Her taraftar, transfer donemini iple ceker. Tuttuğu takıma yeni ve ozellikle yıldız futbolcuların katılması onları heyecanlandıran unsurlardan biridir. Futbol kuluplerinin gelirlerinden bahsettik ancak giderlere bakacak olursak en buyuk harcamalar yine transfer donemlerinde yapılıyor. Ozellikle son yıllarda, artık futbolcular icin devasa ucretlerin odendiğine şahit oluyoruz. Son olarak 2021 yılında farklı ulkelerden tum takımlar, 4.86 milyar dolarlık bir transfer harcaması yaptı. Bu 2020 yılında 5.63 milyar dolar, 2019 ’da ise 7.35 milyar dolardı. Pandeminin kulup ekonomilerini etkilemesiyle toplam harcama tutarlarının azaldığını gorsek bile, hala cok buyuk bir havuzdan bahsediyoruz.
Tabii ki transfer denilince akla ilk gelen platform ise 'Transfermarkt' oluyor. Transfermarkt aracılığı ile takımların ve futbolcuların istatistiklerine, form durumlarına ve transfer harcamalarına ulaşabiliyoruz. Bugun bizim ele alacağımız konu ise, Transfermarkt ’ta yer alan futbolcu piyasa değerlerinin hangi kriterlere gore hesaplandığı.

[h=2]Oncelikle, 'Bonservis bedeli' ve 'Piyasa Değeri' nedir?[/h] Futbolcular, bir takımla anlaştığında işi resmiyete dokmek adına sozleşme imzalarlar. Bu sozleşmede futbolcunun o takımda ne kadar kalacağı yani sozleşme suresi de yer alır. Eğer futbolcu, sozleşme suresi devam ederken başka bir takıma gitmek isterse, gitmek istediği takımın şu anki takımına bir tazminat odemesi gerekir. İşte bu tazminat tutarına bonservis bedeli diyoruz. Bonservis bedeli, futbolcunun sozleşmesinde yer alan serbest kalma ucreti ya da takımların arasındaki anlaşmaya gore değişiklik gosterebilir.
Piyasa değeri ise oyuncuların donemsel performasına ve ceşitli etmenlere bağlı olarak değişen tahmini bonservis bedelleridir. Resmi nitelikte olmayan piyasa değerleri, o donemin transfer icin harcanan paraya, takım butcelerine, ulkere ve futbolcunun ozelliklerine gore değişiklik gosterebilir.

[h=2]Peki Transfermarkt futbolcuların piyasa değerlerini nasıl hesaplıyor?[/h] Oncelikle Transfermarkt'ın her ne kadar transfer denilince akla gelen ilk platform olsa bile resmi bir nitelik taşımadığını belirtelim. Yani futbolcuların piyasa değerleri, tahmin uzerine hesaplanıyor. Ancak spor - ekonomi araştırmacılarının daha once yaptığı olcumlemelere gore, Transfermarkt, oyuncuların piyasa değerlerini belirleme konusunda resmi bonservis bedelleri de duşunulduğu zaman epey başarılı. Peki bunu nasıl yapıyorlar?
İlk olarak Transfermarkt ’ın belirli bir algoritma kulanmadığını soyleyelim. Amacları, oyuncunun net fiyatını değil, o anki futbol piyasasına gore oyuncunun satışı/transferi olması durumunda o oyuncudan beklenen değeri belirlemek. Bunu yaparken de oyuncu istatistikleri ve son donem performansı, oyuncunun transfer gecmişi, yer aldığı lig, oyuncu hakkında cıkan haberler ve Transfermarkt topluluğundan yararlanıyorlar.
Oyuncu icin daha once odenen transfer ucreti ve maaşlar hesaba katılıp, transfer piyasasında başka oyunculara odenenen ucretler de ele alınıyor ve ortalama bir değer belirleniyor. Bu değerler, her sezon iki defa yeniden guncelleniyor. Sezon devam ederken yeni sure almaya başlayan ve performansını artıran genc oyuncular icinse bu guncelleme yoluna daha sık başvuruluyor. Yani Transfermarkt ’ın futbolcuların piyasa değerini belirlerken genc oyuncuların takibine oncelik verdiğini ve onlar icin daha sıkı bir calışma yaptıklarını soyleyebiliriz.
[h=2]Transfermarkt'ın futbolcu piyasa değerlerini hesaplarken baktığı kriterler:[/h] Futbolcunun yaşı Futbolcunun kulup ve milli takımda gosterdiği performans Futbolcunun oynadığı ligin sportif ve finansal acıdan seviyesi Futbolcunun gelişme potansiyeli Futbolcu ile ilgilenen kulup sayısı ve seviyesi Futbolcunun tecrubesi Futbolcunun sakatlık yaşama duyarlılığı Transfer piyasasındaki genel eğilimler, talepler ve odenen ucretler Bu kriterlere ek olarak farklı durumlar da ortaya cıkabiliyor. Kulup ve oyuncu arasında yapılan resmi sozleşmeye gore farklı piyasa değerleri de oluşabiliyor. Kulubun oyuncu icin belirlediği bonservis bedeli, transfer şartları, oyuncunun istekleri, maaş seviyesi, sozleşme opsiyonları gibi durumları ornek olarak verebiliriz.

Transfermarkt'ın futbolcu piyasa değerlerini neye gore hesapladığını gormuş olduk. Şimdi odenen bonvervisin yuksekliği ile futbol tarihine gecmiş transferlere bir bakalım ve oyuncuların o donemki Transfermarkt piyasa değerlerini inceleyelim.
[h=2]En yuksek bonservisin odendiği futbolcu transferleri ve piyasa değerleri: [/h] Neymar Kylian Mbappe Ousmane Dembele Philippe Coutinho Joao Felix Antoine Griezmann Jack Grealish Cristiano Ronaldo Romelu Lukaku Eden Hazard [h=3]Eden Hazard ’ın Chelsea ’den Real Madrid ’e transferi[/h]
Sezon: 2019/2020 Resmi olarak odenen bonservis: 115 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 150 milyon euro Belcikalı futbolcu Eden Hazard, Fransız ekibi Lille ’de gosterdiği performansın ardından Chelsea ’ye katıldı. Yıldız oyuncu, burada da iyi bir performans gostererek Ronaldo ’dan sonra yeni bir dunya yıldızını takıma kazandırmak isteyen Real Madrid ’e adeta goz kırptı. Beklenen bu gelişme 2019 yılında yaşandı ve Hazard, 115 milyon euroluk bonservis bedeliyle Madrid ’in yolunu tuttu.
[h=3]Lukaku ’nun Inter ’den Chelsea ’ye transferi:[/h]
Sezon: 2021/2022 Resmi olarak odenen bonservis: 115 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 100 milyon euro Premier Lig ekibi Chelsea, aslında 2011 yılında Lukaku ’yu 15 milyon euro karşılığına Belcika takımı Anderlecht ’ten kadrosuna katmıştı. Lukaku o donem bir turlu bekleneni veremedi ve West Brom ’a kiralandı. Bu noktadan sonra kariyeri artık Chelsea ’den bağımsız ilerleyen Lukaku, kendini 2019 yılında Inter ’e transfer olduktan sonra gosterebildi. Chelsea de bu performansa kayıtsız kalmayarak 2011 ’de 15 milyon euroya transfer ettiği Lukaku ’yu 2021 ’de 115 milyon euroya yeniden kadrosuna kattı.
[h=3]Cristiano Ronaldo ’nun Real Madrid ’den Juventus ’a transferi:[/h]
Sezon: 2018/2019 Resmi olarak odenen bonservis: 117 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 100 milyon euro Aslında CR7 ’den bahsedecek olursak eğer, aklımıza ilk olarak Manchester United ’dan Real Madrid ’e transferi gelebilir. Portekizli yıldız Cristiano Ronaldo, o donem 94 milyon euroluk rekor ucretle Madrid ’in yolunu tutmuştu. Ancak Ronaldo ’nun bir sonraki satışı daha da fazla bir ucretle gercekleşti. Ronaldo, 23 yaşında geldiği Real Madrid ’den 2018 yılında 31 yaşındayken ayrıldı ve 117 milyon euro karşılığına Juventus ’a katıldı.
[h=3]Jack Grealish ’in Aston Villa ’dan Manchester City ’ye transferi:[/h]
Sezon: 2021/2022 Resmi olarak odenen bonservis: 117.5 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 65.5 milyon euro Aston Villa altyapısından yetişen İngiliz futbolcu Jack Grealish, 2011 yılında adımını attığı takımına 2021 yılında tam 117.5 milyon euro kazandırdı. Grealish, dudak ucuklatan bu bonservis bedeliyle katıldığı Manchester City ’de kariyerine devam ediyor.
[h=3]Antoine Griezmann ’ın Atletico Madrid ’den Barcelona ’ya transferi:[/h]
Sezon: 2019/2020 Resmi olarak odenen bonservis: 120 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 130 milyon euro Atletico Madrid, yaptığı transferlerden performans alması ve daha yuksek bonservis bedelleriyle farklı takımlara gondermesiyle meşhur. 2018 ’den bu yana ayrılan oyuncuları sebebiyle bir kadro yapılanmasına giren Barcelona da Atletico ’nun yıldızı Griezmann ’ı 120 milyon euro karşılığında renklerine bağladı. Ancak Barcelona ’da bu aşı tutmadı ve İspanyol oyuncu daha sonra yeniden kiralık da olsa Atletico ’ya dondu.
[h=3]Joao Felix ’in Benfica ’dan Atletico Madrid ’e transferi:[/h]
Sezon: 2019/2020 Resmi olarak odenen bonservis: 127.2 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 70 milyon euro Atletico Madrid ’in transfer sisteminden az cok bahsetmiştik. Atletico, Benfica ’da forma giyen 19 yaşındaki Felix ’in performansına ise kayıtsız kalamadı. İspanyol ekibi, 2019 yılında kesenin ağzını acarak 127.2 milyon euro karşılığında genc futbolcuyu kadrosuna kattı. O donem 19 yaşında olmasına karşın futbol tarihinin en yuksek bonservisli transferlerden birisi olması cok tartışılmış, Felix ise ''Transfer ucretlerini futbol piyasası belirliyor. Benim buradaki tek amacım futbol oynamak'' diyerek kendini savunmuştu.
[h=3]Philippe Coutinho ’nun Liverpool ’dan Barcelona ’ya transferi: [/h]
Sezon: 2017/2018 Resmi olarak odenen bonservis: 135 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 90 milyon euro Futbol tarihinde uğruna en yuksek bonservis odenen futbolcuların coğunun Brezilyalı olmasına şaşmamalı. Bir futbol ulkesi olan Brezilya milli takım bazında buyuk başarılar elde etmiş ve her zaman futbol dunyasına yeni yetenekler kazandırmıştır. İşte Philippe Coutinho da bunlardan biriydi. Barcelona, 2018 ’de Coutinho ’yu Liverpool ’a 135 milyon euro odeyerek kadrosuna kattı ancak performasıyla bir turlu bonservisinin karşılığını veremedi. Coutinho, şu anda Aston Villa ’da kiralık olarak forma giyiyior.
[h=3]Ousmane Dembele ’nin Dortmund'dan Barcelona ’ya transferi:[/h]
Sezon: 2017/2018 Resmi olarak odenen bonservis: 140 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 33 milyon euro Ousmane Dembele, yine genc yaşına karşın yuksek bir bonservisle transfer olan isimlerden. Barcelona, yıl 2017 ’yi gosterdiğinde Alman ekibi Dortmund ’un sadece 1 sezon once 35 milyon euroya kadrosuna kattığı Dembele icin 140 milyon euro odedi.
[h=3]Kylian Mbappe ’nin Monaco ’dan Paris Saint - Germain ’e (PSG) transferi:[/h]
Sezon: 2018/2019 Resmi olarak odenen bonservis: 145 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 120 milyon euro Son donemin ve geleceğin parlayan yıldızlarından Kylian Mbappe, Fransız devi Paris Saint - Germain ’in gozunden de kacmadı. Yıldız transferleri icin her donem kesenin ağzını bonkorce acan PSG, Mbappe icin de Monaco ’ya 2018 ’de 145 milyon euro odedi. Şimdiden Cristiano Ronaldo ve Lionel Messi ile kıyaslanan Mbappe ’nin ilerleyen yıllarda bonservis bedelini daha da artıracağına kimsenin şuphesi yok.
[h=3]Neymar ’ın Barcelona ’dan Paris Saint - Germain ’e (PSG) transferi:[/h]
Sezon: 2017/2018 Resmi olarak odenen bonservis: 222 milyon euro O donemki Transfermarkt piyasa değeri: 100 milyon euro Fransa Ligi Ligue 1 ’de mucadele eden Paris Saint - Germain (PSG), Katar Sermayesi ’ne satılmasıyla birlikte yıldız futbolculara alışmıştı ancak kimse bu kadarını beklemiyordu. 2017/18 sezonunda Barcelona Neymar ’ı takımdan yollamayı cok istemese bile, Fransız ekibi 222 milyon euroluk serbest kalma ucretini odeyerek yıldız oyuncuyu kadrosuna kattı. 222 milyon euroluk bu ucret, futbol tarihinde de bir rekorun kırılması anlamına geliyordu. Neymar'ın bu transferi, hala uğruna en yuksek bonservis ucreti odenenen transfer olarak birinciliğini koruyor.