Guvenilir olmayan bir kaynaktan tureyen bilgiler zamanla viralleşerek oğretmenlerin bile anlattığı genel kanı haline gelebiliyor. Oysa bilimsel araştırmalarla bu mitleri curutmek mumkun.
Hadi şimdi biraz MythBusters'cılık yapalım ve yıllardır doğru sandığınız bazı bilgilerin aslında hatalı olduğunu ortaya koyalım.
[h=2]Cin Seddi uzaydan bile gorunur. (YANLIŞ)[/h]
Cin Seddi, 21.196 km'lik uzunluğuyla her ne kadar cok buyuk bir yapı olsa da uzaydan gorunmez. Alcak yorungeden gorunmesi bile imkansızdır.
[h=2]Beynimizin sadece %10'unu kullanırız. (YANLIŞ)[/h]
Bu populer efsane, filmlerde bile kullanılır fakat beyin goruntuleme araştırmaları, beynimizin neredeyse tamamının bir gun boyunca kullanıldığını gosteriyor.
[h=2]İnsanlar şempanzelerden evrimleşmiştir. (YANLIŞ)[/h]
Evrim inkarcıları, insanların şempanzelerden evrimleşmediğini soylerler. Aslında haklıdırlar da. Evrim teorisi yanlış anlaşıldığı icin insanların gunumuz primatlarından geldiği sanılmakta, oysa şempanzelerle ortak atamız olan "orrorin"den geliyoruz. Yani bu atanın farklı kollarıyız, gunumuz şempanzeleriyle yakın ilişkimiz olsa da onlardan evrimleşmedik.
[h=2]Yuvadan duşen yavru kuşu tekrar yerine koyarsanız annesi onu istemez. (YANLIŞ)[/h]
Soylentiye gore, yuvadan duşen yavru kuşlara veya yumurtalara dokunursanız, anneleri onları uzerlerine sinen insan kokusu nedeniyle reddeder. Koku alma duyuları zayıf olan kuşlar, insan kokusunu ayırt edemez. Bir yavru kuşu veya yumurtayı yuvaya geri koymanız bir sorun yaratmaz. Yuvayı bozmamanız onemlidir, gorsel bir farklılık sezdiklerinde kacabilirler.
[h=2]Sac ve tırnaklar olumden sonra da uzamaya devam eder. (YANLIŞ)[/h]
Evet, bir cesetteki sac ve tırnaklar uzun gorunur fakat bunun nedeni uzamaya devam etmeleri değildir. Deri su kaybederek buzulduğu icin sac ve tırnaklar daha uzun gorunmeye başlar.
[h=2]Balıklar 30 saniye sonra her şeyi unutur. (YANLIŞ)[/h]
Bu asılsız iddia ceşitli oyunlarla, filmlerle yaygınlaştı fakat aslında balıkların hatırlama suresi 3 aya kadar uzayabiliyor.
[h=2]Kurbağalara dokunursanız elleriniz siğille kaplanır. (YANLIŞ)[/h]
Kurbağaların uzerindeki tumsekler siğile benzediği icin boyle bir soylentinin cıktığı duşunuluyor. Oysa kurbağalar masumdur. Siğilleri hayvanlardan değil sadece insan papilloma virusunden (HPV) kapabilirsiniz. Bazı kurbağaların zehirli olduğunu hatırlatmakta fayda var. Neyse ki Turkiye'de bulunmuyor.
[h=2]Parmak kutletmek zararlıdır. (YANLIŞ)[/h]
Parmak kutletmenin verdiği tek zarar, cok sık yapıldığında etraftaki insanları sesiyle rahatsız etmektir. Fazla kutletildiği takdirde bir eklem rahatsızlığı olan artritin oluştuğu soylenir fakat artrit hastalığı olanların eklemlerindeki kıkırdak hasarlı olduğu icin arada bir parmakları kendiliğinden cıtlar. Ama bu hasarın nedeni değil, sonucudur.
[h=2]Yıldırım asla aynı yere iki kez duşmez. (YANLIŞ)[/h]
NASA'nın 2003 yılında yaptığı araştırmaya gore, yıldırımlar hem aynı yere birden fazla kez duşebiliyor hem de ucte biri dallanarak aynı anda birden fazla yere duşebiliyor.
[h=2]Albert Einstein matematik dersinde başarısızdı. (YANLIŞ)[/h]
Einstein, ilkokulda sınıfının en iyisiydi. 15 yaşından once diferansiyel ve integral hesabında ustalaşmıştı.
[h=2]Yarasalar kordur. (YANLIŞ)[/h]
Yarasalar kendi cıkardıkları seslerin nesnelerden yansıması (ekolokasyon) sayesinde karanlıkta yonlerini bulan ve bu sayede avlanabilen canlılardır. Fakat bu, yarasaların goremediği anlamına gelmez. Koşullara gore kimi zaman goruş yeteneklerini kullanmayı tercih ederler. Hatta bazı yarasa turleri ses yansımasını hic kullanmazlar. Bu turler ozellikle keskin bir goruş yetisine sahiptir ve bazıları mor otesi ışığı bile gorebilmektedir.
[h=2]Bir kadının ne kadar cok cinsel partneri olursa vajinası o kadar geniş olur. (YANLIŞ)[/h]
Vajina elastik bir yapıya sahiptir. Birliktelik esnasında vajina genişler fakat daha sonra tekrar ilk haline doner. Unlu bir kadın doğum doktoru olan Lauren Streicher, "Dunyadaki en buyuk penis bile bebeğin buyukluğuyle karşılaştırılamayacağından vajinanın boyutunu etkilemeyecektir" demektedir. Vajinal genişlemenin nedenleri: doğum, menopoz, histerektom, obezite, sinir ve dokuların işlevsel bozukluğu, sigara kullanımı, daha onceden gecirilen pelvik cerrahi
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Hadi şimdi biraz MythBusters'cılık yapalım ve yıllardır doğru sandığınız bazı bilgilerin aslında hatalı olduğunu ortaya koyalım.
[h=2]Cin Seddi uzaydan bile gorunur. (YANLIŞ)[/h]
Cin Seddi, 21.196 km'lik uzunluğuyla her ne kadar cok buyuk bir yapı olsa da uzaydan gorunmez. Alcak yorungeden gorunmesi bile imkansızdır.
[h=2]Beynimizin sadece %10'unu kullanırız. (YANLIŞ)[/h]
Bu populer efsane, filmlerde bile kullanılır fakat beyin goruntuleme araştırmaları, beynimizin neredeyse tamamının bir gun boyunca kullanıldığını gosteriyor.
[h=2]İnsanlar şempanzelerden evrimleşmiştir. (YANLIŞ)[/h]
Evrim inkarcıları, insanların şempanzelerden evrimleşmediğini soylerler. Aslında haklıdırlar da. Evrim teorisi yanlış anlaşıldığı icin insanların gunumuz primatlarından geldiği sanılmakta, oysa şempanzelerle ortak atamız olan "orrorin"den geliyoruz. Yani bu atanın farklı kollarıyız, gunumuz şempanzeleriyle yakın ilişkimiz olsa da onlardan evrimleşmedik.
[h=2]Yuvadan duşen yavru kuşu tekrar yerine koyarsanız annesi onu istemez. (YANLIŞ)[/h]
Soylentiye gore, yuvadan duşen yavru kuşlara veya yumurtalara dokunursanız, anneleri onları uzerlerine sinen insan kokusu nedeniyle reddeder. Koku alma duyuları zayıf olan kuşlar, insan kokusunu ayırt edemez. Bir yavru kuşu veya yumurtayı yuvaya geri koymanız bir sorun yaratmaz. Yuvayı bozmamanız onemlidir, gorsel bir farklılık sezdiklerinde kacabilirler.
[h=2]Sac ve tırnaklar olumden sonra da uzamaya devam eder. (YANLIŞ)[/h]
Evet, bir cesetteki sac ve tırnaklar uzun gorunur fakat bunun nedeni uzamaya devam etmeleri değildir. Deri su kaybederek buzulduğu icin sac ve tırnaklar daha uzun gorunmeye başlar.
[h=2]Balıklar 30 saniye sonra her şeyi unutur. (YANLIŞ)[/h]
Bu asılsız iddia ceşitli oyunlarla, filmlerle yaygınlaştı fakat aslında balıkların hatırlama suresi 3 aya kadar uzayabiliyor.
[h=2]Kurbağalara dokunursanız elleriniz siğille kaplanır. (YANLIŞ)[/h]
Kurbağaların uzerindeki tumsekler siğile benzediği icin boyle bir soylentinin cıktığı duşunuluyor. Oysa kurbağalar masumdur. Siğilleri hayvanlardan değil sadece insan papilloma virusunden (HPV) kapabilirsiniz. Bazı kurbağaların zehirli olduğunu hatırlatmakta fayda var. Neyse ki Turkiye'de bulunmuyor.
[h=2]Parmak kutletmek zararlıdır. (YANLIŞ)[/h]
Parmak kutletmenin verdiği tek zarar, cok sık yapıldığında etraftaki insanları sesiyle rahatsız etmektir. Fazla kutletildiği takdirde bir eklem rahatsızlığı olan artritin oluştuğu soylenir fakat artrit hastalığı olanların eklemlerindeki kıkırdak hasarlı olduğu icin arada bir parmakları kendiliğinden cıtlar. Ama bu hasarın nedeni değil, sonucudur.
[h=2]Yıldırım asla aynı yere iki kez duşmez. (YANLIŞ)[/h]
NASA'nın 2003 yılında yaptığı araştırmaya gore, yıldırımlar hem aynı yere birden fazla kez duşebiliyor hem de ucte biri dallanarak aynı anda birden fazla yere duşebiliyor.
[h=2]Albert Einstein matematik dersinde başarısızdı. (YANLIŞ)[/h]
Einstein, ilkokulda sınıfının en iyisiydi. 15 yaşından once diferansiyel ve integral hesabında ustalaşmıştı.
[h=2]Yarasalar kordur. (YANLIŞ)[/h]
Yarasalar kendi cıkardıkları seslerin nesnelerden yansıması (ekolokasyon) sayesinde karanlıkta yonlerini bulan ve bu sayede avlanabilen canlılardır. Fakat bu, yarasaların goremediği anlamına gelmez. Koşullara gore kimi zaman goruş yeteneklerini kullanmayı tercih ederler. Hatta bazı yarasa turleri ses yansımasını hic kullanmazlar. Bu turler ozellikle keskin bir goruş yetisine sahiptir ve bazıları mor otesi ışığı bile gorebilmektedir.
[h=2]Bir kadının ne kadar cok cinsel partneri olursa vajinası o kadar geniş olur. (YANLIŞ)[/h]
Vajina elastik bir yapıya sahiptir. Birliktelik esnasında vajina genişler fakat daha sonra tekrar ilk haline doner. Unlu bir kadın doğum doktoru olan Lauren Streicher, "Dunyadaki en buyuk penis bile bebeğin buyukluğuyle karşılaştırılamayacağından vajinanın boyutunu etkilemeyecektir" demektedir. Vajinal genişlemenin nedenleri: doğum, menopoz, histerektom, obezite, sinir ve dokuların işlevsel bozukluğu, sigara kullanımı, daha onceden gecirilen pelvik cerrahi
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9