]Muzik neden mi dikkat dağıtır? Dinlenen şarkı yuksek tonda olduğu veya sozleri olduğu icin elbette[/h]
Calışma masanızda oturup notlarınızı karıştırırken arkada aşk hayatını melodik bir şekilde anlatan birinin olması ya da gurultulu bir rock şarkısının calması elbette dikkatinizi dağıtacaktır.
Bu yuzden eğer muzik dinlerken dersten aldığınız verimi de yuksek tutmak istiyorsanız aklınızda tutmanız gereken birkac nokta bulunuyor.
[h=2]Muzik dinleyerek calışmak isteyenlerin tercih edebileceği secenekler:[/h] Sozleri olmayan ya da bilmediğiniz dildeki şarkıları tercih edin Alıştığınız muzikleri kullanın Slow, enstrumental şarkılar tercih edin Duşuk sesle muzik dinleyin Reklamlı platformlardan uzak durun Farklı ses seceneklerine yonelin [h=3]Sozleri olmayan ya da bilmediğiniz dildeki şarkıları tercih edin:[/h]
Sinirbilimci Steven Smith ’den gelen bu tavsiye, ders calıştığınız sırada muziğin cektiği dikkati en aza indirecektir. Zira şarkıda hem dikkatinizi cekecek bir soz olmayacak hem de soz olsa da ne dendiğini anlamadığınızdan beyniniz derse daha odaklı olacaktır.
[h=3]Alıştığınız muzikleri kullanın:[/h] Bunun sebebiyse arkada calan şarkı her ne kadar sakin olup icinde soz bulundurmasa da alışılmadık bir ses olduğundan beyninizin ona da dikkat verecek olması. Bu bağlamda alıştığınız muziklerden veya kendinize gore uygun gorduğunuz muziklerden bir calma listesi oluşturabilirsiniz.
[h=3]Slow, enstrumental şarkılar tercih edin:[/h]
Herkes klasik muzik dinleyecek diye bir kural yok. Eğer soz konusu turle aranız iyi değilse slow, enstrumental şarkıları da tercih edebilirsiniz. Bu noktada dinleyeceğiniz muziğin turunden cok temposu onemli.
[h=3]Duşuk sesle muzik dinleyin:[/h] Ders calışırken muzik acacaksanız bunun bir arka plan muziği olduğunu unutmamanız gerek. Bu sebeple duşuk tempolu bir muzik olsa bile sesini duşuk tutmaya dikkat edin.
[h=3]Reklamlı platformlardan uzak durun:[/h]
Aşk hayatını anlatan bir sanatcı dikkatinizi nasıl dağıtıyorsa sakin muzik dinlerken araya giren (ornek) e-ticaret sitesi reklamı da aynı şekilde dikkatinizi dersten alacaktır. Bu sebeple Spotify veya YouTube gibi platformların ucretli servislerini kullanmak yararınıza olacaktır.
[h=3]Beyaz gurultu (White noise) ve doğa sesleri de birer secenek[/h] Tum frekansların bir araya gelmesiyle oluşan beyaz gurultu, arka plandaki sesleri bastırmak icin kullanılıyor ve odaklanmaya yardımcı olduğu da goruldu. Doğa sesleri de aynı şekilde odaklanmayı kolaylaştırmak, coğu zaman uykuya dalmak icin kullanılıyor.
[h=2]Daha verimli olup olmadığına kendiniz karar vereceksiniz:[/h]
Hepimizin arasında farklılıklar bulunuyor. Bu farklılıklar yuzunden ihtiyac duyulan calışma ortamları da kişiden kişiye farklılık gosteriyor. Eğer muzikle calışmak isteyen biriyseniz veya en azından bir şans vermek istiyorsanız, buna ozel hazırlanmış calma listeleri veya bahsettiğimiz doğa sesleriyle konuya giriş yapabilirsiniz.
Ayrıca bunu deneyerek muzikle birlikte calışmanın sizin icin normalden daha verimli olup olmadığını da anlamış olacaksınız. Saydıklarımız arasından kullandığınız yontemleri ve sonuclarını veya farklı odaklanma yontemleriniz varsa bunları yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5