Osmanlı İmparatorluğu yuzlerce yıl dunyanın dort bir koşesinde hukum surmuş ve adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Asırlar boyunca hukum suren bu imparatorlukta hem dunyayı hem de ic duzeni etkileyen pek cok olay yaşanmıştır. Bunlardan en onemlilerinden biri ise Vaka-i Hayriye yani Hayırlı Olay ’dır. Vaka-i Hayriye ile Yeniceri Ocağı tamamen kaldırılmış ve yerine cok daha modern ve duzenli bir ordu kurulmuştur.
Peki, yuzlerce yıl boyunca başarıyla hizmet veren ve kahramanlıklarıyla andığımız Yeniceri Ocağı neden bir gunde ortadan kaldırıldı? Vaka-i Hayriye olayının yaşanmasının tek nedeni yenicerilerdir cunku o donem ocak, bildiğimiz şaşalı gunlerinden epey uzaklaşmıştı. II. Mahmut doneminde yaşanan ve Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılması ile sonuclanan Vaka-i Hayriye hadisesinin nedenlerine ve sonuclarına gelin yakından bakalım.
[h=2]Yeniceri Ocağı kontrol edilemez hale gelmişti:[/h]
Bugun yeniceri dediğimiz zaman aklımıza bir tokatla adam olduren guclu, yiğit, ahlaklı Turk askerleri geliyor. Oyle ancak Vaka-i Hayriye olayının yaşandığı 1826 tarihinde Yeniceri Ocağı uyeleri belki gucluydu ama ahlaklı değildi. Halka ve esnafa kan kusturuyor, akıllarına geleni yapıyor ve daha da korkuncu hangi padişahın tahta cıkacağına bile karışıyorlardı.
Son olarak Yeniceri Ocağı, II. Mahmut ’un babası Sultan III. Selim ’i oldurmuştu. II. Mahmut bu nedenle zaten ocağa kin duyuyordu. Ancak acele etmedi. Tahta cıktıktan sonra tam 17 yıl bekledi. Kendinden once de başlayan modern ordu calışmalarını artık nihayete erdirmeye ve bu zıvanadan cıkmış yenicerileri alaşağı etmeye hazırdı.
[h=2]Yeniceri kazan kaldırıyor:[/h]
25 Mayıs 1825 tarihinde Sultan II. Mahmut tarafından bir ferman yayınlandı. Buna gore Eşkinci Ocağı isimli yeni ve cok daha modern bir askeri birlik kurulacaktı. Dileyen yeniceri de gonullu olarak bu ocağa katılacaktı. Elbette beklenen oldu ve yeniceri 14 Haziran akşamı isyan etti. Oldurulmekten son anda kurtulan Yeniceri Ağası Celaleddin Ağa, durumu padişaha bildirdi.
15 Haziran 1826 gununun sabah saatlerinde yeniceri At Meydanı ’na indi ve kazanları ortaya bıraktı. Padişaha isyan anlamına gelen bu harekette yenicerilerin tek bir sloganı vardı, 'İstemezuk!'. Normalde boyle bir olay padişahın tahttan inmesi ve diğer yoneticilerin oldurulmesi ile sonuclanır. Ancak II. Mahmut bu isyana hazırdı.
[h=2]Vaka-i Hayriye başlıyor:[/h]
Şeyhulislam Tahir Efendi, yanında 3500 ulema ile meydana indi. Yeniceri ulemayı ikna ederse isyan başarıya ulaşacaktı ancak ikna olmadılar. O sırada II. Mahmut sancak-ı şerif cıkarmıştı. Bunun anlamı, padişahın halkı cağırıyor olmasıydı. O gune kadar gorulmemiş bir kalabalık, hatta tarihte ilk kez kadınlar bile sokağa cıktı.
Sadrazam Benderli Selim Paşa, Ağa Huseyin ve İzzet Paşa, padişahın emriyle at meydanını kuşattı. Yuzbaşı Karacehennem İbrahim Ağa tarafından tarihte ilk kez isyancı yenicerilerin uzerine yağmur gibi top atışı başladı. Yeniceri kışlasına kactı ancak bu iş burada bitmeyecekti.
Top atışının hedefi bu sefer kışla oldu ve kapılar paramparca edildi. Padişahın askerleri iceri girdi. Bu da tarihte ilk kez oluyordu cunku yeniceri kışlasına oyle kolay kolay girilmezdi. O gun akşama kadar 6 binden fazla yeniceri olduruldu. Gunler boyunca yeniceri avı devam etti. Vaka-i Hayriye hadisesi sonucunda toplam 40 binden fazla yenicerinin oldurulduğu duşunuluyor.
[h=2]Vaka-i Hayriye sonucları:[/h]
Padişah II. Mahmut sonunda başarmış ve atalarının yıllar boyunca uğraşıp da kazanamadığı bir zafer elde ederek bozguncu Yeniceri Ocağı ’nı tamamen ortadan kaldırmıştır. Vaka-i Hayriye tum dunyada buyuk ses getirdi. Hatta pek cok elci, hukumdarlarının tebriklerini sunmak icin sultanın huzuruna cıktı.
Peki, koca Osmanlı İmparatorluğu askersiz mi kaldı? Hic kalır mı, zaten yıllardır uzerinde calışılan modern ordu calışmaları hız kazandı. AsÂkir-i Mansûre-i Muhammediyye isimli yepyeni ve modern bir ordu kurularak yuzlerce yıllık imparatorluğun modern askeri dunyaya uyum sağlama calışmaları başlamış oldu.
[h=2]Vaka-i Hayriye neden onemli?[/h]
Osmanlı İmparatorluğu tarihine baktığımız zaman bazı yukseliş donemleri dışında Yeniceri Ocağı ’nın devamlı hem halka hem de saraya zorluk cıkardığını goruruz. Esnafa ve halka eziyet ediyor, istedikleri padişah ya da vezir goreve gelmezse isyan ederek var olan yoneticileri olduruyorlardı.
Yıllardır modern ordu calışmaları yapılmasının da nedeni buydu. Koskoca imparatorluğu bir avuc zorba asker yonetemezdi. Bu acıdan bakarsak Vaka-i Hayriye olayı, imparatorluğun sivilleşmeye başladığı donemdir demek yanlış olmaz. Gecmişin pasını taşıyan Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılması, Osmanlı İmparatorluğu ’nun modern dunyaya uyum cabasını da gosterir.
II. Mahmut doneminde Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılarak modern ordunun kurulması ile sonuclanan Vaka-i Hayriye hadisesi nedir, nedenleri ve sonucları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Vaka-i Hayriye olayı hakkındaki duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Peki, yuzlerce yıl boyunca başarıyla hizmet veren ve kahramanlıklarıyla andığımız Yeniceri Ocağı neden bir gunde ortadan kaldırıldı? Vaka-i Hayriye olayının yaşanmasının tek nedeni yenicerilerdir cunku o donem ocak, bildiğimiz şaşalı gunlerinden epey uzaklaşmıştı. II. Mahmut doneminde yaşanan ve Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılması ile sonuclanan Vaka-i Hayriye hadisesinin nedenlerine ve sonuclarına gelin yakından bakalım.
[h=2]Yeniceri Ocağı kontrol edilemez hale gelmişti:[/h]
Bugun yeniceri dediğimiz zaman aklımıza bir tokatla adam olduren guclu, yiğit, ahlaklı Turk askerleri geliyor. Oyle ancak Vaka-i Hayriye olayının yaşandığı 1826 tarihinde Yeniceri Ocağı uyeleri belki gucluydu ama ahlaklı değildi. Halka ve esnafa kan kusturuyor, akıllarına geleni yapıyor ve daha da korkuncu hangi padişahın tahta cıkacağına bile karışıyorlardı.
Son olarak Yeniceri Ocağı, II. Mahmut ’un babası Sultan III. Selim ’i oldurmuştu. II. Mahmut bu nedenle zaten ocağa kin duyuyordu. Ancak acele etmedi. Tahta cıktıktan sonra tam 17 yıl bekledi. Kendinden once de başlayan modern ordu calışmalarını artık nihayete erdirmeye ve bu zıvanadan cıkmış yenicerileri alaşağı etmeye hazırdı.
[h=2]Yeniceri kazan kaldırıyor:[/h]
25 Mayıs 1825 tarihinde Sultan II. Mahmut tarafından bir ferman yayınlandı. Buna gore Eşkinci Ocağı isimli yeni ve cok daha modern bir askeri birlik kurulacaktı. Dileyen yeniceri de gonullu olarak bu ocağa katılacaktı. Elbette beklenen oldu ve yeniceri 14 Haziran akşamı isyan etti. Oldurulmekten son anda kurtulan Yeniceri Ağası Celaleddin Ağa, durumu padişaha bildirdi.
15 Haziran 1826 gununun sabah saatlerinde yeniceri At Meydanı ’na indi ve kazanları ortaya bıraktı. Padişaha isyan anlamına gelen bu harekette yenicerilerin tek bir sloganı vardı, 'İstemezuk!'. Normalde boyle bir olay padişahın tahttan inmesi ve diğer yoneticilerin oldurulmesi ile sonuclanır. Ancak II. Mahmut bu isyana hazırdı.
[h=2]Vaka-i Hayriye başlıyor:[/h]
Şeyhulislam Tahir Efendi, yanında 3500 ulema ile meydana indi. Yeniceri ulemayı ikna ederse isyan başarıya ulaşacaktı ancak ikna olmadılar. O sırada II. Mahmut sancak-ı şerif cıkarmıştı. Bunun anlamı, padişahın halkı cağırıyor olmasıydı. O gune kadar gorulmemiş bir kalabalık, hatta tarihte ilk kez kadınlar bile sokağa cıktı.
Sadrazam Benderli Selim Paşa, Ağa Huseyin ve İzzet Paşa, padişahın emriyle at meydanını kuşattı. Yuzbaşı Karacehennem İbrahim Ağa tarafından tarihte ilk kez isyancı yenicerilerin uzerine yağmur gibi top atışı başladı. Yeniceri kışlasına kactı ancak bu iş burada bitmeyecekti.
Top atışının hedefi bu sefer kışla oldu ve kapılar paramparca edildi. Padişahın askerleri iceri girdi. Bu da tarihte ilk kez oluyordu cunku yeniceri kışlasına oyle kolay kolay girilmezdi. O gun akşama kadar 6 binden fazla yeniceri olduruldu. Gunler boyunca yeniceri avı devam etti. Vaka-i Hayriye hadisesi sonucunda toplam 40 binden fazla yenicerinin oldurulduğu duşunuluyor.
[h=2]Vaka-i Hayriye sonucları:[/h]
Padişah II. Mahmut sonunda başarmış ve atalarının yıllar boyunca uğraşıp da kazanamadığı bir zafer elde ederek bozguncu Yeniceri Ocağı ’nı tamamen ortadan kaldırmıştır. Vaka-i Hayriye tum dunyada buyuk ses getirdi. Hatta pek cok elci, hukumdarlarının tebriklerini sunmak icin sultanın huzuruna cıktı.
Peki, koca Osmanlı İmparatorluğu askersiz mi kaldı? Hic kalır mı, zaten yıllardır uzerinde calışılan modern ordu calışmaları hız kazandı. AsÂkir-i Mansûre-i Muhammediyye isimli yepyeni ve modern bir ordu kurularak yuzlerce yıllık imparatorluğun modern askeri dunyaya uyum sağlama calışmaları başlamış oldu.
[h=2]Vaka-i Hayriye neden onemli?[/h]
Osmanlı İmparatorluğu tarihine baktığımız zaman bazı yukseliş donemleri dışında Yeniceri Ocağı ’nın devamlı hem halka hem de saraya zorluk cıkardığını goruruz. Esnafa ve halka eziyet ediyor, istedikleri padişah ya da vezir goreve gelmezse isyan ederek var olan yoneticileri olduruyorlardı.
Yıllardır modern ordu calışmaları yapılmasının da nedeni buydu. Koskoca imparatorluğu bir avuc zorba asker yonetemezdi. Bu acıdan bakarsak Vaka-i Hayriye olayı, imparatorluğun sivilleşmeye başladığı donemdir demek yanlış olmaz. Gecmişin pasını taşıyan Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılması, Osmanlı İmparatorluğu ’nun modern dunyaya uyum cabasını da gosterir.
II. Mahmut doneminde Yeniceri Ocağı ’nın kaldırılarak modern ordunun kurulması ile sonuclanan Vaka-i Hayriye hadisesi nedir, nedenleri ve sonucları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Vaka-i Hayriye olayı hakkındaki duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.