Dibek kahvesi adını ne aromasından ne kahvenin tadından ne de kahvenin pişirilme şeklinden alır. Dibek kahvesine adını veren şey kahvenin oğutme bicimidir.
Kavrulmuş kahve cekirdekleri taştan ya da ağactan yapılmış havana benzeyen bir el değirmeninde elle dovulerek oğutulur. Bu değirmenin adı dibektir. Dibek kahvesinin sırrı ezilirken icine bir parca mercan koşk katılmasıdır. Mercan koşkun doyulmaz aroması ve kahve birleştiğinde dibek kahvesi doyumsuz bir tat ve koku bırakır.
Dibek kahvesi yapılırken kahve el yordamıyla oğutulduğu icin icerisindeki cekirdekler her zaman homojen olmayabilir. Kimi parcalar diğerlerine gore daha farklı buyukluklerde kalabilir. Dolayısıyla dibek kahvesinden klasik turk kahvesi gibi un ufak bir kıvam beklemek cok doğru değil. Esasında bu durum dibek kahvesinin kendine has ozelliklerinden birisidir. Kahve icildikten sonra ağızda kalan parcalar dişlerin arasında yavaş yavaş ezildiğinde dibek kahvesinin ağızda bıraktığı rayihanın daha uzun surmesi sağlanır.
Dibek kahvesinin tarihine baktığımızda eski zamanlardan 1800 ’lu yılların ortalarına kadar bu geleneğin devam ettiğini goruyoruz. Bu durum tufekci ustalarından biri olan Selim ’in 1827 ’de kahve değirmenini icat etmesiyle son buluyor. Selim ’in icat ettiği kahve değirmeni kahvehanelerin dışında evlere de giriyor. Dibekle kahve oğutmek zor ve zahmetli bir iş olduğundan artık yapılmaz hale geliyor ve kahve değirmenleri hayatımızda iyice yerini alıyor.
Dibek kahvesinde doğru lezzeti yakalamak icin dikkat edilmesi gereken en onemli noktalardan biri de kavurma aşamasıdır. Kahveyi yakmadan, yavaş yavaş, karartmadan kavurmak gerekir. Boylece kahveyi icen kişinin ağzında yanık tadı bırakmamış olur. Dibekte oğutulen kahve bir iki gun dinlendirilmeli daha sonra pişirilerek servis edilmelidir. Bu dinlenme suresi bir iki gunu gecmemelidir.
Dibek kahvesinin pişirme şekli hazırlığı kadar sırlı bir olay değil. Cezvede aynı turk kahvesi pişirir gibi pişirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta kopurdukten sonraki kısmı zira cok hızlı bir şekilde taşabiliyor. Kahve keyfi yapmak yerine ocak temizlemek istemiyorsanız gozunuzu cezveden ayırmamanızı oneririm.
Dibek kahvesi bazı yorelerde cezve yerine direkt olarak fincanda da pişirilir. Isıya dayanıklı fincanlar kozun uzerine konur ve kahve ağır ağır pişirilir.