Dilimizin en buyuk zenginliğini oluşturan pek cok deyim ve atasozu vardır. Bunlar arasında en ilginc olanlardan bir tanesi de ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozudur. Bu soz, ceviz ağaclarının yaygın olduğu bolgelerdeki insanlar tarafından sıkca kullanılıyor. Hatta son yıllarda bu sozu halkı cıkardığı iddia edilen bir bilimsel acıklama da sosyal medyada geziyor.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunu duyunca herkesin aklına kafasına ceviz duşerek olme ihtimali geliyor olabilir ancak acıklaması biraz daha derin. Derin olmasına derin ama ne kadar doğru olduğuna dair elimizde hicbir kanıt yok. Gelin ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozune ve bu soz icin yapılan bilimsel acıklamayla doğrusuna yakından bakalım.
[h=2]Hikayesi ve anlamı pek de bilinmeyen bir soz: [/h] ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu, ozellikle ulkemizin Toroslar bolgesinde sık sık kullanılan bir halk deyimidir. Ortaya cıkış ve yayılma hikayesi tam olarak bilinmiyor ancak ceviz ağaclarının yaygın olduğu tum bolgelerde kullanılıyor. Hikayesi gibi anlamı da tam olarak bilinmeyen bu soz hakkında son yıllarda ortalarda dolanan bir bilimsel acıklama var.
[h=2]‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur ’ sozunun bilimsel acıklaması:[/h]
İlk kez 2015 yılında Facebook ’ta yayınlanan bir gonderi ile ortaya cıkan ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasına gore ceviz ağacı sulfur gazı yayıyor ve bu gaz, havada bulunan diğer gazlardan ağır olduğu icin dibe cokuyor. Ceviz ağacının yanında uzun sure vakit geciren insanlar bu gazdan zehirlenerek zarar goruyor, hatta oluyor.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasına gore ceviz ağacı tarafından yayılan sulfur gazı nedeniyle etrafında hicbir bitki de yetişmiyor. Ceviz ağacı tarafından yayılan sulfur gazının ozon tabakasını tamir ettiği ve bu nedenle her yere ceviz ağacı ekilmesi gerektiği de acıklamanın onemli bir parcasını oluşturuyor.
[h=2]Bu acıklama icin tam olarak doğru diyemiyoruz:[/h]
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu icin yapılan ve bilimsel olduğu iddia edilen acıklama kulağa guzel gelse bile tam olarak doğru değil. Ceviz ağaclarının govdesinin her bir bolumu juglon adı verilen bir kimyasal madde salgılıyor. Ancak bu madde soylendiği gibi insanlar ya da diğer bitki ve hayvanlar icin zararlı değil.
Bilimsel olduğu soylenen acıklamada bahsedilen, ceviz ağaclarının etrafından hicbir bitki yetişmediği iddiası da doğru değil. Ceviz ağaclarının etrafında, kendi fidanları da dahil olmak uzere pek cok bitki yetişmektedir. Elbette, tum ağaclar gibi ceviz ağacı da bulunduğu topraktan mineral ve suyun buyuk bolumunu kendine aldığı icin etrafındaki bitkilerin cok da verimli olmayacağı aşikar.
Gelelim ceviz ağacının yaydığı oldurucu sulfur gazının ozon tabakasını iyileştirdiği iddiasına; sulfur gazı ne? Yapılan acıklamada gecen sulfur gazı sulfur dioksit mi hidrojen sulfur mu? Diyelim bu ikisinden biri. Evet, zamanında bu gazların ozon tabakasını iyileştirme ozelliği uzerine bazı calışmalar yapıldı ancak hicbir zaman bu iddiayı kanıtlayan bir sonuc alınmadı.
[h=2]Ceviz ağacının salgıladığı gazlar, insanlara kolay kolay zarar vermez: [/h]
Tamamen olmasa da ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu icin yapılan ve bilimsel olduğu iddia edilen acıklama kısmen yanlıştır. Evet, ceviz ağacı kimyasal bir gaz salgılar ama bu gaz kolay kolay kimseye zarar vermez.
Ceviz ağacı tarafından yayılan juglon gazına her bitki dayanamaz ama pek cok odunsu bitki bu gazdan etkilenmediği icin ceviz ağacının etrafında başka bitkiler yetişebililir. Ozon tabakasını iyileştirme gucune gelirsek, maalesef bu da doğru değil. Hatta kullanımı durumunda asit yağmuruna neden olacağı bile soyleniyor.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasını inceledik ve bu bilimsel acıklamanın ne kadar doğru olduğundan bahsettik. Bazen, bazı bilgiler bu ornekte gorulduğu gibi hızla yayılabilir. İnanmadan once birkac basit Google araması yapmak en doğrusu olacaktır.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunu duyunca herkesin aklına kafasına ceviz duşerek olme ihtimali geliyor olabilir ancak acıklaması biraz daha derin. Derin olmasına derin ama ne kadar doğru olduğuna dair elimizde hicbir kanıt yok. Gelin ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozune ve bu soz icin yapılan bilimsel acıklamayla doğrusuna yakından bakalım.
[h=2]Hikayesi ve anlamı pek de bilinmeyen bir soz: [/h] ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu, ozellikle ulkemizin Toroslar bolgesinde sık sık kullanılan bir halk deyimidir. Ortaya cıkış ve yayılma hikayesi tam olarak bilinmiyor ancak ceviz ağaclarının yaygın olduğu tum bolgelerde kullanılıyor. Hikayesi gibi anlamı da tam olarak bilinmeyen bu soz hakkında son yıllarda ortalarda dolanan bir bilimsel acıklama var.
[h=2]‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur ’ sozunun bilimsel acıklaması:[/h]
İlk kez 2015 yılında Facebook ’ta yayınlanan bir gonderi ile ortaya cıkan ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasına gore ceviz ağacı sulfur gazı yayıyor ve bu gaz, havada bulunan diğer gazlardan ağır olduğu icin dibe cokuyor. Ceviz ağacının yanında uzun sure vakit geciren insanlar bu gazdan zehirlenerek zarar goruyor, hatta oluyor.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasına gore ceviz ağacı tarafından yayılan sulfur gazı nedeniyle etrafında hicbir bitki de yetişmiyor. Ceviz ağacı tarafından yayılan sulfur gazının ozon tabakasını tamir ettiği ve bu nedenle her yere ceviz ağacı ekilmesi gerektiği de acıklamanın onemli bir parcasını oluşturuyor.
[h=2]Bu acıklama icin tam olarak doğru diyemiyoruz:[/h]
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu icin yapılan ve bilimsel olduğu iddia edilen acıklama kulağa guzel gelse bile tam olarak doğru değil. Ceviz ağaclarının govdesinin her bir bolumu juglon adı verilen bir kimyasal madde salgılıyor. Ancak bu madde soylendiği gibi insanlar ya da diğer bitki ve hayvanlar icin zararlı değil.
Bilimsel olduğu soylenen acıklamada bahsedilen, ceviz ağaclarının etrafından hicbir bitki yetişmediği iddiası da doğru değil. Ceviz ağaclarının etrafında, kendi fidanları da dahil olmak uzere pek cok bitki yetişmektedir. Elbette, tum ağaclar gibi ceviz ağacı da bulunduğu topraktan mineral ve suyun buyuk bolumunu kendine aldığı icin etrafındaki bitkilerin cok da verimli olmayacağı aşikar.
Gelelim ceviz ağacının yaydığı oldurucu sulfur gazının ozon tabakasını iyileştirdiği iddiasına; sulfur gazı ne? Yapılan acıklamada gecen sulfur gazı sulfur dioksit mi hidrojen sulfur mu? Diyelim bu ikisinden biri. Evet, zamanında bu gazların ozon tabakasını iyileştirme ozelliği uzerine bazı calışmalar yapıldı ancak hicbir zaman bu iddiayı kanıtlayan bir sonuc alınmadı.
[h=2]Ceviz ağacının salgıladığı gazlar, insanlara kolay kolay zarar vermez: [/h]
Tamamen olmasa da ‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozu icin yapılan ve bilimsel olduğu iddia edilen acıklama kısmen yanlıştır. Evet, ceviz ağacı kimyasal bir gaz salgılar ama bu gaz kolay kolay kimseye zarar vermez.
Ceviz ağacı tarafından yayılan juglon gazına her bitki dayanamaz ama pek cok odunsu bitki bu gazdan etkilenmediği icin ceviz ağacının etrafında başka bitkiler yetişebililir. Ozon tabakasını iyileştirme gucune gelirsek, maalesef bu da doğru değil. Hatta kullanımı durumunda asit yağmuruna neden olacağı bile soyleniyor.
‘Ceviz ağacının dibinde ve golgesinde oturulmaz, adamı erken oldurur. ’ sozunun bilimsel acıklamasını inceledik ve bu bilimsel acıklamanın ne kadar doğru olduğundan bahsettik. Bazen, bazı bilgiler bu ornekte gorulduğu gibi hızla yayılabilir. İnanmadan once birkac basit Google araması yapmak en doğrusu olacaktır.