İlginc fiziksel ozellikleri ile tanınan kakadu papağanlarının doğada 20 ’den fazla turu bulunuyor. Oldukca yetenekli olan bu kuşlar, kendilerine yarar sağlayabilecek ‘alet ’ uretebilen sayılı hayvanlar arasında yer aldığı icin ayrı bir onem taşıyor. Şimdi de bilim insanları bu kuşların alet kullanımı ile ilgili yeni bir araştırma yayımladı.
Oncelikle oldukca az hayvanın alet kullanma becerisine sahip olduğunu soylemek gerek. Alet kullanarak ceviz kıran şempanzeler buna ornek olarak verilebilir. Scientific Reports ’da gectiğimiz ay sonunda yayımlanan araştırmada da Goffin kakadu ismi verilen papağanların, primatlar dışında bileşik alet kullanma yeteneğine sahip olan ilk hayvanlar olduğu ortaya cıktı.
[h=2]Cozum icin kendi yontemlerini geliştiriyorlar[/h]
Viyana Veteriner Hekimliği Universitesi ’ndeki araştırmacılar, golfe benzeri bir deney tasarlayarak papağanların alet kullanma becerilerini test etti. Bir bulmaca olarak nitelendirilen deneyde kuşların odule ulaşması icin bir kutunun ortasında yer alan delikten topu gecirmesi ve bir cubuk yoluyla topu hareket ettirerek kaju odulunu kutudan cıkarması beklendi. Yapılan incelemeler sonucunda da deneye katılan 11 kuşun 5 ’inin bulmacayı cozebildiği, iki farklı aleti kullanarak odule ulaşabildiği ve her seferinde cozum suresinin kısaldığı gozlemlendi.
Araştırmacılar makalelerinde deney ile ilgili, “Bu sonuclar, kakadu turundeki kuşların gerekli adımları hemencecik tanımlayabildiklerini, ezberleyebildiklerini ve problem cozme yeteneklerinin ne denli guclu olduğunu gosteriyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca bulmacayı cozen kuşların farklı teknikler kullandığı da araştırmada belirtildi.
Acıklamalara gore deneyde başarılı olan uc papağan, kendi bireysel tekniklerini geliştirerek odule ulaşmayı başardı. Araştırmanın baş yazarı Antonio Osuna-Mascaro, kuşlardan birinin sopayı gagalarıyla, birinin dili ve gaga ucu arasında, birinin de bacaklarıyla tuttuğunu ifade etti. Bu da kakadu turundeki kuşların, alet kullanımı icin insanlara benzer bir şekilde vucudun farklı yerlerinden yararlanabileceğini gosterdi.
[h=2]‘Gozlem yoluyla cozumu oğrenebiliyorlar ’[/h] Uzmanlar, kuşların yeteneğinin 8 yaşının altında olan ve bu tur sorunlara cozum bulmakta zorlanan cocuklar ile karşılaştırıldığını da soyluyor. Birmingham Universitesi ’nden Sarah Beck de bu durumla ilgili, “Farklı turleri karşılaştırmak, insanlar ve diğer canlıların nasıl etkileyici beceriler geliştirdiğini anlamamıza yardımcı oluyor” ifadelerine yer verdi.
Ayrıca araştırmacılar, papağanların hepsinin cozume ulaşamadığına; ancak incelemelerde diğer papağanların da ‘gozlem ’ yapma yoluyla bulmacayı cozmeyi oğrenebileceğini ifade etti. Ancak bunun taklit yoluyla değil, kendi yontemlerini geliştirerek olabileceğinin de tekrar altı cizildi. Buna ornek olarak da kurallara gore oynamayı reddeden Figaro isimli papağan verildi. Bu papağan, kutuyu detaylı bir şekilde inceledi ve topu kullanmadan, yalnızca cubuğu kullanarak ve kutuyu kaldırarak odule ulaşmanın bir yolunu buldu.

Bulmacayı cozemeyen bazı papağanların sinirlendiğini ve kutuya zarar vermeye calıştığını da sozlerine ekleyen uzmanlar, bu durumun sebebinin, kuşların diğer papağanların başarılı olmasını gormesi sonucunda yaşanan hayal kırıklığı olabileceğini kaydetti.