Bezelye bazı yorelerde salcalı ve etli bir yemek olarak pişirilirken Ege bolgesinde salca kullanılmadan pişirilir. Yapımı oldukca kolay bir yemek turudur. Ceşitli garniturler ya da et turleri ile pişirilerek zengin bir yemek haline getirilebileceği gibi sade bezelye olarak pişirilerek hem yemek olarak tuketilebilir hem de pilav icin nefis bir garnitur haline getirilebilir.
Bezelye tohumlarıyla coğalan bir bitkidir. Tohum olarak kurutulmuş bezelye taneleri kullanılır. Doğrudan bezelye ekilecek yere Ekim, Kasım, Aralık aylarında atılan tohumların hasadı ilkbaharda yapılır. Kışı sert gecmeyen yerlerde bezelye yetiştiriciliği bu rutinde yapılır ancak kış sert geciyorsa ekilmesi yazın hasat edilecek şekilde yapılır. Bezelyeler sonbaharda ekildiyse 32 hafta, ilkbaharda ekildiyse 12 -16 hafta sonra hasat edilmeye başlanır. Bezelye tohumları soğuk ve yaş topraklara uygun tohumlar değildir. Ilık ve nemli iklimleri sever. Bezelye ekilen toprağa iki yıl ust uste tohum atılmamasına ozen gostermek gerekir.
Bezelye pişirirken en onemli puf noktası taze bezelyenin ayıklandıktan sonra hemen pişirilmesidir. Aksi takdirde bezelyeler sertleşerek kuruyacaktır.
Bezelye turu yeşil sebzeler piştikten sonra renklerini kaybeder ve soluklaşırlar. Bunun olmaması icin bezelyeleri pişirirken suyuna bir tutam karbonat atmanız yeterlidir. Karbonat yerine birkac damla sirke de kullanılabilir. Boylece daha canlı renkleri olan bir bezelye yemeği pişirebilirsiniz.
Bezelye Nerelerde Kullanılır?
Bezelye taze ve/veya konserve halinde kullanılabilir. Etli ve etsiz sulu yemeği yapılabileceği gibi, et ve pilavın yanında garnitur olarak, salatalarda, boreklerde ve corbalarda kullanılabilir.
Bezelye Nasıl Temizlenir?
Taze bezelye kabuğundan ayrıldıktan sonra bol suda yıkanarak temizlenir.
Bezelye Nasıl Haşlanır?
Taze bezelyeler bir tencere icerisinde tuzlu suda haşlanır. Bu suya bir tutam karbonat koyarak bezelyelerin renginin daha canlı kalmasını sağlayabilirsiniz. Haşlama suresi yaklaşık 30-40 dakikadır.
Haşlanan bezelyeleri suzdukten sonra zeytinyağı, limon suyu ve bol dereotu ile harmanlayıp bezelye salatası yapabilirsiniz. Ayrıca haşlanmış bezelyeyi krema ile karıştırıp blenderdan gecirdikten sonra nefis bir bezelye puresi yapabilir ve et yemeklerinin yanında garnitur olarak servis edebilirsiniz. Ayrıca haşlanmış bezelyelerle yine krema ve sut kullanarak mukemmel bir bezelye corbası yapabilirsiniz.
Bezelye yemeği pişirecekseniz taze veya derin dondurucudan cıkardığınız bezelyeleri direkt olarak yemekte kullanabilirsiniz. Eğer bezelyeleri daha sonra yemeğini yapmak uzere haşlayacaksanız haşlama suresini kısaltın. 20 dakika haşlamak yeterli olacak, yemeğe girdiği esnada pişmeye devam edecektir.

Taze Bezelye Derin Dondurucuda Nasıl Saklanır?
Taze bezelyeyi kışa saklamak istiyorsanız temizleyip ayıkladıktan sonra direkt olarak buzdolabı poşetlerine koyup derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Alternatif bir yontem olarak şoklamayı da tercih edebilirsiniz. Bir tencere suyu kaynatıp icerisine tuz ve karbonat ekledikten sonra ayıklanmış ve yıkanmış bezelyeleri bu suda 2-3 dakika haşlayıp suzdukten sonra buzlu su dolu bir kapta beş dakika dinlendirmeniz yeterlidir. Ardından suzup buzdolabı poşetlerine koyarak derin dondurucuya kaldırabilirsiniz.
Tavuklu Bezelye
Yarım kilo taze bezelye
250 gram kemiksiz tavuk but
1 adet soğan
1 buyuk boy patates
2 adet havuc
1 cay bardağı zeytinyağı
1 yemek kaşığı salca
1 tatlı kaşığı sirke
1 tatlı kaşığı tuz
Yarım cay bardağı sıvıyağ
4 su bardağı su
1 yemek kaşığı domates salcasını butlarını yarım cay bardağı sıvıyağda kavurun. Uzerine kuşbaşı doğranmış tavuk butlarını ilave edip sularını salıp cekmelerine yakın uzerine kup kup doğranmış soğanları ilave edin ve soğanlar şeffaflaşana kadar pişirin. Daha sonra garniturleri ve bezelyeleri ekleyip 4 su bardağı kaynamış suyu ekledikten sonra bir tatlı kaşığı sirke ve tuzunu ekleyip sebzeler pişene kadar kısık ateşte pişirin.
Beyaz Bezelye
Yarım kilo bezelye
1 buyuk soğan
250 gram kemiksiz tavuk but
Yarım cay bardağı zeytinyağı
1 demet dereotu
3 su bardağı kaynamış su
1 tutam karbonat ya da 1 tatlı kaşığı sirke
Oncelikle 1 buyuk soğanı yemeklik doğrayıp yarım cay bardağı zeytinyağında hafif pembeleşene kadar kavurun. Uzerine kuşbaşı doğranmış tavuk butlarını ilave edip sularını salıp tekrar cekene kadar kavurun. Daha sonra bezelyeleri ilave edip 3 su bardağı kaynamış suyu ekleyin. 1 tatlı kaşığı sirke ve tuzunu koyduktan sonra kısık ateşte bezelyeler pişene kadar kaynatın.
Servis ederken kıyılmış bol dereotu ile susleyin.
Bezelye Corbası
Bir kilo bezelye
1 adet buyuk soğan
1 adet orta boy patates
5 su bardağı su
Yarım cay bardağı zeytinyağı
1 kutu krema
1 tatlı kaşığı tuz
1 cay kaşığı karabiber
Yapımı oldukca kolay ama lezzeti de bir o kadar fazla bezelye corbası icin oncelikle suyu bir tencereye alın. İcerisine zeytinyağını, kup kup doğradığınız patatesleri, soğanı ve ayıkladığınız bezelyeleri koyup tum sebzeler yumuşayana kadar pişirin. Pişen sebzeleri bir el blendırı yardımıyla puruzsuz hale getirdikten sonra icerisine bir kutu kremayı, tuzu ve karabiber ilave edip beş dakika daha kaynatın.
Bezelyenin Faydaları Nelerdir?
Bezelye bol miktarda protein, lif, nişasta K, A, C ve E vitaminleri icerir. Ayrıca Pridoksin (B6 vitamini), tiamin (B1 vitamini) ve niasin (B3 vitamini) vitaminlerinin yanı sıra magnezyum, potasyum, fosfor ve demir gibi onemli mineralleri icerir.Bezelyenin anti-aging ozelliği vardır. İceriğindeki karotenoid, kateşin, epakateşin, alfa karoten gibi guclu anti oksidanları icerir ve bu daha gec yaşlanmak ve daha uzun zaman genc bir cilde ve bedene sahip olmak demektir. Kırışık oluşumunu geciktirir. İceriğindeki folik asit ve C vitamini ile cildin temizlenmesine yardımcı olur. Ayrıca cildi serbest radikallerin verdiği zararlardan korur.
İceriğindeki anti-oksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini ve vucut direncini guclendirir. Dolayısıyla hastalıklara yakalanma oranı azalır ve iyileşme suresi kısalır.
Bezelye icerdiği K vitamini ile beyin fonksiyonlarını ve hafıza merkezini destekler. Bu da Alzheimer riskini duşurmesi anlamına gelir. Alzheimer hastası kişilerde de duzenli olarak bezelye tuketildiğinde noronal hasarların azaldığı gorulmuştur.
Sac kokleri icin de cok guclu bir besin kaynağıdır. Sacların buyume hızını arttırır ve daha sağlıklı uzamalarını sağlar.
Kolesterol seviyesinin dengede tutulmasına yardımcı olur.
Kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Bezelyenin iceriğinde bulunan polifenoller sayesinde mide kanserine karşı koruyucu ozellik taşır ve mide sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Sindirim sistemini ve bağırsak faaliyetlerini duzene sokar. Yuksek oranda diyet lifi icerir. Metabolizma hızını arttırır.
Bezelye folik asit acısından mukemmel bir kaynaktır. Bu sebeple hamilelikte tuketilmesi hem anne hem de bebek sağlığı acısından onerilir. Folik asit bebeğin gelişimi icin oldukca onemlidir. Hucre gelişimi ve coğalması, kemik iliğinin gorevini eksiksiz olarak yerine getirebilmesi ve protein sentezi icin gereklidir. DNA ve RNA uretiminde onemli rol oynar. Elbette folik asit kaynağı olarak kullanımı doktor kontrolunde olmalıdır.
Goz sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Uykuyu duzenlemeye yardımcı olur.
HDL ( iyi kolesterol ) seviyesini yukseltir.
Kan şekerini duzenler ve dengede tutulmasına yardımcı olur.
Bezelyenin Besin Değerleri:
100 gr. ciğ (pişirilmemiş) taze bezelye icin;
84 kalori
6,3 gr protein
14.4 gr karbonhidrat
0 kolesterol
0,4 gr yağ
2 gr lif
116 mg fosfor
26 mg kalsiyum
1.9 mg demir
2 mg sodyum
316 mg potasyum
35 mg magnezyum
0.7 mg A vitamini
0.35 mg B1 vitamini
0.14 mg B2 vitamini
2.9 mg B3 vitamini
0,16 mg B6 vitamini
35.5 mg folik asit
27 mg C vitamini
2.1 mg E vitamini