Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafından, son gunlerde medyada elektrik dağıtım şirketlerine yonelik haksız ithamlarda bulunulduğu ve elektrik tarifeleriyle ilgili dağıtım şirketlerinin belirleyici bir rolunun olmadığa yonelik acıklama yaptı. ELDER'den yapılan acıklamada, dağıtım şirketlerinin, fiyat artışlarının gerekcesi olarak gosterildiği ifade edildi. Enerji Piyasası Duzenleme Kurumu'nun (EPDK) belirlediği duzenlemeye gore, elektrik maliyetini etkileyen enerji bedeli, dağıtım bedeli, vergi ve fonlar dahil uc bileşenin olduğu aktarılan acıklamada, şunlar kaydedildi: "Ocak ayında maliyetlerin artmasındaki en buyuk etken elektrik uretim maliyetlerinin ciddi şekilde yukselmiş olmasıdır. Gectiğimiz donemde ulkemizde yaşanan kuraklık sebebiyle, elektrik uretimi icerisinde en yuksek paya sahip olan hidroelektrik santrallerinden sağlanan elektrik miktarı duşmuştur. Bu durum, elektrik uretiminde, ithal kaynaklar olan doğalgaz ve komurun payını artırmıştır. Enerji maliyetlerindeki yukselişin en buyuk sebebi ithal edilen, uluslararası fiyatlara ve dovize endeksli doğalgaz ve komur alım maliyetlerindeki ciddi artışlardır.
Son 1 yıl icinde doğalgaz fiyatları 10 kata kadar, ithal komur fiyatları ise 5 kata kadar doviz bazında artış gostermiştir. Elektrik uretim kaynaklarındaki bu maliyet artışı, fatura bedellerinin de yukselmesine neden olmuştur." Acıklamada, elektrik enerjisinin hayati bir oneme sahip olduğu vurgulanarak, "Elektrik tarifelerinde yıl başında yapılan fiyat artışının tum vatandaşlarımıza, esnafımıza ve sanayicimize getirdiği yukleri biliyor, tepkilerini anlayışla karşılıyoruz. Faturalardaki artış karşısında vatandaşlarımızın yaşadıklarını, surecin en yakından şahidi olan 100 bin kişilik elektrik dağıtım ailesi olarak bizler de hissediyoruz. Ulkemiz icin elektrik enerjisinin ne kadar hayati bir onemi olduğunu biliyoruz. Elektriğin yeterli, kaliteli, surekli, duşuk maliyetli ve cevreyle uyumlu bir şekilde tuketicilerin kullanımına sunulması icin caba gosteren bir sektoruz. Maalesef bu donemde elektrik dağıtım şirketlerine karşı haksız ithamlarda bulunulduğunu, elektrik dağıtım şirketlerinin bu fiyat artışlarının gerekcesi olarak gosterilerek bircok eksik ve yanlış bilgiye dayanan yorumlar ve acıklamalar yapıldığını goruyoruz." değerlendirmesinde bulunuldu. Turkiye'de faaliyet gosteren 21 elektrik dağıtım şirketinin lisansa tabi olduğu hatırlatılan acıklamada, faaliyetlerinin, gider ve gelirlerinin EPDK tarafından denetlendiğine işaret edildi. Şirketlerin işlettikleri varlıkların mulkiyetinin kamuya ait olduğu bilgisine yer verilen acıklamada, şu ifadeler kullanıldı: "Lisans sureleri boyunca dağıtım şirketleri bu varlıkları işletmek, yeni yatırımlarla genişletmek ve tuketicilere kaliteli hizmet sunmaktan sorumludur. Bu kapsamda Turkiye'deki 21 elektrik dağıtım bolgesi 14 farklı yatırım grubu tarafından işletilmektedir. Bu şirketlerin ve yatırım gruplarının bazıları halka da acık olup, ikisi uluslararası olmak uzere 20'den fazla yatırımcı bu sektore yatırım yapmıştır. Elektrik dağıtım şirketlerinin ve aynı yatırımcı grubunun altında bulunan ve aynı bolgede faaliyet gosteren gorevli tedarik şirketlerinin faaliyetleri, ozel sektor marifetiyle yurutulen kamu hizmeti niteliğindedir. Dağıtım ve gorevli tedarik şirketleri yasal olarak birbirlerinden ayrışmışlardır. Bu faaliyetler tamamen duzenlemeye tabidir. Elektrik dağıtım şirketlerinin gelirleri, elektrik tarifelerinden bağımsız bir şekilde EPDK tarafından, rasyonel maliyetleri hesaplanarak ve tuketici faydası gozetilerek şeffaf bir şekilde 5 yıllık donemler icin belirlenmektedir."
Acıklamada, dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma ile şebeke işletmesi icin gerekli enerji ihtiyaclarını EUAŞ'tan temin ettiği ve bunun şirketler icin bir gelir kalemi olmadığı vurgulandı. Gorevli tedarik şirketlerinin gelirinin, alım fiyatları ile faturadaki satış fiyatı arasındaki marjdan oluştuğu aktarılan acıklamaya şoyle devam edildi: "EUAŞ tarifesi seviyesinin piyasa maliyetlerinin altında belirlenmesi faturaları duşurmek suretiyle tuketicileri destekleyici mahiyette, yani bir subvansiyon iken, gorevli tedarik şirketlerinin gelirlerini artırıcı bir etkisi yoktur. Bilakis maliyet tabanlı kar marjından dolayı gorevli tedarik şirketlerinin gelirlerini olumsuz etkilemektedir. Sektor calışanları bir kamu hizmeti yaptıklarının bilinciyle vatandaşlarımıza hizmet goturmek icin, tum zorluklara rağmen her turlu hava koşulunda ve sahada 24 saat hizmet sunmaktadırlar. Son zamanlarda hicbir sorumlulukları olmadığı halde sektorun bu vefakar calışanlarına fiyat artışları nedeniyle gosterilen tepkileri de uzulerek gormekteyiz.
Ancak kesintisiz enerji icin en zor iklim şartlarındaki saha calışmalarını goren vatandaşlarımızın calışanlarımıza gosterdiği anlayış ve manevi destek kelimelerle tarif edilemez. Gorevli tedarik şirketleri ise tarifesi duzenlemeye tabi olan tuketiciler icin serbest piyasa, ikili anlaşmalar ve EUAŞ'ın toptan satış tarifesi uzerinden elektrik enerjisi satın alır. 2021'de enerji ihtiyaclarının cok duşuk bir miktarı EUAŞ'tan temin edilebilmiştir. 2022'de ise EUAŞ'tan satın almaları ongorulen elektrik miktarı toplam ihtiyaclarının sadece yuzde 20'si olup, yılın ilk iki ayında bu oranın sıfır olarak gercekleşmesi beklenmektedir." Ayrıca acıklamada, "EPDK tarifeleri belirlerken yatırımcıların 2013 yılında tamamlanan ozelleştirmeler icin odedikleri bedeller icin hicbir şekilde karşılık ayırmaz ve doviz kurlarındaki değişimleri hicbir şekilde dikkate almaz. Bu bedeller tarifelere konu edilmez." ifadelerine yer verildi.