Muhtemelen cocukluğu 80 ’ler ve sonrasına denk gelen herkesin mantarla ilk tanışma hikÂyesi Şirinler ’e dayanır. Mantar adı aslında bir canlılar alemine verilen addır. Mantar aleminin incelenmesi uzmanlık gerektiren ve fazlaca detaylı bir konu olduğu icin biz burada yalnızca yenilebilir mantar turlerinden orneklere ve bunların pişirilme şekillerine yer vereceğiz.
Mantar Nasıl Temizlenir?
Mantar yıkanmaz silinir sozunu mutlaka duymuşsunuzdur. Bunun sebebi ise mantarın oldukca sulu bir yapısı olması ve yıkanarak daha da fazla su cekmesinin engellenmek istenmesidir. Bu tezin doğruluğunu savunanlar olduğu kadar mantarın az miktarda su cektiğini ve bunun lezzet anlamında cok etkisi olmadığını savunanlar da vardır. En sağlıklı ve lezzetli mantar temizleme yontemi ise soyma ve ardından silme adımlarının takip edilmesinden ibarettir. Ozellikle en sık tuketilen mantar olan kultur mantarının şapka kısmındaki ince zar soyulur. Sap kısmı da bir bıcak yardımıyla ince bir tabak halinde soyulur. Daha sonra temiz nemli bir bezle silinir. Kanlıca mantarı turundeki mantarların kıvrımlı kısımlarını ise bir diş fırcası ya da varsa mantar fırcanız yardımıyla temizleyebilirsiniz.
[h=2]Mantar Nasıl Haşlanır?[/h]Taze mantarlar kısa surede bozulduğu icin kullanım omrunu biraz daha uzatmak adına haşlama yontemi tercih edilebilir. Alternatif olarak diyet donemindeyseniz ya da hic yağ tuketmemeniz gereken bir durum varsa mantarı sotelemek yerine haşlayarak kullanabilirsiniz. Salatalarınız icin de alternatif bir garnitur olarak haşlanmış mantarı tercih edebilirsiniz. Mantarlarınızı haşlayacaksanız yukarıdaki gibi silme ve soyma yontemleri yerine direkt yıkayarak da temizleyebilirsiniz. Sap ve şapka kısımlarını ayırdıktan sonra yayvan bir tencerenin icerisinde limon suyu, tuz ve su ile haşlama suyunu hazırlayın. Sap ve baş kısımları ayrılan mantarları tencereye ilave edip suyun kaynamasını bekleyin. Bu arada limonlu suda bekleyen mantarların kararmasını da engellemiş olacaksınız. Suyun kaynamasının ardından tencerenizin kapağını kapatın ve 4-5 dakika haşladıktan sonra ocağın altını kapatın ve tencerenin kapağını acın.
Bu aşamadan sonra mantarlarınızı sıcak olarak kullanmayacaksanız suyun icerisinde soğutun. Soğuyan mantarları temiz cam kavanozlara koyarak buzdolabında ortalama 1 ay saklayabilirsiniz.
Yarım kilo kultur mantarı
Yarım limon suyu
1 cay kaşığı tuz
1 su bardağı suYenilebilir Mantar Turlerinden Ornekler:
Şapkalı Mantar (Kultur Mantarı): En bilinen ve sık tuketilen mantar turu bir kultur mantarı olan şapkalı mantardır. Toprak ustunde bulunan beyaz şapkası ve sapı tuketilebilir. %90 ’a yakın bir kısmı sudan meydana gelir. Az miktarda karbonhidrat ve yağ barındırır. Mantarın icerisinde bulunan proteinin yaklaşık %70 ’i hazmedilebilir proteindir.
Kaz Ayağı Mantarı: Bu mantar farklı yorelerde farklı isimlerle bilinmektedir. Giresun ’da tavuk mantarı, Trakya bolgesinde kaz ayağı, Bolu ’da bal kadın isimleriyle bilinmektedir. Oldukca lezzetli ve kıymetli bir mantardır. Buna gore fiyatı da uygundur. Tadı tavuk etine benzer. Giresun bolgesinden aldığı isim de buradan gelir. Tavuk tirmidi olarak da bilinir. Acık turuncu veya sarımsı bir renge sahiptir. Şapkasının altındaki kısmı akordiyonu andırır.
Yumurta Mantarı: Bu mantarın bir diğer adı da imparator mantardır. Turuncu bir şapkası vardır. Sarı gobelek, gelin mantarı isimleriyle de bilinir. Ormanlık alanlarda bol bahar yağışlarının ardından sadece Nisan ve Mayıs aylarında gorulen ve toplanması oldukca zor olan bir mantardır. Dolayısıyla daha yuksek fiyatlara satılır. Tadı balık etini andırır ve guzel kokuludur.
Kuzu Gobeği: Ulkemizde bol miktarda bulunan ve yaygın kullanımı olan mantar turlerinden biridir. Oldukca leziz bir tada sahiptir. Şubat ve Haziran ayları arasındaki donemde ormanlarda tek tek ya da gruplar halinde ortaya cıktığı gorulur. İpe dizilip kurutulduktan sonra da satılmaktadır.
Sutsuz Mantar: Yapışkan bir yapıya sahip olan sutsut mantarın baş kısmı huni şeklindedir ve ortası cukurdur. Şapkasının dış kısmı akordiyonu andırır. Temmuz ve Ocak ayları arasındaki donemde yetişir. Beyazdır ancak yaşlandıkca daha sarımsı bir renk alır ve esmer lekeler oluşur. Pişirilmeden once tuza yatırılıp acısının cıkması beklenir. Dolgun ve etli bir mantar turudur.
Kırmızı Reishi Mantarı: Olumsuzluk mantarı tabirini duyduğunuzda aklınıza gelmesi gereken mantar turudur. Bu mantar tedavi amaclı kullanılan bir mantar turudur. Cayı, kahvesi ve corbası satılmaktadır. Bu mantarın kullanımı yaklaşık 1800 yıl oncesine ve Cin ’e dayanmaktadır. Reishi mantarı her yaşta genc ve zinde bir beden ile zihin ile bedenin yanı sıra uzun bir yaşam surmeyi vadeder. Kan dolaşımını duzenler, kalp krizine karşı koruyucu etkisi vardır. Kansere karşı koruyucudur. Bu sebeple ozellikle ailesinde kanser gecmişi olan kişilerin kullanması onerilir. Bağışıklık sistemini guclendirir Bu ozelliğiyle de genetik sebeplerden ya da yaşlanmadan dolayı yaşanabilecek hastalıklara karşı koruma sağlar. Vucuttaki tonsinlerin atılmasına yardımcı olur. Kandaki oksijen seviyesini arttırır. Bu sayede cilde daha fazla oksijen akışı sağlar ve cilt gorunumunu iyileştirerek guzelleştirir. Uyku duzeninin sağlanmasına ve korunmasına yardımcı olur. Duzenli kullanıldığında stres ve stres kaynaklı sorunlarda iyileştirici etkisi vardır. Hepatit, karaciğer bozuklukları, kolesterol, bronşit, diyabet, yuksek tansiyon gibi problemlere karşı koruyucu ve iyileştirici etkisi vardır. Ayrıca Aids ile savaştığı soylenmektedir. Dikkat edilmesi gereken en onemli noktalardan biri 10 yaşın altındaki cocuklarda kullanımının yasak olmasıdır.