Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması, en yaygın karaciğer hastalıklarından biridir ve cok sayıda calışma ozellikle Batı ulkelerindeki nufusun yaklaşık yuzde 30'unda bu durumun olduğu gosermektedir. Araştırmalara gore, karaciğer yağlanması dunya capında her uc kişiden birini etkiliyor. Araştırmalar obezite, diyabet ve metabolik sendromdaki artışla ilişkili olduğu icin bu sağlık sorununun yukselişte olduğu konusunda uyarıyor. Uzmanlar, bu yukselen cizgiyi frenlemek icin onlemler alınmazsa, obezitedeki artış nedeniyle alkolsuz karaciğer yağlanma oranlarının artacağına dikkat cekiyor. 2030 yılında ozellikle Avrupa'da nufusun neredeyse yarısının karaciğer yağlanması problemi yaşayacağı tahmin ediliyor. Yağlı karaciğer, hala tedavisi olmayan sessiz ve asemptomatik bir hastalıktır. Bircok durumda egzersiz, diyet ve kolesterolu kontrol altına almak icin uygulanan onlemler karaciğer yağlanmasının da onune gecer. Her vakada durum boyle değildir ve bazen tum bu değişiklikler uygulansa bile hastalık devam edebilir. Yağlı karaciğere ek olarak, bu organı etkileyen başka hastalıklar da vardır. Ozellikle yuksek kolesterol ve siroz oldukca tehlikeli durumlardır. Karaciğerin ana işlevi, bir kan filtresi gorevi gorerek vucudun ihtiyac duymadığı toksik maddeleri temizlemektir. Aynı zamanda glikojene donuşturulen ve karaciğerde depolanan enerji rezervlerinin deposu olarak da işlev gorur. Ayrıca safra kesesinde depolanan ve yediğimiz ve ictiğimiz besinlerden yararlanmamızı sağlayan safranın uretilmesinden sorumlu olduğu icin sindirim icin temel bir organdır. Karaciğer duzgun calışması icin doğru bir diyete ek olarak, duzenli olarak ılımlı egzersizler iceren sağlıklı bir yaşam tarzı surmek gereklidir. İşte karaciğer sağlığını koruyan ve karaciğer temizleyen besinler. Kahve Doğru miktarlarda alındığında karaciğeri koruyabilen ve sindirimi iyileştirebilen bir koleretik (safra hacmini fazlalaştırıcı) besindir. Bu, kahve icmenin safra taşı veya pankreatit oluşumu gibi sindirim bozuklukları riskini azaltabileceğini gosteren bir calışma ile ortaya konmuştur. Her gun guvenle tuketilebilecek kahve miktarına gelince, farklı araştırmalar yaklaşık uc fincandan bahsetmektedir. Genel olarak araştırmalar, gunde uc fincan kahve icmenin erken olum riskini yuzde 12 ila yuzde 18 arasında azaltabileceğini gosteriyor. Kepekli Ekmek Her zaman ekmek, tahıl ve pirincin kepekli versiyonunun tercih edilmesini oneren beslenme uzmanları, bunların lif iceriği sayesinde kolesterolun emilmesini engellediğini ve bu nedenle rafine tahıllar yerine bunların tercih edilmesiyle karaciğerin korunabileceğini soyluyorlar. Somon Araştırmalara gore somon veya sardalya gibi yağlı balıkların yanı sıra omega-3 acısından zengin balık yağı takviyeleri yağlı karaciğeri iyileştirebilir. Araştırmalar, bu balıklardan elde edilen yağların karaciğerdeki enzim seviyelerinin korunmasına yardımcı olduğunu ve dolayısıyla karaciğerde yağ birikmesini onlediğini gosteriyor. Mantar Mantarlar, eksikliği karaciğer hastalıkları ile ilişkilendirilen bir madde olan D vitamini acısından zengindir. D vitamini esas olarak guneşlenerek vucutta uretilse de onu iceren mantar, yağlı balıklar, karaciğer, sut urunleri, avokado veya yumurta gibi bazı gıdalar da vardır. Eksikliği nufusun buyuk bir bolumunu etkilediğinden, bircok insan duzenli olarak takviye almaktadır. Araştırmalara gore, kronik karaciğer hastalığı olan kişilerin yuzde 87'sinde eksik veya yetersiz D vitamini seviyeleri vardır. Araştırmalar, bu durumlarda D vitamininin katkısının guvenli ve tkili" olabileceği sonucuna varıyor. Turp Turp, enginar, patlıcan ve hindiba ile birlikte safra uretimini aktive eden koleretik adı verilen gıda grubunun bir parcasını oluşturur. Bu gıdalar safrayı daha akıcı ve bol hale getirir, boylece sindirim daha kolay olur. Ceviz Ceviz cok fazla besleyici ozelliğe sahiptir, bu nedenle dengeli bir diyette olmazsa olmazlardandır. Sağlıklı bir karaciğere sahip olmak icin sağlıklı kolesterol seviyelerini korumak onemlidir, cunku fazlalık varsa kolesterol damarlarda depolanabilir. Ceviz, kalp sağlığı icin onemlidir ve ve kolesterolu duzenlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda zeytinyağı ve avokadoda bulunan yağlara benzer sağlıklı yağlar icerir. Yeşil Cay Araştırmalara gore, yeşil cay tuketimi ve duzenli fiziksel egzersiz uygulamasının birleştirilmesi, obeziteye bağlı yağlı karaciğer hastalığının şiddetini yuzde 75'e kadar azaltabiliyor. Bu anlamda uzmanlar, sporun her zaman sağlıksız yağ ve alkol tuketiminin ortadan kaldırılmasıyla birlikte yapılması gerektiğine dikkat cekiyor. Beslenme uzmanları rafine karbonhidratlar, şekerler ve doymuş ve hidrojene yağların kan kolesterolunun yukselmesinde cok buyuk bir etkiye sahip olduğunu ve bunların sağlıklı bir diyette yer almaması gerektiğini vurguluyor. Brokoli Brokoli, ıspanak ve diğer yeşil yapraklı sebzeler gibi karaciğer yağlanmasını onlemeye yardımcı olan E vitamini acısından zengindir. Araştırmalara gore, hem E vitamini hem de C vitamini antioksidan gorevi gorur ve yağlı karaciğerdeki iltihaplanma surecini azaltır. E vitamini acısından zengin diğer besinler kuru yemişler ve bitkisel yağlardır. C vitamini ise turuncgillerden orman meyvelerine ve ceşitli sebzelere kadar yaygın olarak tuketilen bircok gıdada bulunur. Diyetimizde cok bulunan bir vitamindir ve eksikliği nadirdir. Ancak duzenli olarak her gun alınmalıdır. Cunku fazlası vucutta depolanmaz ve atılır. Karaciğerde hepatosit adı verilen yaklaşık 300 milyar karaciğer dokusu hucresi, coğu yaşamın surdurulmesi icin gerekli olan 500'den fazla farklı fizyolojik işlevi yerine getirir. Karaciğerin duzgun calışmadığı, coğunlukla hastalığın ileri evresine ozgu olan aşağıdaki belirtilerle ortaya cıkar. Karın Ağrısı Kaburgaların altında sağ tarafta ağrı hissi karaciğer hastalığının belirtilerinden biridir. Karaciğer karın boşluğunun coğunu kaplar ve yağlı ucu sağ taraftadır ve hasar gorurse veya iltihaplanırsa ağrı oluşur. Şişkinlik Asit (assit), karın boşluğunda sıvı birikmesidir. Asit, kısa sureli (akut) durumlara gore daha uzun sureli (kronik) durumlarda daha yaygındır. Coğu zaman sirozda ortaya cıkar ve kalp yetmezliği, bobrek yetmezliği ve tuberkuloz gibi karaciğer dışı hastalıklarda da ortaya cıkabilir. Karaciğer hastalığı olan kişilerde karaciğer ve bağırsak yuzeyinden sıvı sızar. Faktorlerin birleşimi ile hipertansiyon, kan damarlarının sıvı tutma yeteneğinin azalması, bobreklerde sıvı tutulması ve vucut sıvılarını duzenleyen ceşitli hormon ve kimyasallardaki değişiklikler dahil olmnak uzere vucutta şişkinlik gorulebilir. Sarı Gozler veya Cilt (Sarılık) Vucut eski kan hucrelerini parcaladığında kandaki bilirubin yukselir. Sağlıklı bir karaciğer bilirubini atmakta sorun yaşamazken, hastalıklı bir karaciğer bilirubinin kanda birikmesine izin verir ve ortaya cıkan belirti sarılıktır. Koyu idrar rengi ve acık dışkı rengi de sarılık belirtileridir. Eklem ağrısı, Bulantı, Kusma, Yorgunluk ve İştahsızlık Tum bunlar karaciğer hastalığının, ozellikle otoimmun hepatitin birbiriyle ilişkili belirtileridir. Otoimmun hepatit, bağışıklık sisteminin karaciğer hucrelerine ve dokularına saldırdığı ve kadınlarda erkeklerden daha yaygın olduğu bir durumdur. Cilt Lekeleri Karaciğer kanı gerektiği gibi temizlemezse, cildin yuzey tabakasına yakın kan pıhtılaşma sorunlarına neden olabilir. Bu da ciltte lekeler olarak kendisini gosterir. Beyinsel Problemler Eğer karaciğerde bir sorun varsa kanda ve beyinde cok fazla bakır uretilebilir ve bu da Alzheimer hastalığına benzer bir rahatsızlığa yol acabilir. Bu belirti, karaciğer hastalığının ileri evresi ile ilişkilidir. Karaciğer gerektiği gibi calışmıyorsa muhtemelen ilk veya tek belirti bu olmayacağı anlamına gelir. Diğer Belirtiler Pıhtılaşma bozukluğu, ağrı, beyaz tırnaklar, avuc ici dokuntuleri, jinekomasti (meme buyumesi), titreme, kılcal damarların genişlemesi, sepsis, hipoglisemi, karında şişkin damarlar, gobek fıtığı gibi belirtiler de gorulebilir. Karaciğer yağlanmasının belirtilerinden biri de dışkı ve idrar rengindeki değişikliktir.