Kuresel nufusun yaşlanması ve demanstan (bunama) etkilenen insan sayısının artması, dunya capında yeni bir salgın haline geliyor. Ve insan omrunun uzaması nedeniyle bilimsel tahminlere gore yakın gelecekte bir bunama salgını bizleri bekliyor. Dunya Sağlık Orgutu'ne gore, dunyada 47,5 milyon insan bir tur demans hastası ve 2050 yılına kadar bu sayının 115 milyonu aşabileceği tahmin ediliyor. Tum demansların yuzde 70'ini oluşturan en yaygın demans turu, merkezi sinir sisteminin ilerleyici bir norodejeneratif hastalığı olan Alzheimer hastalığıdır. Hastaların beyninde, noronlar arasındaki iletimi engelleyerek ve beyin hucresi bozulması sonucu, etkilenen bolume bağlı olarak fiziksel, zihinsel ve psikolojik fonksiyonların kaybıyla beyni tahrip eden olağandışı proteinler (amiloid ve tau proteinleri) birikimi olur. Hastalığın belirtileri yavaş yavaş başlar ve ilk ve en belirgin belirti hafıza kaybıdır, bunu zihinsel ve fiziksel bozulmalar ve kişinin tamamen fonksiyonel yetersizliği takip eder ve kişi başkalarının bakım ve yardımına bağımlı hale gelir.
Alzheimer hastalığı erken bir aşamada tipik yaşlılık unutkanlığı ile karıştırılabilir, bu nedenle semptomların erken tanınması ve Alzheimer hastalığının teşhisi son derece onemli olduğundan dikkatli olunmalıdır. Hastalığın belirtileri genel olarak yanlış hesaplamalar ve zayıf cıkarımlar, parayı yonetememe, tarih ve mevsimi belirleyememe, iletişimi surdurmede zorluk ve kafa karıştırıcı şeyler ve onceki olayları hatırlayamamadır. Bu belirtiler mutlaka bunun bir hastalık olduğunu gostermez. Ara sıra yanlış kararlar vermek, bazı faturaları odemeyi unutmak, guncel tarihi unutmak ve hatırlamak, ara sıra iletişimi surdurmekte zorluklar, zaman zaman bir şeyleri kaybetmek normaldir. İşte Alzheimer hastalığının en yaygın 10 belirtisi: Gunluk Yaşamı Bozan Hafıza Kaybı Alzheimer hastalığının en yaygın belirtilerinden biri, ozellikle erken evrede, yeni oğrenilen bilgilerin unutulmasıdır. Onemli tarihleri veya olayları unutmak ve aynı soruları tekrar tekrar sormak da belirtiler arasındadır. Planlamada veya Problem Cozmede Zorluklar Alzheimer'lı bazı kişiler, bir plan geliştirme ve takip etme veya sayılarla calışma yeteneklerinde değişiklikler yaşayabilir. Bilinen bir tarifle veya aylık faturaları takip etmede sorun yaşayabilirler. Bilinen İşleri Tamamlamada Zorluk Alzheimer hastaları genellikle gunluk işlerini tamamlamakta zorlanırlar. Bazen tanıdık bir yere gitmekte, bir alışveriş listesi duzenlemekte veya favori bir oyunun kurallarının hatırlatılmasında sorun yaşayabilirler. Zaman veya Yer Karışıklığı Alzheimer ile yaşayan insanlar tarihi, yılın zamanını veya gunun saatini takip etmekte zorlanırlar. Bazen nerede olduklarını veya oraya nasıl gittiklerini unutabilirler. Gorsel ve Uzamsal İlişkileri Anlama Sorunları Bazı insanlar, suruş sorunlarına neden olabilecek mesafeleri ve renk veya kontrastı belirlemede sorun yaşayabilir. Kelime veya Yazma Sorunları Alzheimer ile yaşayan insanlar bir sohbete katıldıktan sonra sorunlar yaşayabilir. Ayrıca konuşmaya nasıl devam edeceklerini bilmeden bir konuşmanın ortasında durabilirler. Kelime dağarcığıyla mucadele edebilirler ve genellikle tanıdık bir konuyu adlandırmakta zorluk cekerler. Ayrıca el yazılarında da değişiklik olur. Eşyalarını Kaybetmek Alzheimer hastalığı olan bir kişi, eşyalarını alışılmadık yerlerde bırakabilir. Bir şeyleri kaybedebilirler ve sozu edilen şeyi tekrar bulmak icin geriye donuk şeyleri hatırlyamazlar. Hastalığın ilerlediği durumlarda, genellikle diğer insanları eşyalarını calmakla suclarlar. Zayıf Muhakeme Bireyler karar vermekte zorluk cekebilir. Orneğin, parayı kotuye kullanmaya başlayabilir veya normal bakım ve temizliği surdurmeye daha az dikkat edebilirler. İşten veya Sosyal Faaliyetlerden Vazgecme Alzheimer hastalığı olan bir kişi, konuşmaları takip etme becerilerinde değişiklikler yaşayabilir ve bunun sonucunda hobilerden, sosyal faaliyetlerden veya diğer meşguliyetlerden cekilebilirler. Ruh Hali ve Kişilik Değişiklikleri Bireyler ruh hali ve kişilik değişiklikleri yaşayabilir, kafası karışabilir, şupheli, depresif, cekingen veya endişeli olabilirler.
Alzheimer hastalığı olan hastaların yaklaşık yuzde 85'inde ayrıntılı bir tıbbi oyku ve norolojik muayene, doğru teşhisin konulmasını sağlar. Beyin goruntuleme yontemleriyle Alzheimer hastalığının teşhisinde, tumor sureci veya kalp ve damar durumundaki değişiklikler gibi bilişsel bozulmaya neden olabilecek hastalıkların kontrolu de sağlanır. Beynin tomografisi karakteristik kortikal atrofi formları (beyin dokusu hacmi kaybı) gosterebilse de, beyin MR'ı yapısal değişiklikleri gostermede daha hassastır. Alzheimer hastalığına karşı mucadele yontem uc ana hedefe odaklanır: Hastalığın erken teşhisi, Alzheimer hastalığının başlangıcına işaret edebilecek belirtilerin erken tanınması ve uygun sağlık ve cevre ile hastanın ve ailesinin yaşam kalitesini iyileştirmek. Hastalığın gelişimini yavaşlatabilecek demans karşıtı ilaclar ile de tedavi destekelnir. Demans teşhisi konulduktan sonra hastalar tum bilişsel fonksiyonlarının yavaş yavaş zayıflamasını bekleyebilirler. Ancak başta ilacların kullanımı hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Hastalığın kendisi icin bir tedavi henuz mevcut değil ve mevcut tedaviyi kullanmak hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı hedeflemektedir.
Birkac yaşam tarzı değişikliği Alzheimer hastalığı geliştirme riskini azaltabilir. Her 3 Alzheimer vakasından 1 ’inin doğru yaşam tarzı ipuclarıyla onlenebileceği tahmin ediliyor. Alzheimer vakalarının neredeyse ucte ikisini oluşturan kadınlar icin bu durum ozellikle cok onemli. İşte Alzheimer hastalığını onlemek icin 4 ipucu. Duzenli Egzersiz Yapın Egzersiz, Alzheimer hastalığına karşı koruma sağlayabilir, cunku sadece beyne giden kan akışını artırmakla kalmaz, aynı zamanda sinir hucrelerine bağlanan amiloid plaklarını serbest bırakır. Bu maddeler yavaş yavaş sinir iletişimini bozarak Alzheimer'a neden olurlar. Herhangi bir egzersiz yardımcı olur, ancak uzmanlar haftada en az uc saat yuksek yoğunluklu egzersiz onermektedir. Ancak her gun yapacağınız yarım saatlik bir tempolu yuruyuş de Alzheimer hastalığına karşı cok buyuk şekilde yardımcı olabilir. Uyku Kalitenizi Yonetin Yeterli ve kaliteli uyuduğunuzda, beyin zararlı amiloid plaklarını temizleyebilir. uyumadan once sizi cevreleyen elektronik cihazları kapatın. Zihninizi boşaltmak icin odayı sessiz ve karanlık tutun. Her gece 7 ila 9 saat uyuyun. Ancak uykunuzun suresi kadar uyuduğunuz saat dilimi de onemli. Her gece aynı saatlerde yatıp aynı saatlerde kalkmaya calışın. İyi bir uyku rutini yakalayın. Sağlıklı Beslenin Şeker ve işlenmiş gıdalardan kacının. Mumkunse Akdeniz diyetini izleyin. Beyin yaşla birlikte kuculur, ancak araştırmalar, Akdeniz diyeti (daha fazla meyve, sebze, zeytinyağı ve daha az et ) izleyen kişilerin, tipik yemekler yiyen insanlara gore daha az beyin kutlesi kaybettiğini gostermektedir. Uzmanlar, beyin icin en iyi beslenmenin yeşil yapraklı sebzeler, meyve ve sebzeler gibi besinlerden oluştuğunu soyluyor. Her Yıl Kan Testi Yaptırın Yuksek tansiyon, yuksek kolesterol ve diyabet, Alzheimer hastalığına giden yolu tetikleyen sağlık sorunlarıdır. Bu nedenle her yıl kan testi yaptırmak ve gerekli onlemleri almak son derece onemlidir.


