Şişkinlik sorunu cok fazla rahatsızlığa neden olur ve ozellikle gaz oluşumu bu duruma eşlik ederse dayanılmaz olabilir. Ancak, coğu durumda şişkinlik gercekten ciddi bir durumu ifade etmez. Şişkinlik coğu zaman diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kolayca ortadan kaldırılabilir, ancak her zaman değil. Bircok insan icin bağırsaklardaki aşırı gazın nedenleri proteinin zayıf sindirimi (gıdanın fermantasyonu meydana gelir), şeker ve karbonhidratların tam olarak emilememesi (bazı kompleks karbonhidratların parcalanması icin vucutta enzimlerin eksikliği) ve bağırsakta bakteri dengesizliğidir (sindirim sisteminde trilyonlarca hem iyi hem de kotu bakteri vardır ve daha fazla kotu bakteri olduğunda şişkinliğe ve aşırı gaza neden olabilir).
Bununla birlikte, bazen şişkinlik vucutta gizlenen ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Şişkinlik alerjiler, hormonal dengesizlikler, tiroid fonksiyon bozukluğu, bağırsak bozuklukları ve inflamatuar bağırsak hastalığına bağlı olarak gelişebilen bir durumun en yaygın belirtilerinden biridir. Bozulan metabolizmadan atık urunlerin zayıf atılımına kadar bircok şey bağırsak sağlığını etkileyebilir. İlk bakışta en uzak nedenler bile, orneğin yetersiz uyku veya stres, halsizlik faktorleri bile şişkinliğe neden olabilir. Populer inanışın aksine, şişkinliğin fazla kilolu olmakla veya cok fazla su icmekle pek ilgisi yoktur. Midede sıvı aslında birikemez, ancak şişkinliğe vucudun diğer kısımlarında (ayak bilekleri, yuz ve ayaklar) şişlik eşlik edebilir. İşte şişkinliğin en yaygın 10 nedeni. Hazımsızlık Ceşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları (irritabl bağırsak sendromu, ulseratif kolit ve colyak hastalığı gibi) olan bircok kişi şişkinlik, gaz ve diğer rahatsız edici belirtiler yaşar. İrritabl bağırsak sendromu hastalarının yuzde 23 ila 96'sının ve kronik kabızlığı olan hastaların yarısından fazlasının şişkinlik yaşadığı tahmin ediliyor. Sıvı Tutulması (Odem veya Assit) Karında sıvı birikmesi (assit) enfeksiyon, karaciğer hastalığı ve hatta kanser gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu durumda derinin sararması (sarılık), goz kurelerinin renginin değişmesi veya karın ağrısı gibi diğer bobrek yetmezliği veya hepatit semptomları da goruluyorsa mutlaka bir uzmana başvurun. Dehidrasyon Tuzlu yiyecekler yedikten sonra susuzluk hissinin arttığını ve bunun sonucunda şişkinlik hissettiğinizi fark ettiniz mi? Garip gorunebilir, ancak ne kadar cok sıvı tuketirseniz (gıdalardan gelen sıvılar dahil), şişkinlik riskiniz o kadar azalır. Dehidrasyon (vucudun susuz kalması) ve elektrolit dengesizlikleri sindirim surecini bozar. Vucut sıvı dengesini yeniden sağlamaya calıştığında, benzer durumlardan kendisini korumak icin daha da fazla su birikmeye başlar. Bu durumda dışkı ile ilgili sorunlar da olabilir. Boylece, sıvı seviyesini yenilemeye başladığınızda, vucut onu karında biriktirecek ve bu da şişlik ve şişkinliğe yol acacaktır. Kabızlık Şişkinliğin en belirgin nedeni tuvalete gitme ihtiyacıdır. Kabızlık sırasında atık urunler bağırsaklarda kalır ve karında ağırlık, ağrı, rahatsızlık ve gaza neden olur. Kabızlığın en yaygın nedenleri diyette lif veya sıvı eksikliği, hareketsiz yaşam tarzı ve strestir. Gıda Alerjileri Belirli maddelere veya gıdalara karşı alerjiler, hassasiyetler veya intoleranslar gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bunlar genellikle gluten (ekmek, makarna, tahıl) ve FODMAP kısa zincirli karbonhidratları iceren yiyecekleri icerir. Kabuklu deniz urunleri veya kabuklu yemişler gibi cok ceşitli gıdalara karşı alerjiler ortaya cıkabilir. Alerjisi olanlar, ortaya cıkan belirtiler oldukca belirgin olduğu icin bu durumun farkındadır. Ancak gıda intoleranslarınada belirtiler cok acık değildir ve farklı olabilen cok ceşitli ancak hafif belirtiler ortaya cıkabilir. Vucudunuzun neyi duzgun ememediği veya parcalayamadığını gormek icin yiyecekleri tek tek kesmeyi denemekten başka kesin bir care yoktur. SİBO İnce Bağırsaklarda Aşırı Bakteri Coğalması (SİBO), sindirim sisteminde, genellikle bağırsaklarda yuksek konsantrasyonda zararlı bakteri ile ilişkilidir ve antibiyotik aldıktan sonra iltihaplanma veya uygunsuz sindirim sonucu gelişebilir. Sağlıklı bir bağırsakta farklı bakteri turleri uyum icindedir ve besinlerin emilmesine yardımcı olur. Ancak zararlı bakteriler coğaldığında mide zarına zarar vererek besin emilimlerini engeller. Bazı gıdalar ve maddeler de gıda intoleransları ve vucudun bunları tam olarak ememesi nedeniyle SİBO belirtilerine neden olabilir. Enfeksiyonlar Pelviste, idrar yolunda ve sindirim sisteminde şişkinlik, odem veya asit iltihaplanmaya ve beyaz kan hucrelerinde artışa neden olan bir enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Ciddi bir enfeksiyona ayrıca ateş, kızarıklık, ağrı ve şişmiş lenf duğumleri eşlik eder. Bağırsak Tıkanıklığı Bazen şiddetli şişkinliğe (bu durumda şişkinlik midede değildir) kabızlık, mide bulantısı ve kusma eşlik edebilir. Bunların hepsi bağırsak tıkanıklığı belirtileri olabilir. Hastalığa ince veya kalın bağırsakta bir yara veya tumor neden olabilir. Yara veya tumor buyumesi sırasında, oluşum bağırsağın duvarlarına baskı yaparak onu bloke eder. Bu oldukca acı verici bir surectir, bunun sonucunda vucut atıkları boşaltma yeteneğini kaybeder. Bu durumda en kısa surede bir uzmana başvurmalı ve hemen tedaviye başlamalısınız. Hastalık tedavi edilmediği takdirde bağırsak yırtılmasına ve olume neden olabilir. Hormonal Değişiklikler PMS'nin şişkinlik, hazımsızlık, kabızlık ve sıvı tutulmasına neden olduğu bilinmektedir. Bu rahatsızlıklar gecicidir ve duzensiz adet kanaması, miyom ve şiddetli kramplar gibi diğer semptomlar eşlik etmedikce ciddi sorunlara neden olmaz. Şişkinlik adetten once, adet sırasında veya sonrasında ortaya cıkabilir ve bazı kadınlar vucutta iki haftaya kadar şiddetli sıvı tutulması yaşayabilir. Adet dongusunun ilk gunlerinde ostrojen seviyeleri yukselir ve uterusun astarı kalınlaşır. Yumurtlama sırasında sıvı ve kan biriktikce şişkinlik artabilir. Adet doneminde fazla sıvı, kan ve dokular salınır ve şişkinlik kaybolur. Kanser Şişkinlik nadiren kanser belirtisidir, ancak yine de kolon veya rahim kanserinde onemli bir işarettir. Erken evre mide kanseri genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bununla birlikte, şişkinlik dışındaki kanser belirtileri arasında kilo kaybı, hazımsızlık, mide bulantısı, kanlı kusma ve karın ağrısı bulunur. Şişkinlik devam ederse ve nedenini bulamıyorsanız mutlaka bir uzmana başvurun.
Bağırsaklarda gaz oluşumunda besinlerin buyuk rolu olduğu icin şişkinlikten kurtulmanın en etkili yolu dengeli beslenmedir. Tuketilen besinlerin sindirim sisteminde sorunsuz hareket etmesi icin vucudun yuksek lif iceriğine sahip yiyeceklere ihtiyacı vardır. Gunluk en az 25-30 gram diyet lifi alınmalıdır. Sebzelerde, meyvelerde, kuru yemişlerde, yağlı tohumlarda, baklagillerde ve tahıllarda iyi miktarda lif bulunur. Ancak, şişkinliğin nedeninin sadece beslenmeyle değil, genel olarak yaşam tarzıyla da ilişkili olabileceğini unutmayın. Şişkinliği onlemek icin en etkili urunler şunlardır: - İyi bakteri olarak bilinen probiyotikler, sindirim sisteminin durumu uzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve bağırsaklarda sorunlara neden olabilecek zararlı bakterileri yok ederler. Doğal probiyotik kaynakları yoğurt, kefir, kombucha ve lahana turşusudur. - İşlenmiş populer paketli sut urunlerinin aksine, canlı kultur iceren sut urunleri, uygun sindirim icin gerekli enzimleri icerir. Yapay katkı maddeleri iceren aromalı yoğurtlardan kacınmaya calışın. - Su iceriği yuksek meyve ve sebzeler tuketin. Sulu sebze ve meyveler, doğal olarak şişkinliği gidermeye yardımcı olan elektrolitler ve enzimler icerir. Diyetinize yeşil yapraklılar, salatalık, kereviz, enginar, rezene, kavun, cilek ve ceşitli sebzeleri eklemeyi deneyin. - Ceşitli otları, baharatları ve cayları deneyin. Zencefil, karahindiba, aloe vera ve rezene gibi bazı otlar ve baharatlar sindirim sistemi icin iyidir. Baharatların mushil etkisi olabilir, mide-bağırsak sisteminin kaslarını gevşeterek fazla sıvı ve atık urunlerin atılmasına yardımcı olabilir. Yemeklerinizde ceşitli taze cekilmiş otlar (maydanoz, kekik, biberiye), zencefil koku, aloe vera suyu, bitki cayları ve ucucu yağlar kullanmayı deneyin. Kemik suyu ve yeşil cayın da iltihap onleyici olduğunu ve bağırsak sağlığını destekleyebileceğini unutmayın. - Aktif bir yaşam tarzı, sindirim sisteminin normal calışmasına, atık urunleri ve toksinleri uzaklaştırmasına yardımcı olur. Bunu yapmak icin haftada birkac kez gunde 30-60 dakika spora ayırmanız gerekir. Egzersiz sonrası şekerli iceceklerden uzak durun. Ancak, cok yoğun egzersizlerin de şişkinliğe neden olabileceğini unutmayın. Aşırı calışma, adrenal bezlerin buyuk miktarlarda stres hormonu kortizol salmasına neden olur. Unutmayın, fiziksel aktivite hoş olmayan sonuclara neden olmadan durumunuzu iyileştirmelidir. - Yeterince su icin. Sıvı alımı, susuz kalındığında şişkinliği hızla giderebilir. Sıvı ayrıca diyet lifinin duzgun calışmasına da katkıda bulunur. Vucudun gunluk ihtiyac duyduğu sıvı miktarı kesin olarak belli değildir. 8 bardak su ile başlayabilirsiniz. Bağırsakların duzgun calışması icin su dengesinin korunması cok onemlidir, ancak burada doğru icecekleri secmek gerekir. Alkol, gazlı ve kafeinli icecekler, ozellikle ilave tatlandırıcılar ve yapay maddeler icerenler, bağırsağın durumunu kotuleştirebilir. Sade su, taze meyve ve birkiler (limon, greyfurt, fesleğen) veya bitki caylarını tercih etmek en iyisidir. - Stresten kacının. Gergin, uzgun, endişeli veya sadece cok yorgun olduğunuzda bağırsaklarınızda rahatsızlık hissettiğinizi fark ettiniz mi? Stres ve kaygı sindirimi etkiler. Bunun nedeni, bağırsakların ve beynin vagus siniri ile yakından bağlantılı olmasıdır. Buyuk miktarda stres kortizol seviyelerinde bir artışa neden olur. Bu, şeker seviyelerinde ve diğer hormonların uretiminde değişikliklere yol acarak bazen artan aclığa, kabızlığa ve vucutta sıvı tutulmasına neden olur. Bunun da otesinde, stres, şişkinliğe katkıda bulunan daha lezzetli yiyecekler icin istek duymaya neden olur. Yavaş bir metabolizma, hazımsızlık ve cok miktarda ağır gıda rahatsızlıklara yol acar. - Ote yandan, bazı yiyecekler gastrointestinal sistemin durumunu kotuleştirebilir ve şişkinliği şiddetlendirebilir. Şeker, bağırsaklarda fermantasyona neden olur, bu da iltihabın yayılmasına yol acar. Rafine tahıllar da şişkinliği tetikleyebilir. Bircok insan mısır, yulaf ve diğer tahıllarda bulunan glutene karşı toleranssızdır. Bazı durumlarda brokoli, beyaz lahana, karnabahar, soğan ve hatta sarımsak gibi sebzelerin vucut tarafından sindirilmesi zordur. Fasulye de gaz oluşumunu tetikleyebilir. Yapay tatlandırıcılar da şişkinlik yapabilir. Bunlara aspartam, sorbitol, mannitol ve ksilitol dahildir.

