Batman ’in azılı duşmanı olarak tanıdığımız dunyaca une sahip Joker, en cok sevilen kotu kahramanların başında geliyor. Gerek cizgi romanlarda gerekse de filmlerde karşılaştığımız bu ikonik karakterin birbirinden farklı hikayelerinin olması dikkatimizi bir hayli cekiyor.
Cizgi romanlardan televizyon ekranlarına ve beyazperdeye taşınan Joker karakterinin sadece tek bir hikayesi yok. Bu zamana kadar Joker ’in ozgecmişi ceşitli cizgi romanlarda ve filmlerde farklı olarak ele alındı. Dilerseniz Joker ’in kim olduğu ve nasıl ortaya cıktığına değindikten sonra her hikayesine ayrı ayrı goz atalım.

[h=2]Joker kimdir?[/h] Cizgi roman tarihinin en psikopat kotulerinden biri olan Joker, Batman ’in azılı duşmanıdır. Dunyanın en sevilen kotu adamı Joker, iskambil destesinde bulunan joker kartından ilham alan Bob Kane, Jerry Robinson ve Bill Finger'ın ortaklığında yaratıldı.
İlk kez 25 Nisan 1940 ’ta yayınlanan bir cizgi romanda kendini gosterdi ve ortaya cıkışı da karakterine yakışır bir şekilde oldu. Canlı olarak bağlandığı bir radyo yayınında işlediği cinayetleri teker teker anlatıp adeta Batman ’e ve polislere kafa tuttu ve gunumuzde dahi sona ermeyen bir kovalamacayı boylelikle başlatmış oldu.

[h=2]Joker nasıl ortaya cıktı?[/h] DC editorlerinin planına gore Joker, Batman'in ihtişamı altında ezilecekti ama o super gucu olmamasına rağmen super kahramanları dize getiren bir karaktere donuştu. 40 ’ların sonunda halk ayaklandı ve bunun sonucunda cizgi romanların icerdiği şiddeti aza indirgemenin gerekli olduğuna dair bir yasa cıktı.
Tam zirve yapıp parlayacakken boyle bir yasanın gelmesi Joker ’i olumsuz etkiledi. Getirilen kısıtlamalar sonucunda beceriksiz, komik ve şakacı bir sirk palyacosundan farksız bir hale geldi. 1960 ’ların sonunda cizgi roman evrenindeki sansurun kalkmasıyla o eski sadist, deli ve korkunc haline dondu.

Joker ’in hikayesi her cizgi romanda ve her filmde farklı anlatılıyor. Bazılarına gore o eski bir asker. Bu durum silahlara olan sevgisini ve onları kullanma konusundaki ustalığını acıklıyor. Bazılarına gore ise Batman ’in kayıp kardeşi. Zaten o da tek bir gecmişe sahip olmaktansa birden fazla gecmişe sahip olmayı tercih ederim diyor.
[h=2]Joker ’in farklı hikayelerinin yer aldığı cizgi romanlar:[/h] Batman cilt 1 #168 (1951) Batman: Olduren Şaka (1988) Batman Confidential #7-12 (2007-2008) Batman: Gotham Sokakları #14-21 (2010-2011) Batman: Yıl Sıfır cilt 2 #21-33 (2013-2014) Batman #90-91 (2020) [h=2]“Red Hood ’un Arkasındaki Adam” Batman cilt 1 #168 (1951)[/h]
Joker, ilk olarak 1940 senesinde yayınlanan Batman #1 cizgi roman sayısı ile karşımıza cıktı. Buna rağmen DC ’nin Joker karakterine bir gecmiş hikayesi belirlemesi uzun yıllar aldı.
Joker ’in ilk ortaya cıkışından 11 yıl sonra, Batman kriminoloji uzerine bir ders vermekteydi. On yıl once Ace Chemicals fabrikasında karşılaştığı ancak sonradan ortadan kaybolan “Red Hood” adında bir sucluyu anlatmaktadır. Yapılan araştırmalar sonrasında, Red Hood ’un aslında Joker olduğu ortaya cıkar. Bu suclu kendi gecmiş hikayesini şoyle acıklar:
“Eskiden bir laboratuvar calışanıydım. Ta ki 1 milyon dolar calmaya ve emekli olmaya karar verene kadar! İşte boylece Red Hood oldum! Nihayet Monarch Playing Card Şirketi ’ni soyarak bu hedefime ulaştım. Başlığımda bulunan oksijen tupu sayesinde kimyasal atık havuzunun altından yuzerek kolayca kacabildim.”
Suclu eve donduğu zaman atık havuzundaki kimyasalların tenini kirec gibi beyaza, saclarını yeşile ve dudaklarını kırmızıya donuşturduğunu fark ederek dehşete kapılır. Ancak sonraları kendindeki bu değişikliği benimser ve suclarla dolu bir hayata atılır. Boylece cizgi roman dunyasının en ikonik karakterlerinden biri doğar: Joker.
[h=2]Batman: Olduren Şaka (1988)[/h]
Başlangıcta orijinal eserlerden farklı olarak gercekleşmesi hedeflenenAlan Moore ’un Batman: Olduren Şaka adlı cizgi romanı, Joker ’in komedyen olmak icin Ace Chemicals fabrikasındaki laboratuvar calışanı gorevinden istifa eden bir kimyager olduğunu acığa cıkaran gecmişe donuk sahneler gosterir. Karısı Jeannie ona her ne kadar komik biri olduğunu soylese de aslında hic de komik değildir.
O ve hamile eşi caresizce paraya ihtiyacları olduğu icin birkac suclunun Ace Chemicals fabrikasına girmesine yardım eder. Bu suclular soygun yaparken onlara yardım edebilecek adamlar kullanıyorlardı. Her seferinde polisin soygunu yalnız başına bir suclunun gercekleştirdiği fikrine kapılması icin onlara yardım edecek kişiye Red Hood kaskı taktırıyorlardı.
Jeannie, evde elektriksel bir kaza sonucunda olduğunde kimyager sinir krizi gecirmenin eşiğine adım adım ilerler. Ancak soygun devam etmek zorundadır. Anında tum işler ters gitmeye başlar, polisler kimyagerin suc ortaklarını vurur ve Batman gunu kurtarmak icin ortaya cıkar. Kacma umuduyla icine yasadışı atılmış olan kimyasalları fark etmeye fırsat kalmadan yakınlarındaki gole atlar ve oradan uzaklaşır.
Yuzundeki maskesini cıkardıktan sonra suyun uzerindeki yansımasında kendi goruntusunu gorduğunde delirir. Teni kirec gibi beyazlaşmış, dudakları kızarmış ve sacları yeşermiştir. Kendi duştuğu durumun karşısında sinirleri bozulan Joker kahkaha atmaya başlar. Artık eski benliğinden geriye kalan hicbir şey yoktur.
[h=2]“Lovers and Madmen”, Batman Confidential #7-12 (2007-2008)[/h]
Değişik yaratıcı ekiplerin klasik veya orijinal bir eser ortaya koyma endişesi olmadan anlattığı hikayelerden oluşan Batman Confidential cizgi roman serisi hayranlar tarafından cok sevildi. Ozellikle serinin bu hikayesi, eskiden Berlanti suc ailesi icin calışan artık hayattan bıkmış ve umudunu kaybetmiş başarılı bir banka soyguncusu ve eski tetikci Jack Napier ’i kapsar. Ancak daha sonra Batman ile karşılaşır ve kendisini boyle azılı bir duşman karşısında sınamak icin heyecanla dolar. Jack, Bruce Wayne ’nin şu ana kadar tum yaptığı işleri gecersiz kılan ve kendisini işe yaramaz biriymiş gibi hissetmesine sebep olan bir suc zinciri başlatır.
En sonunda ikisi birbirleriyle yuzleşir ve aralarındaki savaş hızla kızışır. Batman istemeyerek de olsa Jack ’i silahsız bırakabilmek icin silahını kullanır ve Jack de misilleme olarak birisini bıcaklar. Jack kacmaya calıştığında ise Batman ona doğru batarang ’ini fırlatır ve boylece suclunun yuzu kesilir. Batman, Jack yuzunden ofkeden gozu doner ve mafya cetesini Jack ’e yonlendirir, onunla ne yapmak istiyorlarsa yapmalarını soyler.
Mafya cetesi Jack ’i Green Pharmaceutical fabrikasına goturur ve orada dover. Suclu, kacmak icin cabalarken o kaos esnasında fabrikadaki makineler aktifleşir. Yaptığından pişmanlık duyan Batman, tam Jack ’in uzerine kimyasal bir karışım dokulurken fabrikaya gelir ve o ana tanık olur. Yaşanan olaydan sonra suclu, Joker olarak geri donmek uzere karanlık geceye doğru yol alır.
[h=2]“The House of Hush”, Batman: Gotham Sokakları #14-21 (2010-2011)[/h]
Joker ’in bu hikayesinde, genc Martha Kane ’i Dr. Leslie Thompkins ’in kliniğinde calışan bir yardımcı olarak gosterir. Martha, koruyucu ailesiyle yaşayan ve surekli başkaları tarafından istismara uğrayan genc bir cocuk olan Sonny ’e klinikte duzenli olarak bakar. Sonny, Martha ’nın genc Doktor Thomas Wayne ile tanışmasına tanık olur. Haftalar sonra bir grup suclu, duşuk gelirli insanların yaşadığı bir mahalleye yayması amacıyla Sonny ’e virus bulaştırır.
Sonny, Martha ve Thomas ’a durumu haber verir. Boylece, klinikteki doktorlar ve Wayne Medikal Araştırma takımı ona yardım eder ve olası bir salgın engellenmiş olur. Sallie Guzzo adlı bir cete uyesi amacına ulaşamadığı icin sinirlenip kliniği ateşe verir ve Sonny ’i kacırır. Bir sure boyunca Sonny ’i evinde yardımcı olarak esir tutar ve ona taciz eder.
Sonny ’i iceren gecmişe donuk sahneler bu noktaya kadar devam eder. Ancak “House of Hush” yıllar sonra Joker ’in Sallie Guzzo ’yu oldurduğunu ve oldururken de Sallie ’nin Sonny ’e soylediği aynı sozleri ona tekrar ettiğini gosterir. Sonraları Twitter ’dan hikayenin yazarı Paul Dini ’ye Sonny ’nin bu karanlık hikayedeki Joker olup olmadığı sorulduğunda yazar tek kelimeyle “Evet.” diye yanıt verir.
[h=2]“Batman: Yıl Sıfır” Batman cilt 2 #0, #21-33 (2013-2014)[/h]
Joker hikayelerinin bu versiyonunda, DC Evreni ’nin yeni bir parcası olan Red Hood (veya Red Hood One) adlı bir suclu, Bruce Wayne ’in Batman kimliğini benimsemesinden aylar once, Gotham ’da kırmızı maskeli suclulardan oluşan bir ceteyi yonetmektedir. Red Hood One ’ın altlarının her birine farklı bir numara tahsis edilir ve hepsi birbirlerinden farklı becerilere sahiptir.
Red Hood One, Gotham ’da duzen ve huzur sağlamak icin uğraşan birisinin olduğunu fark ettiğinde ondan etkilenir ve bu kahramana bir iş bile teklif eder. Ayrıca Red Hood One, Bruce Wayne ile aralarında bir bağ hisseder. Thomas ve Martha Wayne ’in cinayete kurban gitmelerinden etkilendiğini iddia eder cunku kendi koruyucu ebeveynlerinin de komşuları tarafından oldurulduğunu soyler. Tum bu yaşanan olaylar ona yalnızca suc icin değil kaos icin de ilham vermiştir.
[h=2]Batman #90-91[/h]
Catwoman, Joker hakkındaki gerceği Batman #90 sayılı cizgi romanda acığa cıkardı. Hikaye, Joker'in renkli bir hayduttan Batman'ı deli eden psikopat birine donduğu gece Designer ile birlikte başladı. Hikaye Catwoman, Riddler, Penguin ve Joker'e gelen garip bir davetle başlar. Designer ’ın evine vardıklarında, onlara artık yenmiş olduğu ama rekabetleri onlarca yıl suren Batman kadar guclu ve yenilmez bir duşmanını anlatır:
"Zamanında, kişisel kazancım icin suc planlamıyordum. Sadece o lanet dedektifi kendi oyununda yenmeye calışıyordum. Zafer her fırsatta benden uzaklaşıyordu ve ben de bana gerceğin kendisini sunup hayatımı değiştiren deliliğin eşiğine surukleniyordum. Oyunu dedektifin şartlarına gore oynuyordum. İleriye doğru atılan bir adım, onun beni yenmesi icin attığı her adımı geride bıraktı. Eğer bir derece karmaşıklığa sahip bir suc tasarlasaydım, o beni yenmek icin iki derece karmaşıklıkla geri donecekti. Onu yenmek daha hızlı ve daha buyuk (ustel) bir sıcrama gerektirecekti."
Designer ’ın Catwoman, Riddler, Penguin ve Joker ’e sunduğu bu “ustel sıcrama” teklifi onların hayallerini gercekleştirmelerine ve nihai planlarını uygulamalarına yardımcı olacaktır. Designer ’ın tek isteği amacladıkları zaferleri elde ettiklerinde sahip olacakları servetlerinin yarısını ona sunmalarıdır. Bu durum Selina, Edward ve Oswald icin kutlama sebebidir cunku nihayet Batman ’ı yenebileceklerdir. Ama Joker icin işler cok daha farklıdır.

Odada Joker ve Designer arasındaki tam olarak ne olduğu bilinmiyor, ancak Catwoman Bruce'a (ve aynı zamanda okuyuculara) tahminini hic şuphe etmeden soyluyor. Joker isteğini Designer ’a soyledikten sonra, sesi odada yankılanıyor ve adamlarına emir veriyor: "Hepsini oldurun!"
Joker ’in Batman #91 ’de barmenle olan konuşması sayesinde odada yaşanan her şey su yuzune cıkıyor. Barmene anlattığı hikayede Designer hakkında “Şeytan” diye bahsedip diğerlerinin Şeytan ’dan kral olmak, en yuce insan olmak ve dunyadaki en zengin insan olmak gibi isteklerinin olduğunu soyluyor.

Sıra Soytarıya yani Joker ’e geldiği sırada Soytarı guluyor cunku Şeytan ’ın oyunu anlıyor. Boylelikle şehirde Şeytan ’a karşı cıkabilecek yuce, guclu veya zengin insan kalmayacağını fark ediyor, şehrin sahibi yine o oluyor. İstek sırası Soytarıya geldiği zaman Şeytan ona ne istediğini soruyor. Soytarı: “Şeytanın ta kendisi olmak istiyorum” diyor ve onu olduruyor. Boylece Joker, Batman ’in en kotu kabusuna donuşuyor.
[h=2]Joker ’in farklı hikayelerinin yer aldığı filmler:[/h] Batman (1989) Kara Şovalye uclemesi; Batman Başlıyor (2005) Kara Şovalye (2008) Kara Şovalye Yukseliyor (2012) Suicide Squad (2016) Joker (2019) [h=2]Batman (1989)[/h]
Tim Burton tarafından yonetilen 1989 yapımı bu filmde, Gotham şehrinin daimi koruyucusu Batman ve baş duşmanı Joker ile karşı karşıya gelir. Joker karakterinin gecmişini kurcalayarak onun hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlayan ilk filmin bu Batman filmi olduğunu soyleyebiliriz. Bunun yanı sıra film, o gune kadar seyircilerin karşısına cıkan en kapsamlı Joker hikayesini iceriyordu. Serinin en iyi filmlerinden biri olarak gosterilen bu filminde unlu oyuncu Jack Nicholson ’ın Joker karakterine hayat vermesi ve yorumu sayesinde Joker ’i Batman izleyicilerine sevdirmiştir.
Joker, filmde yer alan hikayeye gore gecmişte bir sure Gotham yeraltı suc dunyasının başındaki isim olan Carl Grissom icin calışan ve asıl adı Jack Napier olan bir kiralık katildi. Napier, Grissom ’ın kız arkadaşıyla ilişkisi olduğu ortaya cıkınca Grissom tarafından tuzağa duşurulur.
Cizgi romanlarda da olduğu gibi bu filmde de Batman ile yuzleşmesi sırasında kimyasal bir atığa duşmek uzereyken Batman uzanıp onun elini tutmaya calışsa da Napier ’in eli kayar ve o kimyasal atığın icerisine duşer. Bunun sonucunda vucudunda ve yuzunde kalıcı izler kalır. Yuzu kirec gibi bembeyaz, sacları yeşil olur ve kendine has bir gulumseme kazanır.
1989 yapımı Batman filmi yalnızca Joker karakterine bir gecmiş hikayesi vermekle kalmayıp aynı zamanda karakterin Batman ile ic ice bir hikayeye sahip olmasını sağlamıştır. Filmde gecmişi gosteren bir sahnede genc Napier ’ın Bruce Wayne ’in ailesini oldurmesi, Batman karakterinin doğuşunun ve kendini Gotham şehrini suctan arıtmaya adamasının başlangıcı olduğunu gosteriyordu.
[h=2]Kara Şovalye uclemesi:[/h] En iyi super kahraman filmlerinden biri olarak nitelendirebileceğimiz Kara Şovalye filminde Heath Ledger'ın canlandırdığı Joker, hayatı hakkında bizlere iki farklı hikaye anlatmıştı. Bu hikayelerin ilkinde babasının alkolik bir adam olduğunu soyler. Alkolu fazla kacırdığı bir gece, oğlunun ciddi bir şekilde durmasından rahatsız olur ve eline bir bıcak alarak Joker ’in ağzını keser ve şoyle der: “Neden bu kadar ciddisin?
Kara Şovalye uclemesinde Joker ’in anlattığı diğer bir hikaye ise eşinin suc cetelerine karşı girdiği borc yuzunden eşinin yuzunun doğrandığını, Joker de ona destek olmak icin ağzını kestiği ancak eşi Joker ’i cok cirkin bulduğu icin terk ettiği anlatılır.
[h=2]Suicide Squad (2016):[/h] Warner Bros., Jared Leto'nun Suicide Squad filminde Joker rolunde oynayacağını duyurduğunda, bircok hayran şupheyle yaklaştı: Ledger ’in efsanevi Oscar odullu performansından sonra, yeni versiyonu acaba nasıl olacaktı? Leto, rolune daha iyi girip Joker ’in kişiliğine rahatlıkla burunebilmek icin ceşitli yontemler denedi. Ancak Joker ’in filmdeki sahnelerinin gelişiguzel kesilmesi hem Leto ’yu hem de hayranlarını sinirlendirdi.
Son sahnelerde Joker ve Harley Quinn'in hic de sağlıklı olmayan ilişkisi uzerinde yoğunlaşıldı. Joker, eskiden psikoloğu olan Harleen Quinzel ’i manipule edip, kendisine olan sevgisini kanıtlamasını ve icinde kimyasal madde olan tanka atlamasını ister. Bu olay, bir an bile duşunmeden kimyasalların icine atlayan Harleen ’in artık kendi benliğini kaybedip Harley Quinn ’e donuşmesinin başlangıcıdır. Boylelikle Ledger ’in canlandırdığı Joker kadar korkutucu olmasa da yine de soğuk, mesafeli ve kendi halinde bir Joker karşımıza cıkmış oldu.
[h=2]Joker (2019):[/h] 2019 yapımı bu film, başarısız bir komedyen olan Arthur Fleck ’in hayatına odaklanıyor. Bu filmdeki hikayede cocukluğunda oz annesinden bir şekilde ayrılan Arthur, uvey annesi Penny tarafından canice işkenceye maruz kalmış biri. Gorduğu işkenceler sırasında acı cekerken gulmeye zorlanması psikolojisini altust ediyor. Boylelikle Arthur, acı cekerken mutlu olduğunu ve mutluluğun acı cekmek olduğunu duşunmeye başlıyor.
Arthur, bir palyacoluk ajansında calışarak geciniyor ve en buyuk hayali bir komedyen olup insanları guldurmek. Komedyenlikte başarılı olamayıp ustune bir de dalga gecilen Arthur, onunla yine dalga gecilmek uzere cağrıldığı televizyon programında canlı yayında işlediği cinayetle birlikte yavaş yavaş Joker benliğini uzerine oturtuyor.
Filmde uvey annesinin iddia ettiği uzere babası olan Thomas Wayne ’i ziyarete gittiği esnada o sırada henuz kucuk bir cocuk olan Batman ile karşılaşıyor. Boylece Joker ve Batman ’in ilk karşılaşmaları da gercekleşmiş oluyor.